بارشا الەمنىڭ نازارىن اۋدارعان حالىقارالىق «ەكسپو-2017» كورمەسىنە تۋرا 274 كۇن قالدى. بۇيىرتسا, ەلوردادا جۇرگىزىلىپ جاتقان قۇرىلىس جۇمىستارى جىل سوڭىنا دەيىن اياقتالماق. ال, حالىقارالىق پاۆيلوندار قازان ايىندا بارلىق مەملەكەتتىك قاتىسۋشىلارعا تاپسىرىلاتىن بولادى.
100 مەملەكەت قاتىسادى
استانادا «ەكسپو-2017» كورمەسىنىڭ دايىندىق جۇمىستارى كەڭىنەن پىسىقتالدى. قۇرىلىسى اياقتالۋعا جاقىن قالعان پاۆيلونداردىڭ جاي-كۇيى تۋرالى «استانا ەكسپو-2017» ۇك» اق باسقارما ءتوراعاسى احمەتجان ەسىموۆتىڭ قاتىسۋىمەن وتكەن قوعامدىق كەڭەس وتىرىسىندا بەلگىلى
بولدى.
– حالىقارالىق كورمەگە 100 مەملەكەت قاتىساتىن بولادى. قازىرگى سانى – 98. وعان قوسا, 18 حالىقارالىق ۇيىم بار. كورمە كەزىندە 20 ەل وزدەرىنىڭ ۇلتتىق كۇندەرىن وتكىزەدى. كورمەنىڭ ەڭ قىزىقتى پاۆيلونى – ۇزدىك تاجىريبەلەر اۋماعىندا قويىلاتىن جوبالار 15 قىركۇيەك كۇنى انىقتالادى. شەشىمدى بەدەلدى ساراپشىلار, ونىڭ ىشىندە بىرنەشە نوبەل سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتتارى كىرەتىن حالىقارالىق ىرىكتەۋ كوميسسياسى انىقتايدى. قازىرگى ۋاقىتتا الەمنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن 133 ءوتىنىم كەلىپ ءتۇستى, الايدا تەك 25 جۇمىس ىرىكتەلەتىن بولادى, – دەيدى
احمەتجان ەسىموۆ.
شىنىندا, كورمە وتكىزۋ ۋاقىتى جاقىنداعان سايىن, الەم ەلدەرى تاراپىنان قىزىعۋشىلىق كوپتەپ بايقالادى. ماسەلەن, جۋىردا عانا فينليانديا ەلى كورمەگە قاتىساتىنى تۋرالى كەلىسىمشارتقا قول قويعان. اتالمىش ەل ءبىزدىڭ «ەكسپو-2017» كورمەسىنە ارناپ ەكسپوزيتسيا جاساۋعا شەشىم قابىلداعان. سەبەبى, فين كومپانيالارى ەنەرگيا ۇنەمدەۋ مەن «جاسىل تەحنولوگيالار» سالاسىنداعى الدىڭعى قاتاردا ەكەنى جاسىرىن ەمەس.
قۇرىلىس الاڭىندا – 296 كومپانيا
كورمەگە ترانسۇلتتىق كومپانيالار دا اسا قىزىعۋشىلىق بىلدىرۋدە. جيىندا بەلگىلى بولعانداي, ەكسپو سەرىكتەستەرىنىڭ قاتارىندا تسيسكو, سامسۋنگ, شەلل, دحل, شەۆرون, دجەنەرال ەلەكتريك جانە تاعى باسقا حالىقارالىق كورپوراتسيالار بار ەكەن. ولار 125 ملن ەۋرو كولەمىندە دەمەۋشىلىك كورسەتۋدە.
قۇرىلىس نىساندارىنا وتكەن جىلى 296 وتاندىق كومپانيا قاتىسقان. تىكەلەي جانە جاناما تۇردە استانا مەن وڭىرلەردە 46 مىڭ جۇمىس ورنى اشىلىپ, كوپتەگەن ازاماتتار جۇمىسپەن قامتىلعان. احمەتجان ەسىموۆ, بۇعان قوسا قۇرىلىستان 131 ميلليارد تەڭگە ۇنەمدەلگەنىن دە تىلگە تيەك ەتتى.
تۋريستەردى قالاي تارتامىز؟
ەلوردادا ءتۋريزمدى دامىتۋ – كۇن تارتىبىندەگى ماسەلە. بۇل رەتتە ەكسپو كورمەسى تالاي تۋريستەردى تارتاتىنى ءسوزسىز. شەتەلدەن 350 مىڭعا جۋىق قوناق كەلەتىن بولسا, ولارعا قىزمەت كورسەتۋ ءۇشىن دايىندىق جۇمىستارى بۇگىننەن باستالىپ كەتتى. ارينە, ەڭ الدىمەن تۋريستىك اقپاراتتىق تۋرلار قولعا الىندى. ماسەلەن, 100 شەتەلدىك ترەۆەل-كومپانيالار ءۇشىن 70-تەن استام تۋريستىك باعدارلار ازىرلەندى.
اقمولا تۋريزم باسقارماسى استانا, الماتى, اقمولا, پاۆلودار جانە سولتۇستىك قازاقستان وبلىستارىنىڭ تۋروپەراتورلارىنا ششۋچينسك-بۋراباي شيپاجاي ايماعى بويىنشا «بۋراباي – قازاقستاننىڭ قازىناسى» اقپاراتتىق-جارناما تۋرىن ۇسىندى. وسىلايشا, كورمەگە كەلگەن قوناقتار ەلىمىزدىڭ كوركەم جەرلەرىن, سونداي-اق مادەني جانە تاريحي نىساندارىن كورۋگە مۇمكىندىك الادى. بۇگىندە 30 جەتەكشى شيپاجاي وبەكتىلەرىنىڭ وكىلدەرى جانە وڭىرلىك تۋروپەراتورلار اراسىندا كەلىسىمشارت جاسالعان. شيپاجاي تۋروپەراتورلارى شامامەن 300 دەمالۋ وبەكتىلەرىن, اتاپ ايتقاندا, قوناق ءۇي, ساناتوري مەن پانسيوناتتار دايىندادى.
ال, شەتەل تۋريستەرى ءۇشىن قازاقستاننىڭ بارلىق وڭىرلەرىن قامتيتىن 73 باعدار بەكىتىلگەن. بۇل تۋرالى تولىعىراق travel.expo2017astana.com سايتىندا جاريالاندى.
سونداي-اق, قىركۇيەك ايىندا شەتەلدىك ترەۆەل-كومپانيالار ءۇشىن قازاقستان بويىنشا اقپاراتتىق تۋرلار وتكىزىلەدى. وعان باتىس ەۋروپا, تمد, وڭتۇستىك-شىعىس ازيا, تاياۋ شىعىس جانە اۆستراليادان شامامەن 100 شەتەلدىك تۋريستىك كومپانيالارى قاتىساتىن بولادى. ماماندار كورمەگە كەلەتىن ءاربىر شەتەلدىك قوناق ەلىمىزدە شامامەن 4 كۇن بولادى ءارى 1,5 مىڭ اقش دوللارىن جۇمسايتىنىن العا تارتادى.
كورمە كەزىندە 20 ەل وزدەرىنىڭ ۇلتتىق كۇندەرىن وتكىزەدى. كورمەنىڭ ەڭ قىزىقتى پاۆيلونى ۇزدىك تاجىريبەلەر اۋماعىندا قويىلاتىن جوبالار 15 قىركۇيەك كۇنى انىقتالادى.
ۇيرەنەتىن ۇردىستەر
ەكسپو نىساندارى كورمە اياقتالعاننان كەيىن دە ەكونوميكالىق احۋالىمىزدى جاقسارتۋعا سەپتىگىن تيگىزۋ كەرەك. بۇل – الەمدە بار تاجىريبە. وسى رەتتە ميلان قالاسىندا وتكەن «ەكسپو-2015» كورمەسىنىڭ اتقارۋشى توراعاسى, ميلان قالاسىنىڭ مەرى دجۋزەپپە سالا ءوز ەلىنىڭ تاجىريبەسىمەن بەينەجولداۋ ارقىلى ءبولىستى. ونىڭ ايتۋىنشا, ەڭ الدىمەن كولىك قۇرىلىمىن دۇرىس ۇيىمداستىرعان ءجون, ويتكەنى, قاتىسۋشىلار ءۇشىن كورمەگە قالاي جەتەتىنى ماڭىزدى. «بۇل رەتتە ءبىز يتاليانىڭ باستى قالالارىنا قاتىنايتىن جوعارى جىلدامدىقپەن جۇرەتىن پويىزدار جۇيەسىن قۇردىق. الەمنىڭ ءىرى اقپارات اگەنتتىكتەرى مەن ورتالىقتارىنا, مىڭداعان تۋروپەراتورلاردىڭ جۇمىس ىستەۋىنە مۇمكىندىك بەردىك. بيلەت ساتۋ ءىسى بويىنشا بارلىق رەسسەلەرمەن كەلىسىمشارت جاساسىپ, ناتيجەسىندە الەمنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنە دەيىن بيلەت ساتۋ جۇيەسىن ۇيىمداستىردىق. تەك ميلاننىڭ وزىندە شەتەلدىك تۋريستەر 700 ملن ەۆرو جۇمسادى. كورمە وتكەن ءۇش ايدىڭ ىشىندە 10 ملرد ەۆرو جۇمسالعانى بەلگىلى بولدى. 15 مىڭعا جۋىق بيزنەس كەزدەسۋلەر ءوتىپ, تۋريستىك ساۋدا العا باستى. ءالى ەسىمدە, 2015 جىلدىڭ 1 مامىرى, ياعني, كورمەنىڭ اشىلۋى كەزىندە 10 ميلليونعا جۋىق بيلەت ساتىلدى. استانا كورمەسى قارساڭىندا دا وسى ماسەلەلەرگە نازار اۋدارعان دۇرىس دەپ سانايمىن» دەيدى ول. ال, 2010 جىلى شانحايدا وتكەن «ەكسپو-2010» كورمەسىنىڭ كوميسسارى ۆان چينجەن استاناداعى كورمەگە ەڭ ۇزدىك ەكى جوبا اكەلەتىندىكتەرىن جەتكىزدى. ونىڭ ءبىرىن قحر مەملەكەتتىك ەلەكتروجەلىلەرى كورپوراتسياسى ۇسىنسا, ەكىنشىسى – يادرولىق-ەنەرگەتيكا كورپوراتسياسىنىڭ جوباسى.
جاڭاشىل يدەيالار جارشىسى
ونەرتاپقىشتار ءۇشىن ەكسپو كورمەسى تاپتىرماس الاڭ. ويتكەنى, وسى ۋاقىتقا دەيىن تۇرمىسىمىزدا پايدالانىپ كەلگەن دۇنيەلەردىڭ كوبى حالىقارالىق كورمەلەردە تۇساۋىن كەسكەن.
بۇكىلالەمدىك كورمەلەردىڭ باستاۋى وتكەن عاسىردان باستالادى. سودان بەرى نەبىر جاڭاشىل يدەيالار كوممەرتسيالىق قولدانىسقا ەنگىزىلدى. ماسەلەن, ونەرتاپقىش الەكساندر بەللدىڭ تەلەفون اپپاراتى, توماس ەديسوننىڭ دىبىستى جازۋعا ارنالعان قۇرىلعىسى (فونوگرامما), «فەرريس دوڭگەلەگى», ۋيتكوم لەو دجادسوننىڭ سىدىرما ىلگەگى, جەۋگە ارنالعان بالمۇزداق ستاقانى, نەيلون ماتەريالى, تىكەلەي تەلەحابار تاراتۋ ءىسى, ۇيالى جانە سەنسورلى تەلەفوندار جانە تاعى باسقا دۇنيەلەر العاش رەت ەكسپو كورمەلەرىندە جۇرتشىلىققا ۇسىنىلعان بولاتىن.
ال, ءبىزدىڭ ەلىمىز ۇسىنعان تاقىرىپ – «بولاشاقتىڭ ەنەرگياسى». بۇل تاقىرىپ ەڭ ۇزدىك الەمدىك ەنەرگيا ساقتاۋ تەحنولوگياسىن, كۇن, جەل, تەڭىز, مۇحيت جانە تەرمالدى سۋ ءتارىزدى بالامالى ەنەرگيا كوزدەرىن پايدالانۋدا جاڭا ازىرلەمەلەر مەن تەحنولوگيانى كەڭىنەن ۇسىنۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. سوندىقتان, استانا وسى سالاداعى ەڭ ۇزدىك ازىرلەمەلەر مەن ترەندتەر كورسەتۋ ءۇشىن ءتيىمدى الاڭعا اينالۋى مۇمكىن.
گۇلميرا ايماعانبەت
