«قازاقتىڭ ۇلى دالاسى مەن حالقىنا, ستاليندىك قۋعىن-سۇرگىننىڭ قيىن جىلدارىندا ءبىزدى كەۋدەمىزدەن يتەرمەي, دوستىق قولىن سوزعانى ءۇشىن راقمەت دەپ ايتۋدان جالىقپايمىز. ءبىز قازاق حالقىنىڭ مەيىرىمدىلىگى مەن جومارتتىعىن ەشقاشان ۇمىتپايمىز. سونداي-اق مۇنى كەلەشەك ۇرپاقتارىمىزعا دا ايتىپ وتىرامىز» دەيدى العىس ايتۋ كۇنى ەت جۇرەگى ەلجىرەگەن, بۇگىنگى تاڭدا 87 جاسقا تولىپ وتىرعان «ۆايناح» شەشەن-ينگۋش ەتنوبىرلەستىگىنىڭ توراعاسى سالمان گەروەۆ.
– سول كەزدەگى جەتى جاسار بالا مەنىڭ جانتۇرشىگەرلىك وقيعالار كوز الدىمنان ءوتتى.1944 جىلى اقپاننىڭ 23-ءى كۇنى تاڭعى ساعات 5-تە اۋىلداعى شەشەندەر مەن ينگۋشتەردىڭ پاتەرلەرىنە قارۋلانعان ساربازدار مەن وفيتسەرلەر كىردى. ولار تۇرعىندارعا زاتتارىن جيناپ, كوشكە دايىندالۋعا 15 مينۋت عانا ۋاقىت بەردى. بارلىعىنا تەك قول جۇكتەرىن الۋعا رۇقسات ەتىلدى. باس-اياعى 4 ساعات ىشىندە بارلىق حالىق مال تيەيتىن ۆاگوندارعا تيەلىپ, شىعىسقا اتتاندى. مۇندا قارتتار, ايەلدەر جانە مەن سياقتى كوپتەگەن بالالار دا بولدى. ۆاگوندارداعى قارۋلى كۇزەتشىلەردىڭ قاتاڭ باقىلاۋىندا بولعان ولار قايدا بارا جاتقانىنان بەيحابار ەدى.
ءجۇز سەكسەن ۆاگونعا تيەگەن ولاردىڭ ىشىندە 493269 شەشەن جانە ينگۋش ۇلتى بولعان. جولدا 1272 ادام قايتىس بولدى. بۇدان بولەك, 50 ادام ءتۇرلى قارسىلىق تانىتقانى ءۇشىن, الىپ كەلە جاتقان كۇزەتشىلەردىڭ قولىنان قازا تاپتى. سونداي-اق العاشقى ۋاقىتتا جاڭا كليماتتىق جاعدايلارعا بەيىمدەلمەگەن مىڭداعان ادام اشتىقتان, سۋىقتان جانە ءتۇرلى اۋرۋدان كوز جۇمدى.
ءبىزدى قازاق حالقى قۇشاق جايا قارسى الدى. شەشەندەر مەن ينگۋشتەر مۇسىلمان ءدىنىن ۇستاندى. سونىمەن قوسا, ولار قازاقتار سەكىلدى ەڭبەكقور بولدى. كەلگەن كەزدە قارتتار مەن بالالار جەرگىلىكتى قازاقتارمەن تەز دوستاسىپ كەتتى.
ءتىپتى قوس ۇلت پەن قازاقتار اراسىندا ءداستۇر بويىنشا جاقىنداستىق تا پايدا بولدى. ۋاقىت وتكەن سايىن ۆايناحتار بىرتە-بىرتە جاڭا وتانىنا ۇيرەنە باستادى. ءبىز قازاق جەرىندە ءوز مادەنيەتىمىز بەن تەرەڭ تاريحي سالت-ءداستۇرىمىزدى ساقتاپ وتىرمىز.
قيىن-قىستاۋ زاماندا قازاق حالقى ەلگە كەلگەندەردىڭ ەشقايسىسىن شەتتەتپەدى. ولاردى باۋىرىنا باستى جانە ءبىر جاپىراق ناندى ءبولىسىپ جەدى.
سول ءۇشىن قازاق حالقىن قۇرمەتتەيمىز. جاپپاي قونىس اۋدارۋ كەزىندە وسىنداي مەيىرىمنىڭ ارقاسىندا ۆايناح حالقىنىڭ جارتىسى ولىمنەن امان قالدى.
سالمان گەروەۆ,
«ۆايناح» شەشەن-ينگۋش
ەتنوبىرلەستىگىنىڭ توراعاسى
