استانا ەكونوميكالىق فورۋمى اياسىندا ەكونوميستەر مەملەكەتتىك قىزمەت جۇمىسى تۇرعىسىندا «ءبىر تەرەزە» جۇيەسى باستاماسىن كوتەرگەن بولاتىن. وندا ۇكىمەت پەن ازاماتتاردىڭ ءوزارا ارەكەتتەسۋ مەحانيزمنىڭ تەك سىبايلاس جەمقورلىققا توسقاۋىل بولۋ ءۇشىن عانا ەمەس, قىزمەت الۋشىنىڭ ۋاقىتىن ۇنەمدەۋدە دە ىڭعايلى بولاتىنى ايتىلعان-دى. جالپى, 10 جىلدان بەرى قولدانىسقا ەنگىزىلىپ, ءبىر ورىنعا كەلىپ, بارلىق قىزمەت ءتۇرىن الۋ قازاقستاندىقتار ءۇشىن ۇيرەنشىكتى جاعدايعا اينالعان. ال ازاماتتاردى ءارتۇرلى سۇراقپەن ءار مەكەمەنىڭ تابالدىرىعىن توزدىرىپ جۇرمەي, ءبىر تەرەزەگە كەلىپ, بارلىق ماسەلەسىن شەشۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن ورتالىق مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ تاجىريبەسىن جەرگىلىكتى دەڭگەيگە ەنگىزۋ يدەياسى دا ەرتەرەكتە پايدا بولعان. الايدا قالالىق قىزمەت تۇرلەرىن ءبىر كەڭسەگە ورتالىقتاندىرۋ ەلىمىز بويىنشا العاش رەت ەلوردادا ىسكە اسىرىلماق. نۇر-سۇلتان قالاسىندا جاقىندا اكىمدىك باسقارمالارى مەن قالانىڭ كوممۋنالدىق جانە مۋنيتسيپالدىق قىزمەتىن بىرىكتىرەتىن بىرىڭعاي ورتالىق اشىلادى. ول ەلوردالىقتارعا قانشالىقتى جايلى بولۋى مۇمكىن؟ بۇل تىڭ جوبا تۋرالى بىرىڭعاي قالالىق IQala الاڭىن قۇرۋ جوباسى وپەراتورىنىڭ وكىلى, «Astana» الەۋمەتتىك-كاسىپكەرلىك كورپوراتسياسى» اق باسقارما توراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى تەمىرلان نۇرعيساەۆپەن سۇحبات قۇردىق.
– تەمىرلان سەرىكبايۇلى, IQala «بىرىڭعاي تەرەزە» جوباسى تسيفرلاندىرۋ بويىنشا جاسالدى ما؟ جالپى, بۇل جوبا e-gov-تىڭ قالالىق انالوگى ما؟
– ءيا, ءدال ايتتىڭىز. ازاماتتارعا ارنالعان ۇكىمەت پەن ءبىزدىڭ جوبامىز IQala-نىڭ ماقساتى ءبىر. ول – جۇرتشىلىقتىڭ مەملەكەتتىك قىزمەت الۋ پروتسەسىن بارىنشا جەڭىلدەتۋ. مىسالى, كەلىسىمشارتقا وتىرۋ, كوممۋنالدىق قىزمەت كورسەتۋ جانە تاعى باسقا جۇمىستار بويىنشا الەمدەگى وزىق تەحنولوگيالاردىڭ ارقاسىندا ەندى ادامداردى ءار جەرگە جۇگىرتۋگە ماجبۇرلەۋدىڭ قاجەتى جوق. IQala – اتقارۋشى ورگاندار مەن كوممۋنالدىق جانە مۋنيتسيپالدىق قىزمەتتەردىڭ, كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ جانە قولداۋ ينستيتۋتتارىنىڭ تۇرعىندارمەن جانە «ءبىر تەرەزە» نەگىزىندەگى بيزنەسپەن ءوزارا ارەكەتتەسۋ جونىندەگى جاڭا فورمات.
IQala الاڭى – قالالىق قىزمەتتى ءبىر ورىندا الۋعا ارنالعان ينتەگراتور. جىل سوڭىنا دەيىن 130 قىزمەتتى قامتۋدى, ال بولاشاقتا بۇل ترانسفورماتسياعا ەلورداداعى بارلىق كاسىپورىننىڭ قىزمەتىن قوسۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. العاشقى كەزەڭدە نۇر-سۇلتان قالاسى ءبىلىم بەرۋ جانە قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارمالارى مەن «Astana» اكك» اق-نىڭ «كوشە ساۋداسىنا – 1000 ورىن» باعدارلاماسى بويىنشا, سونىمەن قاتار «دامۋ» كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ قورى مەن «اتامەكەن» ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسى جانە باسقا دا كوپتەگەن قۇرىلىم جونىندە ءبىر ورىندا كەڭەس بەرۋ مۇمكىندىگى بولادى.
– ەگەر e-gov نەگىزىندە جۇمىس جۇرگىزسەڭىزدەر, دەمەك قىزمەتتى تەك كەڭسەدە عانا ەمەس, ينتەرنەتتەگى بىرىڭعاي الاڭ ارقىلى دا الۋعا بولادى عوي؟ قازىر قاتەلەسپەسەم, قىزمەت تۇرلەرى كوپتەگەن باسقارما مەن ۇيىمنىڭ پورتالدارىنا تاراتىلعان. سولاي ما؟
– مەن جاڭا IQala الاڭىن ءبىر ورىنداعى بارلىق قىزمەتتىڭ ينتەگراتورى دەپ بەكەرگە ايتقان جوقپىن. ءبىز قالا تۇرعىندارى ۇيدەن شىقپاي-اق ءوز بەتتەرىنشە بارلىق قىزمەتتى الۋ ءۇشىن ارنايى ينتەرنەت پورتالى مەن ءموبيلدى قوسىمشانى جاساپ جاتىرمىز. جالپى, مۇنىڭ نەگىزگى ماقساتى – جوبا ناتيجەسىندە ەلورداداعى ءار ۇيىمنىڭ جۇمىسىن جوعارىلاتۋ, تۇتىنۋشىعا باعىتتالعان بارلىق پروتسەستىڭ اشىقتىعىن قامتاماسىز ەتۋ, قىزمەت الۋ ۇدەرىسىن جەڭىلدەتۋ.
– «IQala» اتاۋىنان Iت Qala, ياعني اقپاراتتىق تەحنولوگيالار قالاسى (Information Technology) دەگەن ۇعىمدى بايقاۋعا بولادى. ءسىزدىڭ جاۋاپتارىڭىزعا قاراعاندا مەنىڭ بۇل پايىمىم قاتە ەمەس سياقتى…
– كونتسەپتسياسىن ازىرلەۋ بارىسىندا جوبانىڭ اتاۋى بويىنشا كوپ ۇسىنىس بولدى. ءسىزدىڭ ايتىپ وتىرعان نۇسقاڭىز دا دۇرىس. بىراق ءبىز IQala-نى باسقا «ءى»-مەن بايلانىستىرامىز. بۇل – اعىلشىن تىلىندەگى «intellectual» ءسوزىنىڭ قىسقارتىلعان نۇسقاسى. ياعني «اقىلدى قالا». ءوزىڭىز بىلەسىز, نۇر-سۇلتان – اقىلدى ءارى جايلى قالا رەتىندە دامۋدى ماقسات تۇتىپ وتىرعان شاھار.
– قالانىڭ جايلى بولعانى جاقسى, البەتتە. بىراق شاھاردىڭ حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارىنداعى قالىڭ كەزەك ماسەلەسىنە قانداي شارا قولدانباقسىزدار؟ تۇرعىندار ازاماتتارعا ارنالعان ۇكىمەت كوپ كۇتتىرەدى دەپ شاعىمدانىپ جاتادى…
– ءبىز جوبادا بارلىق نۇسقانى قاراستىرۋعا تىرىستىق. IQala بويىنشا تۇرعىنداردا ءۇش تاسىلمەن كەزەككە تۇرۋعا مۇمكىندىك پايدا بولادى. بىرىنشىدەن, كەزەكتى تالونمەن رەسەپشن ارقىلى الادى. ەكىنشىدەن, تالوندى ءوز بەتىنشە ەلەكتروندى جۇيە ارقىلى الىپ, كەزەككە تۇرادى. ال ۇشىنشىدەن, IQala پورتالى ارقىلى كەزەكتى قاشىقتىقتان بروندايدى. سوڭعى ەكەۋىندە استانالىقتار بەلگىلەنگەن ۋاقىتتا كەلىپ, بىردە-ءبىر مينۋتىن جوعالتپايدى.
بىراق IQala ورتالىعى ورنالاساتىن عيمارات (قوشقارباەۆ داڭعىلى, 29 مەكەنجايىنداعى جاڭا عيمارات) كەڭ ءارى جايلى. مۇندا مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جاندارعا دا بارىنشا جاعداي جاسالىپ, انا مەن بالاعا ارنالعان بولمە, بالالار بۇرىشى قاراستىرىلادى. قارجىلىق وپەراتسيالاردى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن ەكىنشى دەڭگەيلى بانك بولىمشەلەرى مەن بانكوماتتار دا قويىلادى. سوندىقتان بۇل جەردە كەزەك كۇتكەننىڭ وزىندە دە جايسىزدىق تۋدىرمايدى دەپ ۇمىتتەنەمىز. سونداي-اق بۇل مەكەنجايدى تاڭداۋدا اتالعان اۋماقتاعى قوعامدىق كولىك قوزعالىسىنىڭ دامىعاندىعى ءارى اۆتوتۇراقتىڭ ىڭعايلىلىعى دا ەسكەرىلدى. بۇل تۇرعىدا قوشقارباەۆ داڭعىلى, 29 مەكەنجايى بارلىق كەلۋشىگە قولايلى بولادى دەگەن سەنىمدەمىز.
– كەڭسەدە مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جاندارعا قولايلى جاعداي جاسالعانىن ايتتىڭىز. بىراق قوشقارباەۆ داڭعىلى, 29 مەكەنجايىنا كەلە المايتىن ازاماتتار مەملەكەتتىك قىزمەتپەن قالاي قامتاماسىز ەتىلمەك؟
– IQala ءسوزسىز بارلىق تۇرعىندارعا بارىنشا ىڭعايلى ءارى جايلى بولادى. تالداۋ جۇمىستارىنىڭ كورسەتكىشىنە سايكەس, ەلوردادا مەملەكەتتىك مەكەمەلەر مەن قالالىق كاسىپورىنداردىڭ قىزمەتىن كورسەتەتىن ءموبيلدى كەڭسەلەر جوقتىڭ قاسى. بۇل تۇرعىدا ءىQala جوباسى اياسىندا مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جانداردىڭ ۇيىنە بارىپ تا قىزمەت كورسەتۋدى قاراستىرۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. ەگەر ءوز بەتىنشە IQala-عا حابارلاسقان جاعدايدا مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جاندارعا كەزەكسىز قىزمەت كورسەتىلەدى.
– سوڭعى كەزدەرى قازاقستاندا بيزنەس-قاۋىمداستىق وكىلدەرى ءۇشىن ارنايى ورتالىقتار قۇرىلۋدا. سىزدەردىڭ جوسپارلارىڭىزدا مۇنداي ورتالىق قاراستىرىلعان با؟
– IQala الاڭىندا كاسىپكەرلەر ەنەرگوۇنەمدەۋ, كوممۋنالدىق كاسىپورىنداردىڭ, بيزنەستى قولداۋ جانە دامىتۋ ينستيتۋتتارىنىڭ قىزمەتتەرىن الا الادى دەپ وتىرمىز. جوعارىدا ايتقانىمداي, بىرىڭعاي ورتالىقتا «Astana» الەۋمەتتىك-كاسىپكەرلىك كورپوراتسياسىنىڭ كەڭەسشىلەرى كەلۋشىلەرگە «كوشە ساۋداسىنا – 1000 ورىن» باعدارلاماسىنىڭ شارتى مەن ەرەجەسى, مۇمكىندىگى تۋرالى اڭگىمەلەدى. سول سياقتى كاسىپكەرلەر «دامۋ» قورىنىڭ ەلورداداعى فيليالى مەن «اتامەكەن» ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسىنىڭ جانە باسقا دا قۇرىلىمداردىڭ باعدارلامالارى تۋرالى ءبىر ورىنعا كەلىپ, كەڭەس الا الادى. بۇل بەلگىلى ءبىر مولشەردە استانالىقتاردىڭ ءوز ءىسىن اشۋداعى پروتسەستى جەڭىلدەتىپ, كاسىپكەرلەردىڭ شىعىندارىن ازايتۋعا, ەلورداداعى شاعىن جانە ورتا بيزنەستىڭ دامۋىنا ايتارلىقتاي ۇلەس قوسۋى قاجەت.
– ءسىز جاڭا ورتالىقتا ءارتۇرلى قۇرىلىمداردىڭ كەڭەسشىلەرى بولادى دەدىڭىز. بۇل دەگەنىڭىز قازىرگى ۋاقىتتا جەكەلەگەن كاسىپورىنداردا جۇمىس ىستەپ جۇرگەن ماماندار IQala-عا توپتاستىرىلادى دەگەن ءسوز بە؟
– بولاشاقتا IQala-دا كەز كەلگەن سالاعا قاتىستى سۇراقتار بويىنشا قىزمەت كورسەتە الاتىن امبەباپ وپەراتورلار جۇمىس ىستەيدى دەپ جوسپارلاپ وتىرمىز. بىراق ولاردىڭ وقۋىنا ءبىراز ۋاقىت كەرەك. جوبانى جاقىن ارادا ىسكە قوسۋ ءۇشىن ازىرگە ۇيىمداردىڭ وكىلدەرى قىزمەت كورسەتەتىن بولادى. وعان دەيىن امبەباپ وپەراتور بولاتىن ماماندار تاجىريبە جيناقتاپ الادى. الايدا الداعى ۋاقىتتا قىزمەت تۇرلەرى اۆتوماتتاندىرىلعاندا وپەراتورلار سانى ازايتىلادى.
– اڭگىمەڭىزگە راقمەت.
