2021 جىلى پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ تاپسىرماسىمەن جاسوسپىرىمدەرگە قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ ءۇشىن مەملەكەتتىك تاپسىرىس ينستيتۋتى ەنگىزىلدى. ياعني مەكتەپ جاسىنداعى بالالاردىڭ بوس ۋاقىتىن ءتيىمدى ۇيىمداستىرۋ ءۇشىن قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ
ورتالىقتارى, مادەني ۇيىرمەلەر, سپورتتىق سەكتسيالار جۇمىسى جانداندى. بۇل باستامانى العاشقى كەزدە ArtSport پلاتفورماسى جۇزەگە اسىردى. كەيىن Damubala جۇيەسى ىسكە قوسىلدى.
بارشاعا قولجەتىمدى بولسا
بۇگىندە ەلوردالىق وقۋشىلار شىعارماشىلىق ۇيىرمەلەر مەن سپورت سەكتسيالارىنا تەگىن بارىپ, ءوزىنىڭ شىعارماشىلىق جانە سپورتتىق قابىلەتىن دامىتىپ كەلەدى. بۇل – قۇپتارلىق جوبا, قۋاناتىن جاعداي. الايدا ورتالىقتىڭ بارلىعى يگىلىكتى باستامانىڭ شاراپاتىن كورىپ ءجۇر مە؟ ەكى جىل بۇرىن قۇرىلعان «زاڭعار» ورتالىعىنىڭ باسشىسى وسىنداي ماسەلەنى كوتەردى. ونىڭ سوزىنشە, ۆاۋچەر الۋدا الالاۋشىلىق بار, سەبەبى قانشا رەت ەلەكتروندى ءوتىنىم جىبەرگەنىمەن ۆاۋچەر الا الماپتى.
وقىرماننىڭ پىكىرىن نەگىزگە الىپ, قالالىق مادەنيەت باسقارماسى مەن دەنە شىنىقتىرۋ جانە سپورت باسقارماسىنا حابارلاستىق.
مادەنيەت باسقارماسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى نۇران كامزين: – 2023 جىلعى قارجىلاندىرۋ 4,2 ميلليارد تەڭگەنى قۇرادى. ەلوردادا 45 ءتۇر بويىنشا 516 ۇيىرمە جۇمىس ىستەيدى. ءوتىنىم بەرۋشى سانى – 241. 2023 جىلى قوسىمشا ۆاۋچەر بەرىلگەن جوق. سوعان بايلانىستى ورتالىق باسشىلارى بىزگە حابارلاستى. بۇگىندە مەملەكەتتىك شىعارماشىلىق تاپسىرىس بويىنشا قوسىمشا ۆاۋچەر بەرۋ, كەزەككە تۇرۋدى اشۋ بويىنشا جۇمىس جۇرگىزىلۋدە. قوسىمشا ۆاۋچەر بەرىلگەن جاعدايدا, اقپارات قۇرالدارىندا جاريالانادى, – دەپ جاۋاپ بەردى.
قىركۇيەك ايىندا 13 مىڭ بالا شىعارماشىلىق ۇيىرمەمەن قامتىلدى. وندا 529 پەداگوگ جۇمىس ىستەيدى ەكەن.
دەنە شىنىقتىرۋ جانە سپورت باسقارماسى بۇقارالىق سپورت ءبولىمىنىڭ باسشىسى ازامات اعزاموۆ: – 2023 جىلى 4,3 ميلليارد تەڭگە ءبولىندى. بۇل قارجى سپورتتىڭ 25 ءتۇرى بويىنشا 575 سپورت سەكتسياسى جۇمىس ىستەۋگە مۇمكىندىك بەردى. بەلسەندى ۆاۋچەر سانى – 20 مىڭ. ءوتىنىم بەرۋشى سانى – 216. 19 ساۋىردە باسقارما باعا ۇسىنىسىن سۇراتۋ تاسىلىمەن ساتىپ الۋدى جاريالاپ, ونى «QazTiQet» جشس (پلاتفورما – damubala.kz) جەڭىمپاز اتاندى. وسىعان ساي مەملەكەتتىك سپورتتىق تاپسىرىس damubala.kz. اقپاراتتىق جۇيەسى ارقىلى ىسكە اسۋدا. بيىل قارجى تاپشىلىعىنا بايلانىستى ۆاۋچەر بەرىلگەن جوق. قوسىمشا بيۋدجەتتىك ءوتىنىم بەردىك, – دەدى.
ءسوزسىز, بۇل باعدارلامانىڭ بالالار ءۇشىن پايداسى كوپ. اسىرەسە قالالىق جەردە تۇراتىن وسپىرىمدەر شىعارماشىلىق پوتەنتسيالىن, سپورتتىق قابىلەتىن شىڭداۋدا تاپتىرمايدى. بىراق باعدارلاما باسىنان قارا بۇلت ارىلماي تۇر. سوڭعى كەزدەرى بالالاردىڭ يگىلىگى ءۇشىن جاسالىپ جاتقان شارۋانىڭ جەرگىلىكتى اكىمدىك تاراپىنان دۇرىس ۇيىمداستىرىلماۋ فاكتىسى مەن بيۋدجەت قارجىسىنا قول سۇعۋدىڭ ءتۇرلى ءادىس-ايلاسى تىركەلدى.
قاتەلىكتەرى قانداي؟
وتكەن جىلى ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ: «Artsport جۇمىسىنا قاتىستى قاتەلىك بولدى. قارجىنى ارتىق جۇمساۋ, الاياقتىق, اشىقتان-اشىق جىمقىرۋ باستالدى. اتا-انالار بالاسىن بىردەن بىرنەشە ۇيىرمەگە بەردى. وكىنىشكە قاراي, مۇنداي تەرىس پيعىل باسقا بالالاردىڭ جولىن كەستى. كەمشىلىكتى تۇزەتىپ, يگى باستامانى جالعاستىرۋ كەرەك» دەپ ەسكەرتتى.
استانا قالاسىنىڭ تەكسەرۋ كوميسسيا توراعاسى ءيمانجۇسىپ اقپومباەۆ توراعالىعىمەن وتكەن جيىندا باعدارلامانىڭ كەم-كەتىگى اشىلدى. كوميسسيا مۇشەسى ارداق توقبەرگەنوۆ سوزىنشە, 2021 جىلدىڭ قاڭتارىنان 2022 جىلعى قىركۇيەككە دەيىن قامتىعان مەملەكەتتىك اۋديت كەزىندە مادەنيەت باسقارماسى مەن دەنە شىنىقتىرۋ جانە سپورت باسقارماسىنىڭ جۇمىسى تەكسەرىلدى.
– اۋديت بارىسىندا بىرقاتار قۇقىق بۇزۋشىلىق انىقتالدى. ماسەلەن, مادەنيەت باسقارماسى
4 ميلليارد 843 ميلليون تەڭگەنىڭ, سپورت باسقارماسى بويىنشا 5 ميلليارد 896 ميلليون تەڭگەنىڭ بيۋدجەتتىك وتىنىمىندە اقپارات دۇرىس كورسەتىلمەدى. مەملەكەتتىك تاپسىرىستى ورنالاستىرۋ جوسپارلانعان ۇيىرمە تۇرلەرى بويىنشا ناقتىلىق جانە ۇيىرمەلەردىڭ قاجەتتىلىگى بويىنشا ەسەپ جوق جانە 4 جاستان 17 جاسقا دەيىنگى بالالاردىڭ قامتىلۋ جالپى سانى بەلگىسىز. ءوتىنىمدى قاراۋ مەرزىمىن بۇزۋدىڭ 348 جاعدايى بەلگىلى بولدى. ونىڭ ىشىندە, 141-ءى شىعارماشىلىق, 207-ءسى سپورتتىق تاپسىرىسقا جاتادى. 2023 جىلدىڭ قاڭتار-ناۋرىز ايىندا اقپاراتتىق جۇيەنىڭ جۇمىسى قولجەتىمسىز بولىپ, بالالار تەگىن سەكتسياعا قاتىسا المادى, – دەپ بىرقاتار ماسەلەنى اتادى ارداق توقبەرگەنوۆ.
تەكسەرۋ كوميسسياسىنىڭ اۋديتورلىق ءىس-شارادا انىقتاعانى كەمشىلىكتىڭ بەرگى جاعى قانا. ءبىر بالاعا ەكى ۆاۋچەر بەرگەنى انىقتالدى. ەكى باسقارمادا مۇنداي فاكتىنىڭ سانى – 1132. مۇنىڭ زيان-زالالى كوپ. ماسەلەن, بيۋدجەت قاراجاتىن ماقساتتى جۇمساۋدا قيىندىق تۋعىزادى. ەلوردالىق وقۋشىلارعا عانا بەرىلۋى ءتيىس ۆاۋچەرلەردى اقمولا وبلىسىنىڭ ىرگەلەس اۋداندارىنداعى بالالارعا بەرگەنى تىركەلدى. ونشاقتى ەمەس, 10 مىڭ ۆاۋچەر بەرىلگەنى بەلگىلى بولدى. مۇنىڭ بيۋدجەتكە شىعىنى 2 ميلليارد 951 ميلليون تەڭگەنى قۇرادى.
استانا قالاسى ءماسليحاتىنىڭ توراعاسى ەرلان كاناليموۆ كەزەكتى جيىندا Artsport جوباسى اياسىندا قوسىمشا ءبىلىم الاتىن بالالارعا تولىق تالداۋ كەرەك ەكەنىن ايتىپ, تسيفرلاندىرۋ باسقارماسى وسى باعىتتا تالداۋ جۇرگىزىپ جاتقانىن ءسوز ەتتى. دەمەك تەكسەرۋ كوميسسيا انىقتاعان قاتەلىكتەردى رەسمي ورگان تالداپ, جۇمىستى جۇيەلەي تۇسۋدە سەرپىن بەرەدى.
بولاشاعى بار ما؟
بالالارعا قوسىمشا ءبىلىم بەرەتىن مەملەكەتتىك تاپسىرىس ينستيتۋتى – ۇتىمدى جوبا. تەك ۇيىمداستىرۋ جۇمىسىندا باسشىلاردىڭ جاناشىرلىق كوزقاراسى جەتىسپەي جاتقانىن مويىنداۋ كەرەك. بولماسا, ءبىر ءوڭىردىڭ ۆاۋچەرىن باسقا ايماققا ۇلەستىرۋدى قالاي تۇسىنۋگە بولادى. دەگەنمەن بالاسىن تەگىن ۇيىرمەگە بەرگەن اتا-انالار قۋانىشتى.
– ءۇش بالانىڭ اناسىمىن. ۇشەۋى دە مەكتەپ جاسىندا. ولاردى قوسىمشا ءبىلىم الاتىن ورتالىقتار مەن شىعىرماشىلىق ۇيىرمەلەرگە اقىلىعا بەرەتىن بولسام, اي سايىن 150 مىڭ تەڭگە شىعىندار ەدىم. قازىر damubala-مەن ۇلىمدى فۋتبولعا, قىزدارىمدى شاحمات پەن بيگە بەرەمىن. ءسويتىپ, بوس ۋاقىتىن ءتيىمدى ۇيىمداستىرۋعا مۇمكىندىك الدىق. بالالارىم ءوز قابىلەتىن شىڭداپ, قالالىق تۋرنيرلەرگە قاتىسا باستادى, – دەيدى قالا تۇرعىنى پەريزات اۋباكىروۆا.
بۇل باعدارلامانىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق تۇرعىدا دا پايداسى كوپ. بىرىنشىدەن, بۇقارالىق سپورتتىڭ دامۋىنا اسەر ەتىپ, جاسوسپىرىمدەر اراسىندا ءتۇرلى دەڭگەيدەگى تۋرنيرلەر قوزعالىسى قالىپتاسادى.
ەكىنشىدەن, بىلىكتى باپكەرلەر قوسىمشا جۇمىس ىستەۋىنە جول اشىلىپ, جاتتىقتىرۋشىلاردىڭ باسقا سالالارعا كەتۋى الدەقايدا ازايادى.
ۇشىنشىدەن, جاڭادان سپورتتىق كلۋبتار اشىلىپ, سپورت پسيحولوگى مەن دارىگەرلەرى سپورتشىلاردىڭ رۋحىن كوتەرۋگە كومەگى تيەدى.
تورتىنشىدەن, سپورت جابدىقتارى (ترەناجەر, ينۆەنتار) مەن قۇرالدارعا (دوپ, كونكي, قولعاپ, كيمونو), ارنايى كيىمدەرگە سۇرانىس ارتادى.
بەسىنشىدەن, سپورتتىق كەرەك-جاراق – مەدال, بەلدىك, كۋبوكقا نارىقتا سۇرانىس ارتىپ, سپورتتىق تاماقتانۋ – اقۋىز, گەينەر, ءۆيتاميندى ۋاقىتىلى, ءتيىمدى ءىشۋ مادەنيەتى قالىپتاسۋىنا اسەر ەتەدى.
باعدارلامانىڭ مادەني-رۋحيني باعىتتاعى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق پەرسپەكتيۆاسىن ءدال وسىلاي تالداۋعا بولادى. ياعني بۇقارالىق سپورت پەن شىعارماشىلىق ورتالىقتاردىڭ جۇمىسىن دامىتىپ, جاستاردىڭ ءبىلىم-بىلىگىن شىڭداپ, باسەكەگە قابىلەتتى ۇلت بولۋدا بۇل باعدارلامانىڭ سەپتىگى كوپ.
P.S: ايتقانعا ءبارى جاقسى, ءبارى ادەمى. بىراق ءبىزدىڭ اشكوزدىگىمىز يگىلىكتى ىستەردى باياندى ەتۋگە كەدەرگى كەلتىرىپ تۇر. جوسىقسىز جەتكىزۋشىلەرمەن جۇيەلى تۇردە جۇمىس ىستەپ, جۇمىس دۇرىس ۇيىمداستىرىلسا, باعدارلامانىڭ ەلدىڭ ءوسىپ-وركەندەۋىنە قوسار ۇلەسى كوپ.
