20-21 مامىر كۇندەرى شانحايدا وتكەن ازياداعى ءوزارا ءىس-قيمىل جانە سەنىم شارالارى كەڭەسىنىڭ ءىV ءسامميتى – بيىلعى باستى ساياسي وقيعا ەكەنى بەلگىلى. وسىناۋ حالىقارالىق ماڭىزدى جيىن قالاي ءوتتى, قانداي ەرەكشەلىكتەرىمەن ەستە قالدى؟ بۇل تۋرالى ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىندە وتكەن بريفينگتە قر سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى ەرجان اشىقباەۆ ايتىپ بەردى.
– ازياداعى ءوزارا ءىس-قيمىل جانە سەنىم شارالارى كەڭەسىن قۇرۋ تۋرالى باستامانى ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ العاش رەت 1992 جىلدىڭ قازان ايىندا بۇۇ-نىڭ باس اسسامبلەياسىندا كوتەرگەن بولاتىن. بۇل – قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ حالىقارالىق دەڭگەيدەگى تۇڭعىش باستامالارىنىڭ ءبىرى بولدى, – دەيدى ەرجان نىعماتۋللاۇلى.
ونىڭ ايتۋىنشا, 1992 جىلدان باستاپ 1999 جىلعا دەيىن بولاشاق ۇيىمنىڭ ىرگەتاسى قالانىپ, وعان دايىندىق جۇمىستارى قىزۋ جۇرگىزىلدى. وسى كەزەڭ ارالىعىندا ازيا كەڭەسىنىڭ قانداي ۇيىم بولاتىنى, قانداي باعىت-باعداردى ۇستاناتىنى, نەندەي قاعيداتتارعا سۇيەنەتىنى جان-جاقتى تالقىلانعان.
1999 جىلدان 2003 جىلعا دەيىنگى ۋاقىتتا ازيا كەڭەسىنىڭ ۇيىمداستىرۋ جۇمىستارى جۇزەگە اسىرىلدى. العاشقى رەسمي كەزدەسۋلەر وتكىزىلىپ, كەڭەسكە مۇشە مەملەكەتتەر مەن حالىقارالىق ۇيىمداردىڭ وكىلدەرى قاتىسقان تۇڭعىش سامميت ۇيىمداستىرىلعان. جيىننىڭ باستى قاعيداتتارى دا وسى كەزەڭدە بەكىتىلىپتى. ال 2003 جىلدان بۇگىنگە دەيىن ازيا كەڭەسى وركەندەۋ كەزەڭىنە جەتىپ, ساياسي ماڭىزدى ءىرى ۇيىمعا اينالدى.
بۇدان كەيىن سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى ازياداعى ءوزارا ءىس-قيمىل جانە سەنىم شارالارى كەڭەسىنىڭ شانحايدا وتكەن ءتورتىنشى ءسامميتىنىڭ باستى ەرەكشەلىكتەرىنە توقتالدى.
«بيىل سامميتكە 47 مەملەكەت پەن حالىقارالىق ۇيىم قاتىسقان. وعان بۇۇ باس حاتشىسى پان گي مۋننىڭ العاش رەت ارنايى ات باسىن بۇرۋى دا – جيىننىڭ ماڭىزىن ارتتىرا ءتۇستى» دەيدى ەرجان اشىقباەۆ. فورۋمعا مۇشە رەتىندە كاتار مەن بانگلادەش قابىلدانۋى دا – ۇلكەن وقيعالاردىڭ ءبىرى.
سونداي-اق, جيىن بارىسىندا ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ كەڭەستى ازياداعى قاۋىپسىزدىك جانە دامۋ ۇيىمى رەتىندە قايتا قۇرۋ جونىندەگى ۇسىنىسىن جەتكىزدى. «كەڭەس توراعالىعى تۇركيا ەلىنەن قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنا ءوتتى. جالپى بۇل جولعى جيىندى كەڭەستىڭ جاڭا وركەندەۋ كەزەڭى دەپ اتاۋعا بولادى» دەيدى ەرجان اشىقباەۆ.
اوىسشك جاعىنان كونتينەتتىڭ 90 پايىزىن قامتىپ وتىر. دەمەك, بۇل – دۇنيەجۇزىنىڭ جارتىسىنا جۋىق تۇرعىنىن بىرىكتىرگەن ۇيىم بولىپ تۇر.
قىمبات نۇرعالي
