استانادا ەكى كۇن بويى «رۋحاني جاڭعىرۋ – گۇلدەنۋ مەن كەلىسىم جولى» اتتى حالىقارالىق عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنتسيا ءوتتى. ايتۋلى جيىن اياسىندا ءتۇرلى باعدارلامالار ۇيىمداستىرىلدى. وسىنداي اۋقىمدى شارانى وتكىزۋگە استانا قالاسى اكىمدىگى مەن «مادەنيەت ارقىلى بەيبىتشىلىككە قول جەتكىزۋ» دەپ اتالعان حالىقارالىق قاۋىمداستىق مۇرىندىق بولدى.
كونفەرەنتسيادا ءتۇرلى ەلدەردەن كەلگەن قوعام قايراتكەرلەرى مەن عالىمدار جانە ءدىنباسىلارى قازاقستان پرەزيدەنتى كوتەرگەن باستامالار مەن ادامزات الدىنداعى زاماناۋي كۇردەلى ماسەلەلەردى عىلىمي نەگىزدەرگە سۇيەنە وتىرىپ, بايىپتاۋ تۋرالى پىكىرلەرىن تالقىعا سالدى.
الدىمەن سەيسەنبى كۇنى ەۋرازيا حالىقتارى اسسامبلەياسىنىڭ وتىرىسى ءوتتى. وعان قازاقستاننىڭ ەڭبەك ەرى, اقىن ولجاس سۇلەيمەنوۆ, كومپوزيتور تولەگەن مۇحامەدجانوۆ جانە تاعى باسقا مەملەكەتتەردەن كەلگەن عىلىم مەن قوعام قايراتكەرلەرى قاتىستى. ءسوز ءتىزگىنىن ۇستاعان تولەگەن مۇحامەدجانوۆ وتىرىستىڭ ءمان-ماڭىزىنا توقتالدى:
– ەلباسىنىڭ قولداۋىمەن 25 جىلدان بەرى رۋحاني كەلىسىم كۇنى اتالىپ وتىلەدى. بۇل كۇننىڭ ۇلتارالىق ءجانە دىنارالىق قارىم-قاتىناسقا قوسقان ۇلەسى زور. سوندىقتان بۇگىنگى شاراعا كەلگەن قوناقتار ەلىمىزدەگى بەرەكە-بىرلىكتىڭ باستاۋىنا اينالعان قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىن ءوز ەلدەرىندە جۇزەگە اسىرۋعا ىنتا ءبىلدىرىپ وتىر. بۇل – ءبىز ءۇشىن مارتەبە. قازاقستاندا جۇزەگە اسقان باستامالاردى حالىقارالىق ۇيىمداردىڭ قولداۋى مەن مويىنداۋى دەپ بىلەمىن.
وتىرىستا اۋەلى رۋحاني كەلىسىم كۇنىن تويلاۋ ماسەلەسى قارالدى. ءبىزدىڭ ەلىمىزدە وتەتىن مەرەكەنى ەۋرازيا حالىقتارى اسسامبلەياسى
تاراپىنان قولداپ, ونى
ۇيىمنىڭ حالىقارالىق مەرەكەسى رەتىندە اتاۋ كوزدەلگەن. سونداي-اق, ەۋرازيا حالىقتارىنىڭ حارتياسى مەن ەحا جۇمىسىنىڭ ءناتيجەسى مەن جوسپارى قابىلدانىپ, ۇيىم اياسىندا بولاتىن كەڭەستەر مەن مەرەكەلەر, قاۋىمداستىققا كىرۋگە ءوتىنىش بىلدىرۋشىلەر جونىندەگى بىرقاتار ماسەلەلەر تالقىلاندى. ايتا كەتەيىك, بيىل مامىر ايىندا ماسكەۋدە ەۋرازيا حالىقتارى اسسامبلەياسىنىڭ سەزى وتكەن.
تۇستەن كەيىن بەيبىتشىلىك جانە كەلىسىم سارايىندا جوعارىدا اتالعان كونفەرەنتسيانىڭ پلەنارلىق وتىرىسى بولدى. جيىندى ەلوردا اكىمىنىڭ ورىنباسارى ەرمەك امانشاەۆ جۇرگىزدى.
– رۋحاني كەلىسىم مەن كونفەسسيا جانە ەتنوسارالىق تاتۋلىق – كەز كەلگەن قوعامنىڭ ىشكى بىرلىگىنىڭ كەپىلى. بۇل رەتتە ەلباسىمىزدىڭ ساليقالى ساياساتىنىڭ ارقاسىندا قازاقستان قانشاما ۇلتتار مەن دىندەرگە ورتاق شاڭىراق, كيەلى مەكەن بولىپ وتىر. مەملەكەت باسشىسىنىڭ وسى باعىتتا قانشاما ماڭىزدى باستامالارى ىسكە استى. بۇگىندە استانا الەمدىك جانە ءداستۇرلى ءدىن باسشىلارى جينالاتىن دىنارالىق ديالوگتىڭ ورتالىعىنا اينالدى. قازىرگى تاڭدا باس قالادا 100-دەن استام ەتنوس وكىلدەرى تۇرادى. 47 ءدىني بىرلەستىك تىركەلگەن, 14 كونفەسسيا بار. بۇگىنگى جيىندا وركەنيەتتىڭ وزەگىنە اينالار پاراساتتى ويلار ساراپتالىپ, ءوزارا ورتاق ديالوگ تابادى دەپ ويلايمىن, – دەدى ول.
ودان كەيىن سوناۋ ماسكەۋدەن ادەيى ات تەرلەتىپ كەلگەن كسرو حالىق ءارتىسى, ايگىلى ءانشى يوسيف كوبزوندى قىركۇيەك ايىندا سەڭگىرلى 80 جاسقا تولعان مەرەيتويىمەن قۇتتىقتاپ, سىيلى قوناققا استانا اكىمى اسەت يسەكەشەۆتىڭ قۇتتىقتاۋ حاتىن وقىپ بەرىپ, قازاقى جولمەن قۇندىزدى بورىك پەن شاپان كيگىزدى.
سودان سوڭ ءدىن ىستەرى
جانە ازاماتتىق قوعام مينيسترى نۇرلان ەرمەكباەۆ ءسوز الىپ, جيىلعان جۇرتتى
رۋحاني كەلىسىم جانە ەۋرازيا حالىقتارى اسسامبلەياسىنىڭ كەزەكتى وتىرىسىمەن قۇتتىقتادى.
جيىندا رەسەي مەملەكەتتىك دۋماسىنىڭ دەپۋتاتى, قوعام قايراتكەرى يوسيف كوبزون دا جينالعاندارعا ىزگى تىلەگىن ءبىلدىردى. «قازاقستاندى ەرەكشە جاقسى كورەمىن. وسى ەلگە ۇلكەن مەرەيمەن كەلەمىن. «استانا – الەمنىڭ رۋحاني استاناسى» دەپ ايتار ەدىم. بۇگىندە جەر-جاھاندا ءتۇرلى وقيعالار, قاقتىعىستار بولىپ جاتىر. سولار ءبىزدىڭ بۇگىنگى كونفەرەنتسيادا ايتقان ءسوزىمىزدى ەستىسە دەيمىن. الەمدە تاتۋلىق, دوستىقتىڭ بايراعى جەلبىرەسىن. سوعان ۇيتقى بولىپ وتىرعان بارشا ازاماتتارعا العىسىمدى بىلدىرەمىن» دەدى بەلگىلى تۇلعا. كورنەكتى اقىن ولجاس سۇلەيمەنوۆ تە قاتىسۋشىلاردى رۋحاني كەلىسىم كۇنىمەن قۇتتىقتاپ, ەۋرازيا حالىقتارىنىڭ اسسامبلەياسى تۋرالى قىسقاشا وي تولعاپ ءوتتى.
پلەنارلىق وتىرىس بارىسىندا شاراعا قاتىسۋشىلار اتىنان ۇندەۋ قابىلداندى. وندا قازاقستاندىق قوعامنىڭ رۋحاني-ادامگەرشىلىك جاڭعىرۋى جانە مادەني ءوسۋى جولىنداعى جەتىستىكتەردى جەتىلدىرە ءتۇسۋ كەرەكتىگى ايتىلعان. بۇعان قول جەتكىزۋدىڭ قۇرالى – قوعامدىق سانانى جاڭعىرتۋ. بۇل ۇندەۋ ەۋرازيا حالىقتارى قاۋىمداستىعىنىڭ بيىل جىل سوڭىندا پاريجدە وتەتىن جيىنىندا وقىلادى.
سونداي-اق, سارسەنبى كۇنى كونفەرەنتسيا شەڭبەرىندە «Russia Today» تەلەارناسىنداعى «ءداۋىر كۋاگەرلەرى» باعدارلاماسىنىڭ اۆتورى ءارى جۇرگىزۋشىسى, شىعىستانۋشى حاليد ءال روشد وتاندىق جۋرناليستەرمەن كەزدەسىپ, «الەمدىك اقپاراتتىق مايدان جاعدايىنداعى زاماناۋي جۋرناليستيكانىڭ ءرولى» اتتى شەبەرلىك سىنىبىن وتكىزدى. سالىستىرمالى ءدىنتانۋدى تەرەڭ زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ قىزمەتكەرى مەري پەت فيشەر مەن سىرتقى بايلانىس دەپارتامەنتىنىڭ جەتەكشىسى, ۇندىستاندىق گوبيند سادانا ل.گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىندە ۇستازدار مەن ستۋدەنتتەرگە ءدارىس وقىدى. رۋحاني مادەنيەتتىڭ الەمدىك فورۋمىنىڭ پرەزيديۋمىنا ارنالعان دوڭگەلەك ۇستەل ءماجىلىسى بولدى. قايىرىمدىلىق شارالار ۇيىمداستىرىلىپ, الەۋمەتتىك جاعىنان از قامتىلعان وتباسىلارعا ازىق-تۇلىك ۇلەستىرىلدى. قازاقستانداعى قىزىل جارتى اي قوعامىنىڭ وكىلدەرى شەبەرلىك سىنىپتارىن جۇرگىزدى.
كەشە ايتۋلى شارا شىمىلدىعى رۋحاني كەلىسىم كۇنىنە ارنالعان گالا-كونتسەرتپەن جابىلدى.
ازامات ەسەنجول
