بيىل تاعى ءۇش ەمحانا پايدالانۋعا بەرىلەدى

بەيسەنبىدە وقىرماندارىمىز قالالىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى ايگۇل سەگىزباەۆامەن تىكەلەي بايلانىسۋعا مۇمكىندىك الدى. تۇرعىنداردى تولعاندىرعان سۇراقتار تىم كوپ بولدى. باسقارما باسشىسى سولاردىڭ ارقايسىنا جەكە-جەكە جاۋاپ بەرىپ, شۇعىل شەشۋدى قاجەت ەتەتىن ماسەلەلەر بويىنشا ءتيىستى ەمدەۋ مەكەمەلەرىنىڭ باس دارىگەرلەرىنە, جاۋاپتى ادامدارعا ناقتى تاپسىرمالار بەردى. ەڭ باستىسى, تىكەلەي جەلى ارقىلى حابارلاسقان ازاماتتاردىڭ ءوتىنىش-تىلەكتەرى دەر كەزىندە قاناعاتتاندىرىلىپ جاتتى. تومەندە سولاردىڭ بىرنەشەۋىن جاريالاپ وتىرمىز.

التىناي:

– قالادا تiركەلمەگەنمiن. اۋىرا قالسام, قايدا بارىپ ەمدەلۋىمە بولاتىنىن بىلگىم كەلەدى. پاتەردە تۇراتىن مەكەن-جايداعى ەمحاناعا تiركەلۋىمە بولا ما؟

– قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتىنىڭ  2011 جىلعى 1 قاراشاداعى قاۋلىسىنا سايكەس, قالانىڭ ءاربىر تۇرعىنى دارىگەر مەن مەديتسينالىق ۇيىمدى ەركىن تاڭداۋ ءپرينتسيپى بويىنشا ءارى قاراي كومەك الۋ ءۇشىن ەمحاناعا نەمەسە باستاۋىش مەديتسينالىق-سانيتاريالىق كومەك ورتالىعىنا بەكىتىلە الادى. ەمحاناعا بەكىتىلۋ ءۇشىن قالاعا تىركەلۋ قاجەت ەمەس. دەگەنمەن, ەمحاناداعىلار اقپاراتتىق جۇيە ارقىلى ءسىزدىڭ تۇراتىن جانە الدىڭعى تىركەلگەن جەرىڭىزدى انىقتاۋعا قۇقىلى. ال, بەكىتىلۋ ءۇشىن استانا قالاسىنىڭ اۋماعىندا تۇرۋىڭىز قاجەت جانە وزىڭىزبەن بىرگە جەكە كۋالىگىڭىز بەن جسن بولۋى ءتيىس. قولجەتىمدىلىك ءپرينتسيپى بويىنشا ءوتىنىش بەرگەن بارلىق ازامات ەمحاناعا بەكىتىلەدى.

بەكىتىلگەن ەمحانا اۋدانىنان باسقا جەردە تۇرساڭىز, الىس ورنالاسقانىنا جانە قىزمەت كورسەتۋ راديۋسىنىڭ كوپ بولۋىنا, حالىقتىڭ كوشىپ-قونۋى مەن ەمحانا جۇكتەمەسىنىڭ جوعارى بولۋىنا بايلانىستى سىزگە ءۇي جايىندا قىزمەت كورسەتىلمەيدى. ەگەر ەمحانا جۇكتەمەسى كوپ, بەكىتىلگەن حالىق سانى نورمادان جوعارى, دارىگەر جۇكتەمەسى كوپ بولسا, مەديتسينالىق ۇيىم ءسىزدى وسى ەمحاناعا بەكىتپەۋگە قۇقىلى. قوسىمشا اقپاراتتى ءبىزدىڭ باسقارما مەن قالا ەمحانالارىنىڭ سايتتارىنان نەمەسە تىكەلەي مەديتسينالىق مەكەمەگە جۇگىنىپ الۋعا بولادى.

تەگىن مەديتسينالىق كومەكتىڭ كەپىلدى كولەمى شەڭبەرىندە  حالىققا مەديتسينالىق قىزمەت كورسەتۋ بەكىتىلگەن جەرىندەگى ەمحانالاردا, ال شۇعىل جاعدايلاردا جۇگىنگەن جەرى بويىنشا كورسەتىلەدى.

ومىربەك:

– بۇگىندە پسيحولوگ ماماندارعا دەگەن سۇرانىس جوعارى. بىراق ولاردىڭ قىزمەتى كوبىنە اقىلى. تەگىن قىزمەت كورسەتەتىن پسيحولوگتار نەگە جوق؟

– استاناداعى مەديتسينا مەكەمەلەرىندە پسيحولوگ ماماندار جۇمىس ىستەيدى. قالاداعى №3, №4 ەمحانالاردا جەدەل پسيحولوگيالىق جاردەم كابينەتى بار. ونداعى ماماندار تەگىن مەديتسينالىق كەپىلدى كومەك كولەمىنىڭ شەڭبەرىندە ەرەسەكتەر مەن بالالارعا اقىسىز كومەك كورسەتەدى.

زارينا:

– بيىل استانادا قانشا جاڭا نىسان پايدالانۋعا بەرىلەدى؟

– جىل سوڭىنا تامان ەسىلدىڭ سول جاعالاۋىنداعى باس پروكۋراتۋرا عيماراتىنىڭ جانىنان 500 ادامعا ارنالعان قازىرگى زامان تالابىنا ساي امبۋلاتوريالىق-ەمحانالىق كەشەن پايدالانۋعا بەرىلەدى. سونىمەن بىرگە, بيىل يلينكا ەلدىمەكەنى اۋماعىندا جانە دوسمۇحامەدۇلى كوشەسىنىڭ بويىنان ارقايسى 500 ادامدى قابىلداۋعا ىڭعايلاستىرىلعان ەكى ەمحانا اشىلادى. ال, كەلەسى جىلى بالالار جۇقپالى اۋرۋلار اۋرۋحاناسىن پايدالانۋعا بەرۋ جوسپارلانىپ وتىر. سونداي-اق, ەرەسەكتەرگە ارنالعان جۇقپالى اۋرۋلار اۋرۋحاناسىنىڭ دا ماسەلەسى شەشىلەدى. ءبىزدىڭ جۇمىسقا قاتىستى بارلىق جاڭالىقتار دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنىڭ densaulyk.astana.kz سايتىندا تولىق جازىلعان.

ايتجان كۇلباەۆ:

– سوڭعى جىلدارى مەملەكەت تاراپىنان ەلىمىزدەگى دەنساۋلىق ساقتاۋ نىساندارىن جاڭا ۇلگىدەگى  مەديتسينالىق قۇرال-جابدىقتارمەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەسىنە ەرەكشە نازار اۋدارىلىپ وتىر. ال, بۇل سالادا وسى قۇرالداردىڭ «ءتىلىن» مەڭگەرگەن ماماندار جەتكىلىكتى مە؟

– ءيا, مەملەكەت دەنساۋلىق ساقتاۋ نىساندارىن زاماناۋي قۇرال-جابدىقتارمەن قامتاماسىز ەتۋدى ەرەكشە نازاردا ۇستاپ, سونىڭ ىشىندە استانانىڭ مەديتسينالىق مەكەمەلەرى زاماناۋي ۇلگىدەگى جابدىقتارمەن تولىقتىرىلىپ, جاڭارتىلۋدا. ال, كادر ماسەلەسىنە كەلسەك, قالالىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسى جاڭا ۇلگىدەگى مەديتسينالىق قۇرال-جابدىقتارمەن جۇمىس ىستەيتىن مامانداردىڭ ءبىلىمىن جەتىلدىرۋگە كوپ كوڭىل ءبولىنىپ كەلەدى. بۇل رەتتە باسقارماعا قاراستى وقۋ-كلينيكالىق ورتالىعىمەن بىرلەسە وتىرىپ, جەرگىلىكتى بيۋدجەت ەسەبىنەن وقۋلار وتكىزىلەدى. مەديتسينالىق ۇيىمداردىڭ وتىنىنىمدەرىنە بايلانىستى وقۋلاردى تولىق كولەمدە وتكىزەمىز.

سونىمەن قاتار, وسى باعىتتا شەتەل ماماندارىمەن دە تىعىز بايلانىستا جۇمىس جۇرگىزىلۋدە. جىل سايىن جاڭا يننوۆاتسيالىق تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ مەن قولدانۋ بويىنشا شەبەرلىك ساباقتارى وتكىزىلەدى. تاجىريبە الماسۋ بويىنشا مامانداردى شەتەلگە دە وقۋعا جىبەرىپ وتىرامىز.

راۋشان ارىنقىزى:

– استاناداعى №2 قالالىق ەمحانانىڭ دارىگەرى قىدىرباەۆا ءجازيرا جاقانقىزىنا شەكسىز ريزاشىلىعىمدى بىلدىرگىم كەلەدى. دارىگەر بولۋدىڭ قيىندىعىن سىرقاتى جانىنا باتقان, باسى اۋىرىپ, بالتىرى سىزداعان ادام عانا جاقسى بىلەدى. مەن – سونداي جانداردىڭ ءبىرىمىن. ەڭبەكتەرىڭىزگە تابىس, وتباستارىڭىزعا اماندىق, جەكە ومىرلەرىڭىزگە باقىت پەن شاتتىق تىلەيمىن!

– راحمەت, اۋىرماڭىز.

ريزا:

– قايىرلى كۇن, ايگۇل كيمقىزى؟! جۇكتiلىگىمە بايلانىستى پەرزەنتحانانى ەركiن تاڭداۋىما بولا ما؟

– قالامىزدا ءاربىر ەمحاناعا بەكىتىلگەن پەرزەنتحانا بار. دەگەنمەن, قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «حالىق دەنساۋلىعى جانە دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسى تۋرالى» كودەكسىنە سايكەس جانە ەلىمىزدە بiرىڭعاي ۇلتتىق دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسiنiڭ ەنگىزىلۋىنە بايلانىستى ءسىز بوساناتىن جەردى ەركىن تاڭداۋ قۇقىن ەركىن پايدالانا الاسىز.

انتونينا يۆانوۆنا:

– جولداسىم رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ ازاماتى بولعاندىقتان, جاقىندا سول جەردە ىشكى ۇيقى ارتەرياسىنا وتا جاساتىپ كەلدى. استانادا مۇنداي وتا جاسايتىن ماماندار بار ما؟

– استانا قالاسىندا ۇيقى ارتەرياسىنا جانە جالپى قان-تامىرلارعا وپەراتسيالار جاسالىنادى. ول وپەراتسيالار قالامىزداعى №1 جانە №2 اۋرۋحانالاردا, «ۇلتتىق ونكولوگيا جانە ترانسپلانتولوگيا عىلىمي ورتالىعى» اق-نىڭ ينتەرۆەنتسيوندى كارديولوگيا جانە كارديوحيرۋرگيا بولىمشەلەرىندە رەنتگەنحيرۋرگيا ادىسىمەن جاسالىنادى.

كاميلا:

– بيىل قىز بالالارعا جاتىر وبىرىنا قارسى ۆاكتسيناتسيا جۇرگiزiلەتiندiگiن ەستiدiم. بۇل ەكپە مىندەتتى مە؟

– ەلىمىزدە ايەلدەر اراسىنداعى جاتىر موينى وبىرى اۋرۋىنان ءولىم-ءجىتىم ەكىنشى ورىندى الىپ وتىر. ونىڭ الدىن-الۋ جانە پايدا بولۋ جيىلىگىن تومەندەتۋ ماقساتىندا 11-12 جاستاعى قىزدار اراسىندا ادام پاپيلوماسى ۆيرۋسىنا قارسى ۆاكتسيناتسيا جۇرگىزۋ باستالدى. قر دسم 2012 جىلعى 22 قازانداعى «قىز بالاعا ادام پاپيلوماسىنىڭ جۇقپاسىنا قارسى ەكپە سالۋ تۋرالى»  بۇيرىعىمەن قازاقستاننىڭ ءتورت وڭىرىندە, اتاپ ايتساق استانا جانە الماتى قالالارىندا, سونداي-اق پاۆلودار جانە اتىراۋ وبلىستارىندا وسى باعدارلامانى ەنگىزۋ قاراستىرىلعان. بۇل ەكپە قىزداردىڭ اتا-انالارىنىڭ ەرىكتى كەلىسىمى بويىنشا جۇرگىزىلەدى.

ەربول:

– دارiگەرلەردiڭ قىزمەتiنە كوڭiلىم تولماسا, قايدا شاعىمدانۋىما بولادى؟ مەكەمەلەردە نەمەسە باسقارمادا سەنiم تەلەفوندارى بار ما؟

– استاناداعى ءاربىر اۋرۋحانا مەن ەمحانادا باس دارىگەردىڭ مەديتسينالىق قىزمەتتەر ساپاسىن باقىلاۋ جونىندەگى ورىنباسارى بار. ولار سول مەكەمەگە قاتىستى شاعىمداردى قاراپ, تالاپ-تىلەكتەرىنىڭ ورىندالۋىن قاداعالايدى. سونداي-اق, ءاربىر مەديتسينالىق ۇيىمدا شاعىمدار مەن ۇسىنىستاردى قابىلدايتىن سەنىم تەلەفوندارى جۇمىس ىستەيدى. باسقارمامىزدىڭ سايتىنداعى «بايلانىس ءۇشىن اشىقپىز» بولىمىنە ەنىڭىز. بىزدەگى سەنىم تەلەفونى: 55-69-85. سونىمەن قاتار, 2014 جىلدىڭ ماۋسىم ايىندا Call-ورتالىق مەديتسينالىق انىقتاما قىزمەتى اشىلدى. باسقا دا بارلىق ەسكەرتپەلەرىڭىزدى 963-777 نومىرىنە حابارلاسۋ ارقىلى جەتكىزۋىڭىزگە بولادى.

قالامقاس:

– پەرزەنت ءسۇيۋ ءۇشiن ەكو-عا كەزەككە تۇرعىم كەلەدi. ول ءۇشiن قانداي قۇجاتتار قاجەت جانە ولاردى قايدا تاپسىرۋىم كەرەك؟

– ەڭ الدىمەن, كۇيەۋىڭىز ەكەۋىڭىز تۇرعىلىقتى مەكەنجايىڭىز بويىنشا ەمحاناعا بارىپ, دارىگەردىڭ تولىق تەكسەرۋىنەن وتىڭىزدەر. بەدەۋلىك انىقتالعاننان كەيىن دارىگەر سىزدەرگە قالامىزداعى №1 پەريناتالدىق ورتالىقتا ورنالاسقان وتباسىن جوسپارلاۋ جانە رەپرودۋكتسيا بولىمىنە جولداما بەرەدى. بۇل بولىمدە جۇبايىڭىزبەن بىرگە تولىق تەكسەرىلىپ, جىنىس گورموندارىنىڭ, سپەرموگراممانىڭ, ينفەكتسيانىڭ بار-جوعىن انىقتاپ, ەندوكرينولوگ, ماممولوگ, پسيحولوگ سەكىلدى ارناۋلى مامانداردىڭ كەڭەسىن الاسىزدار. وسى تەكسەرۋلەردەن وتكەننەن كەيىن بەدەۋلىكتىڭ سەبەبى انىقتالادى. ەگەر بەدەۋلىكتى ەمدەۋ مۇمكىن بولسا, دارىگەرلەر ەمدەيدى, ال ەمدەلمەيتىن جاعدايدا ەكستراكورپورالدى ۇرىقتاندىرۋدى قاجەت ەتەتىن تۇلعالاردىڭ تىزىمىنە تىركەلەدى.

قازىرگى تاڭدا قالامىزدا ەكستراكورپورالدى ۇرىقتاندىرۋدى قاجەت ەتەتىن جۇپتار سانى 400-دەن اسادى.

دايىنداعان: گۇلبارشىن وكەشقىزى