ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ 25 جىلدىعىنا وراي قالا اكىمى اسەت يسەكەشەۆ ەلەۋلى ەڭبەگىمەن كوزگە تۇسكەن ءتۇرلى مامان يەلەرىن ماراپاتتادى.
اتالمىش شاراعا قارجى ءمينيسترى باقىت سۇلتانوۆ, قوعامدىق كەڭەس وكىلدەرى, كاسىپورىن وزاتتارى مەن بيۋدجەتتىك سالا قىزمەتكەرلەرى قاتىستى.
– تاۋەلسىزدىك مەرەكەسىنە وراي جىلداعى ءداستۇر بويىنشا باس قوسىپ, وتكەنىمىزگە باعا بەرىپ, كەلەشەككە جوسپار قۇرۋ ماقساتىندا جينالىپ وتىرمىز, – دەپ باستادى ءسوزىن قالا اكىمى. ايتۋىنشا, شيرەك عاسىر ىشىندە قول جەتكىزگەن تابىستار جەتەرلىك. ونىڭ باستاۋىندا ءتۇرلى سالاداعى مامان يەلەرىنىڭ ەلەۋلى ەڭبەگى مەن قاجىماس كۇشى جاتىر. ەڭبەك ادامدارىنىڭ قاي-قايسىسى بولسىن, مەملەكەتتىك ماراپاتقا لايىق.
تريلليون تەڭگەگە جەتتى
شىنىندا, بۇگىندە ەلوردا ەكونوميكاسى قارىشتاپ دامىپ كەلەدى. ماسەلەن, قالانىڭ جالپى وڭىرلىك ءونىمىنىڭ كولەمى ارتقان. ەكونوميكانىڭ ءوسىم نەگىزى سالالىق قۇرىلىمدار ەسەبىنەن, اتاپ ايتقاندا, قۇرىلىس سالاسىندا – 19,8%, كاسىپتىك, عىلىمي جانە تەحنيكالىق قىزمەت – 18,8%, قارجى جانە ساقتاندىرۋ قىزمەتى – 10%, كولىك جانە قويمالاۋ سالاسىندا – 9%,باسقا دا قىزمەتتەر – 41,4% قامتاماسىز ەتىلدى. جان باسىنا شاققانداعى ءجوو كورسەتكىشى رەسپۋبليكا بويىنشا ورتاشا كورسەتكىشتەن 2,2 ەسەگە ارتتى. بۇل تۇرعىدا استانا ەكونوميكاسى مۇناي سەكتورىنا نەگىزدەلگەن اتىراۋ مەن الماتى وبلىسىنان كەيىنگى ءۇشىنشى ورىندا تۇرعانىن ايتۋ كەرەك.
ال ەلىمىزدىڭ باس ورداسىنىڭ قازىناسىنا العاش رەت 1 تريلليوننان استام تەڭگە جينالعانى ماقتانارلىق جاعداي. قالا اكىمى اسەت ورەنتايۇلى ەلوردا قازىناسىنا قۇيىلعان قىرۋار قارجى ۇلكەن تىڭعىلىقتى اتقارىلعان ەڭبەكتىڭ جەمىسى, ۇيلەسىمدى جۇمىستىڭ ارقاسى ەكەنىن مالىمدەدى.
بۇگىندە استانادا اكىمشىلەندىرۋ, سالىق جانە كەدەن باعىتتارى بويىنشا جۇمىس دەڭگەيى ءوسىپ, كولەڭكەلى ەكونوميكاعا قارسى ءىس-قيمىل ماقساتتى جۇرگىزىلۋدە. «ەكسپو-2017» قارساڭىندا كولەڭكەلى اينالىمدى قىسقارتۋدا باقىلاۋ مەن الدىن الۋ ءىس-شارالارى اۋقىمدى دەڭگەيدە قولعا الىندى. ەلوردانىڭ بارلىق اۋداندارىندا سالىقتىق قىزمەت كورسەتۋ جاڭعىرتىلۋدا. العاش رەت اشىلعان كولىك-لوگيستيكالىق ورتالىعى حالىققا جانە بيزنەس وكىلدەرىنە مەملەكەتتىك قىزمەت كورسەتۋدە كەدەندىك رەسىمدەۋ ساپاسىن ايتارلىقتاي جاقسارتىپ, مەرزىمىن ازايتتى. وسىنداي اتقارىلعان ىرگەلى جۇمىستاردىڭ ناتيجەسىندە ەلوردامىزدىڭ ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك قۋاتى ەسەلەنىپ كەلەدى.
وسى ورايدا ءسوز العان قر قارجى ءمينيسترى باقىت سۇلتانوۆ سالىستىرمالى دەرەكتەر كەلتىردى. وسىدان 20 جىل بۇرىنعى جاعداي مەن قازىرگى جەتىستىكتەردىڭ اراسى جەر مەن كوكتەي. قيىن-قىستاۋ كەزدەگى حالىقتىڭ احۋالى مەن ەكونوميكالىق جاعداي ءالى كۇنگە كوپشىلىكتىڭ ەسىندە.
«كەڭەس وداعى تاراعاننان كەيىن ءوز جولىمىزدى تاڭدادىق. دامۋدىڭ داڭعىل جولىنا تۇستىك. ەكونوميكانى دامىتۋدى ءىس جۇزىندە تاقىر جەردەن باستاۋعا تۋرا كەلدى. ويتكەنى ەكونوميكا دامىماي, مىقتى ەل بولۋ قيىن. 25 جىل وتە از ۋاقىت. بۇل رەتتە ەلباسى «الدىمەن ەكونوميكا, كەيىن ساياسات» دەگەن باعىتتى ۇستاندى. ءوز اسكەرىمىز قۇرىلدى. قۇقىقتىق بازا قالىپتاستى. ءتۇرلى نورماتيۆتىك قۇجاتتار قابىلداندى. 2012 جىلى جەلتوقساندا ەلباسى قازاقستان حالقىنا ارناعان جولداۋىندا ەلىمىزدىڭ 2050 جىلعا دەيىنگى دامۋ ستراتەگياسىن ۇسىندى. ونىڭ باستى ماقساتى – ەكونوميكاسى دامىعان, مىقتى مەملەكەت قۇرۋ. جالپىعا ورتاق ەڭبەك نەگىزىندە بەرەكەلى قوعام قۇرۋدى كوزدەيدى. وسى ماقساتتارعا قول جەتكىزۋ ارقايسىمىزعا بايلانىستى. ۋاقىتىلى سالىق تولەۋ, ەلگە قامقورلىقپەن قاراۋ, ءوزىمىز بەن مەملەكەتكە جاساعان كومەگىمىز. قازاقستاندا بيزنەس جۇرگىزۋگە حالىققا قولايلى جاعداي جاسالعان. بۇگىنگى جانە الداعى ومىرىمىزگە دۇرىس جوسپار قۇرعان ءجون. بالالارىمىزدىڭ ءبىلىمدى بولىپ وسۋىنە كۇش جۇمساپ, نەعۇرلىم ءبىرتۇتاس بولساق, مەملەكەتىمىزدىڭ ىرگەسى سوعۇرلىم مىقتى بولادى» دەي كەلە, باقىت سۇلتانوۆ ەگەمەندىكتىڭ العاشقى جىلدارىنداعى حالىقتىڭ احۋالىن ەسكە سالدى. زاۋىتتار مەن فابريكالاردىڭ توقتاپ قالعانى, ينۆەستيتسيا تارتۋ ماسەلەلەرى, بارلىق سالادا اتقارىلعان قارقىندى جۇمىستار تۋرالى باياندادى.
استانا – تاۋەلسىزدىك جۇلدىزى
جيىندا استانا قالاسى ارداگەرلەر كەڭەسىنىڭ توراعاسى سانسىزباي ەسىلوۆ جينالعان قاۋىمدى ارداگەرلەر كەڭەسى اتىنان ۇلتىمىزدىڭ ەڭ قادىرلى مەرەكەسى – تاۋەلسىزدىكپەن قۇتتىقتادى. ءوز سوزىندە قازاقستان استاناسىن ەلورداعا اۋىستىرۋ تۋرالى تاريحي شەشىم قابىلداعان كۇننەن بەرگى اتقارىلعان جۇمىستارعا كوڭىلى مارقاياتىنىن جەتكىزدى.
«25 جىل ۋاقىت – ادام عۇمىرىمەن سالىستىرعاندا اجەپتەۋىر سياقتى, ال تاريح ولشەمىمەن سالىستىرعاندا از عانا مەرزىم. وسى از عانا ۋاقىت ءىشىندە ەلىمىز نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ارقاسىندا بۇكىل الەمگە تانىلدى. ىرگەتاسى بەرىك, دامىعان مەملەكەت بولدىق. تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ بەلگىسى, جارقىراپ تۇرعان جۇلدىزى, ءبىزدىڭ سۇيىكتى قالامىز – استانا. وسىندا وتىرعان ءبىراز ازاماتتار ەلباسىمەن بىرگە جاڭا ەلوردامىزدىڭ ىرگەتاسىن قالاستى. وسى جەتىستىكتەرمەن ماقتاناتىن, قۋاناتىن كۇن – بۇگىن. استانا ەلىمىزدىڭ ەلورداسى بولىپ جاريالانعان تۇستا قۋانعاندار دا, ۋايىمداعاندار دا بولدى. 19 جىل بۇرىنعى جاعداي ءالى كۇنگە دەيىن ەسىمىزدە» دەيدى ول. سول كەزدەگى جارىق پەن جىلۋدىڭ جەتكىلىكسىزدىگىن, ءبىلىم مەن الەۋمەتتىك سالاداعى ماسەلەلەردىڭ قالاي شەشىمىن تاپقانىن ايتىپ بەردى.
مايتالماندار ماراپاتتالعان كۇن
بۇل كۇنى ەلوردا اكىمى مەملەكەت باسشىسىنىڭ جارلىعىمەن قوعام قايراتكەرلەرى, مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەر مەن ءتۇرلى سالا وكىلدەرىنە ەلوردانىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋىنا, مادەني جانە ەتنيكاارالىق كەلىسىمدى نىعايتۋعا ەلەۋلى ۇلەس قوسقان جۇزدەن استام ازاماتتاردى ءوز قولىمەن ماراپاتتادى. ولارعا ءىى دارەجەلى «ايبىن», «پاراسات», «قۇرمەت», وردەندەرى, «ەرەن ەڭبەگى ءۇشىن»,«شاپاعات» جانە تاعى باسقا مەدالدار بەرىلدى. ماراپاتتالعانداردىڭ قاتارىندا قالا اكىمىنىڭ ورىنباسارى اندرەي لۋكين, استانا قالاسىنىڭ مادەنيەت, مۇراعاتتار جانە قۇجاتتاما باسقارماسىنىڭ باسشىسى بولات ماجاعۇلوۆ, استانا ءىىد جپق باسشىسى باقىتجان مالىباەۆ, «استانالىق تسيرك» مەكەمەسىنىڭ باس ديرەكتورى ەرىك جولجاقسىنوۆ, «تىلەپ» قايىرىمدىلىق قورىنىڭ پرەزيدەنتى ساپار ىسقاقوۆ جانە تاعى باسقا ايتۋلى ازاماتتار بار.
– ەلوردا قارقىندى دامىپ كەلەدى, كوپتەگەن كۇردەلى شەشىمدەر قابىلداندى. ارامىزدا سول ۋاقىتتا ءتۇرلى سالالاردا ەڭبەك ەتىپ, مەملەكەتتىك قىزمەتتىڭ جۇمىسىنا ۇلەس قوسىپ, باسقارمالاردا, كوممۋنالدىق شارۋاشىلىقتاردا, بيزنەستە جانە الەۋمەتتىك قىزمەتتە جۇمىس ىستەگەن ازاماتتار بار. قالامىزدىڭ بۇگىنگى كەلبەتى سىزدەردىڭ ەڭبەكتەرىڭىزدىڭ ارقاسى, ەلىمىزگە ەڭبەگى سىڭگەن بارلىق ازاماتتار كەز كەلگەن قۇرمەتكە لايىق, – دەپ قورىتىندىلادى اسەت يسەكەشەۆ.
گۇلميرا ايماعانبەت
