نۇر-سۇلتان قالاسى ءماسليحاتىنىڭ دەپۋتاتتارى iKOMEK109 بىرىڭعاي بايلانىس ورتالىعىنىڭ جۇمىسىمەن تانىستى. بۇل ورتالىققا كۇن سايىن قالا تىرشىلىگىنە قاتىستى 5 مىڭنان استام ءوتىنىش كەلىپ تۇسەدى. ونىڭ دەنى قوعامدىق كولىك قوزعالىسىمەن بايلانىستى ەكەن. اتاپ ايتقاندا, جىل باسىنان بەرى 1 ملن 278 مىڭ ءوتىنىش قابىلدانسا, سونىڭ 230 مىڭى اۆتوبۋستاردىڭ قالادا قاتىناۋى تۋرالى بولدى.
بارلىق قىزمەتتەردى ءبىر جۇيەگە جيناقتادى
– ورتالىق قالا تۇرعىندارىنىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن جاقسارتۋ جانە قالالىق ورتانى دامىتۋ ماقساتىندا قۇرىلدى. شاھاردا سەرۆيستىڭ ساپاسىن كوتەرۋدى, قالادا قابىلداناتىن شەشىمدەرگە تۇرعىنداردى تارتۋدى, «كەرى بايلانىستى» جاقسارتۋدى, جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقان جوبالاردىڭ اشىقتىعىن قامتاماسىز ەتۋدى كوزدەدىك. قالادا 17 باسقارما, 38 كوممۋنالدىق-اپاتتىق قىزمەت, 81 ليفت كومپانياسى, 488 پيك, 31 مەملەكەتتىك مەديتسينالىق مەكەمە جۇمىس ىستەيدى. تۇرعىندار ماسەلەلەرى تۋىنداعاندا, كەيبىر كوممۋنالدىق قىزمەتتەرمەن بايلانىسا الماي قينالاتىن. ءبىز بارلىق قىزمەتتەردى ءبىر جۇيەگە جيناقتادىق. iKOMEK109 ءۇش مەكەمەنىڭ قوسىلۋىنان پايدا بولدى. بيۋدجەت تە, قىزمەتكەرلەر دە سودان جاساقتالدى, – دەيدى ورتالىق باسشىسى جاننات ءدۇبىروۆا.
ورتالىقتى قۇرۋدان بۇرىن وڭتۇستىك كورەيا, سينگاپۋر, ۇلىبريتانيا, اقش سياقتى بىرنەشە ەلدەردىڭ ۇزدىك تاجىريبەلەرى زەرتتەلدى. ساراپشىلارعا بارىنەن اقش-تىڭ «911» قىزمەتىنىڭ ۇلگىسى ۇناعان. بۇل مەملەكەتتە «311» قىزمەتى دە بار. امەريكالىقتار جانە وسى ەلگە بارعان تۋريستەر بەلگىلى ءبىر ماسەلەلەرى بويىنشا وسى ەكى قىزمەتكە حابارلاسا الادى. ياعني, وسى ەكى تەلەفون ءنومىرىن بىلسە, جەتكىلىكتى.
توتەنشە جاعدايلاردا «112» ءنومىرى كومەكتەسەدى
iKOMEK109-عا تۇرعىندار, نەگىزىنەن, كوممۋنالدىق ماسەلەلەر تۋىنداعاندا حابارلاسادى. سونىمەن قاتار قازىر قالادا پيلوتتىق رەجيمدە توتەنشە جاعدايلار جانە جەدەل جاردەم قىزمەتتەرىمەن بىرگە «112» ءنومىرى سىناقتان وتكىزىلىپ جاتىر. جاقىندا بۇل ءنومىر تولىقتاي ىسكە قوسىلۋى ءتيىس. ال iKOMEK-كە توعىز بايلانىس قۇرالى, سونىڭ ىشىندە «Smart Astana» ارقىلى حابارلاسۋعا بولادى. ونىڭ ءبارى بىرىڭعاي اۆتوماتتىق جۇيەگە قوسىلعان. وسىعان دەيىن كەلىپ تۇسكەن وتىنىشتەردىڭ 78 پايىزى «ءبىرىنشى قوڭىراۋدان» شەشىمىن تاپقان.
ماسەلەنىڭ شەشىلۋىنە قاراي قالا اكىمى ورىنباسارلارىنىڭ, اۋدان اكىمدەرىنىڭ, باسقارما باسشىلارىنىڭ رەيتينگى جاسالادى. بىرىڭعاي بايلانىس ورتالىعىنىڭ قىزمەتكەرلەرى بەينەباقىلاۋ زالى ارقىلى قالا كوشەلەرىندەگى ءتارتىپتى دە قاداعالايدى. رۇقسات ەتىلمەگەن ورىنداردا الكوگولدى ىشىمدىكتەردى ءىشۋ, باسقا دا وسى سياقتى ءتارتىپ بۇزۋشىلىقتار ورىن العاندا دەرەۋ پوليتسياعا حابارلايدى. وتكەن جىلى ورتالىق قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنا وسىنداي 4 مىڭنان اسا حابارلاما جىبەرگەن.
«شۇبارعا» بەينەباقىلاۋ كامەرالارى كەرەك
وسى ورايدا قالالىق ءماسليحات دەپۋتاتى رامزيا ومىرباەۆا «شۇبار» شاعىن اۋدانىندا بەينەباقىلاۋ كامەرالارىن ورناتۋ كەرەكتىگىن ايتتى. «شاعىن اۋدان تۇرعىندارىنان ماعان وسىنداي ءوتىنىش كەلىپ ءتۇستى. بۇل ماسەلەنى بىرنەشە رەت كوتەردىم. اۋدان 30 پايىزعا عانا جارىقتاندىرىلعان. ماڭايداعى مەكتەپكە ەكىنشى اۋىسىمدا باراتىن بالالار ۇيلەرىنە ساعات كەشكى 7-8-دە قايتادى. قازىر بۇل ۋاقىتتا قاراڭعىلىق تۇسەدى. سوندىقتان وقۋشىلار ءۇشىن الاڭدايتىن جاعداي تۋىپ وتىر. «شۇباردا» جول اپاتتارى دا ءجيى ورىن الادى. كولىك يەلەرى بۇعان كەلگەندە جىلدامدىق رەجيمىن ساقتامايدى. شاعىن اۋداندا بەينەباقىلاۋ كامەرالاردىڭ بولماعانى ولارعا ءتيىمدى بولىپ وتىر. پاترۋل دە وندا تۇرمايدى» دەيدى دەپۋتات.
«استانا Innovations» اق باسقارما توراعاسىنىڭ ورىنباسارى مەيرام ديۋسيۋكوۆتىڭ ايتۋىنشا, قالادا بەينەباقىلاۋ كامەرالارىن كوبەيتۋ بويىنشا اۋدانداردىڭ اكىمدىكتەرىنەن وتىنىشتەر ءتۇسىپ جاتىر. «وسى كۇنگە دەيىن قالادا 7 مىڭ كامەرا ورناتىلدى. بىراق بۇل ازدىق ەتىپ تۇر. «شۇبارعا», «كوكتال», «ۇركەر» تۇرعىن الاپتارىنا ولاردىڭ قاجەتتىلىگىن بىلەمىز. نەگىزى قالانى تۇگەل قامتۋ ءۇشىن 15 مىڭ بەينەباقىلاۋ كامەرا كەرەك. قالا اكىمدىگىنە سايكەس ءوتىنىشتى جىبەردىك. قازىر بىرلەسىپ وسى ماسەلەنى قاراۋدامىز. باستاپقىدا ءبىز ماسكەۋ, گەتە كوشەلەرى سياقتى قىلمىس ءجيى ورىن الاتىن كوشەلەردى قامتۋعا تىرىستىق. مەملەكەتتىك-جەكەمەنشىك ارىپتەستىك كەلىسىمشارت اياسىندا جۇمىس ىستەپ جاتىرمىز» دەيدى ول.
«سەرگەك» قوعامدىق قاۋىپسىزدىكتى دە قاداعالايدى
قالاداعى «سەرگەك» بەينەباقىلاۋ جۇيەسىمەن «كوركەم تەلەكوم» جشس اينالىسىپ وتىر. ءماسليحات دەپۋتاتتارى وسى ۇيىم جۇمىسىمەن دە تانىستى. «كوپشىلىگى «سەرگەك» بەينەباقىلاۋ كامەرالارى كولىك قوزعالىسىن عانا قاداعالايدى دەپ ويلايدى. شىندىعىندا, ولاي ەمەس. 4 مىڭ كامەرا حالىق كوپ جينالاتىن ورىندار مەن اۋلالاردا, 6 مىڭ كامەرا جولداردا ورناتىلعان. بۇعان قوسا, جول ءتارتىبىن قاداعالاۋشىلارعا 1 مىڭ پلانشەت بەرىلدى» دەيدى سەرىكتەستىك ديرەكتورى اسەت احمەتوۆ.
ونىڭ سوزىنشە, قازىر قالادا جول اپاتتارى ازايدى. جىل باسىنان بەرى 21 جول اپاتى ادام ولىمىمەن اياقتالىپ, 25 ادام قايعىلى قازاعا ۇشىراعان. جولداعى قاۋىپسىزدىكتى باعالاۋعا ارنالعان Vision Zerو جۇيەسى شاھاردا جاياۋ جۇرگىنشىلەرگە ەمەس, كولىكتەرگە جاقسى جاعدايلار جاسالعانىن كورسەتتى. كولىك كەپتەلىسى تاڭەرتەڭ جانە كەشكى ۋاقىتتاردا ورىن الاتىنىن بايقايمىز. وقۋشىلاردىڭ كانيكۋلى كەزىندە نەمەسە دەمالىس كۇندەرى كەپتەلىس ازاياتىن كورىنەدى.
كەپتەلىستى قالاي ازايتامىز؟
«ءبىز ءتيىستى تالداۋ جاسادىق. كەپتەلىس تاڭعى ساعات 07.40-08.40 ارالىعىندا قاتتى بولادى. سوسىن بىرتە-بىرتە ازايادى. جۇمىس كۇندەرى 170-180 مىڭ كولىك قالا جولدارىنا شىعادى. كانيكۋل بولعاندا ولار 150-160 مىڭعا تۇسەدى. كەپتەلىستى ازايتۋ ءۇشىن قالادا مەكتەپ اۆتوبۋستارىن كوبەيتۋ كەرەك دەپ ەسەپتەيمىز. كەم دەگەندە 200-300 سونداي اۆتوبۋس بولۋى ءتيىس. قازىر قالادا وسى جۇمىسپەن اينالىساتىن «سكۋلباس» كومپانياسى بار. بىراق ولاردىڭ كولىكتەرىنىڭ سانى پروبلەمانى 1-2 پايىزعا عانا شەشىپ وتىر. ياعني, كولىكتەر قوزعالىسىنا اسەرىن تيگىزبەيدى. قابانباي باتىر داڭعىلىن كەڭەيتۋ جوسپارى جاسالدى. جولداردى كەڭەيتكەننەن گورى اۆتوبۋستاردى كوبەيتۋ تيىمدىرەك بولادى دەپ ويلايمىز» دەگەن ءا.احمەتوۆ «سەرگەك» بەينەباقىلاۋ جۇيەسى مەن جول قاۋىپسىزدىگىنە قاتىستى ءارتۇرلى اقپارات بەردى.
29 قازان كۇنى وتەتىن قالالىق ءماسليحاتتىڭ كوپشىلىك تىڭداۋىنا قالاداعى فوتو-بەينەتىركەۋ جانە بەينە-تالداۋ جۇيەسىنىڭ جۇمىسى شىعارىلادى. سول كەزدە ماسەلە جان-جاقتى قارالادى.
