استانالىق پوليتسەيلەر ينتەرنەت ارقىلى جەڭىل جولمەن اقشا تابۋعا قاتىستى الاياقتىق قىلمىس قوعامدا كوز ىلەسپەس جىلدامدىقپەن ءورشىپ بارا جاتقانىن ايتىپ, دابىل قاعۋدا. قازىرگى كەزدە مىناداي قىلمىستىق تىزبەك پايدا بولدى: الەۋمەتتىك جەلىلەردەن ءار ادامعا قانداي دا ءبىر كومپانيانىڭ, يا بولماسا دۇكەننىڭ جارناماسىنا «ءلۇپىل» باسساڭىز, كۇن سايىن 5000-10000 تەڭگە تابىس تاباسىز دەگەن حابارلامالار كوبەيدى. دەمەك, تسيفرلىق پلاتفورمالار الاياقتاردىڭ «تابىس» الاڭىنا اينالىپ وتىر. ءوزىنىڭ جەكە مالىمەتىن الاياقتارعا بەرگەن ادام ولاردىڭ قۇرىعىنا تۇسەدى.
ىشكى ىستەر مينيسترلىگى قازىرگى تاڭدا الاياقتىقتىڭ ەڭ كەڭ تارالعان ءتاسىلى ينتەرنەتتەگى الاياقتىق ەكەنىن حابارلاپ, ازاماتتاردى ساقتىققا شاقىرۋدا. قازىر تانىمال ساۋدا الاڭدارىنىڭ سايتىندا, سونداي-اق الەۋمەتتىك جەلىلەر مەن مەسسەندجەرلەردە (Instagram, Telegram, WhatsApp) ينتەرنەتتەگى ساۋدا تۋرالى حابارلامالار كوپ شىعادى. بيىلعى 10 ايدا 6,8 مىڭعا جۋىق وسىنداي كيبەرقىلمىس تىركەلگەن. الاياقتار بۇل ىسكە جۇرتقا جاقسى تانىمال OLX, «كرىشا», «كولەسا» سياقتى سايتتاردى, الەۋمەتتىك جەلىلەردى پايدالانادى. ول جەردە بەلگىلى ءبىر تاۋاردىڭ, يا بولماسا قىزمەت ءتۇرىنىڭ ارزان باعاسىن كورسەتىپ, ساتىپ الۋ ءۇشىن جارتىلاي نەمەسە تولىق اقىسىن تولەۋگە ۇندەيدى.
ينتەرنەتتەگى ساۋدا قىزىپ تۇر
جۋىردا WhatsApp ارقىلى استاناداعى ءبىر دۇكەننىڭ الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى سۋرەتتەرىنە, بەينەجازبالارىنا «ءلۇپىل» باسساڭىز, جاعىمدى وي-پىكىرىڭىزدى قالدىرساڭىز, كۇنىنە كەم دەگەندە 10 مىڭ تەڭگە اقشا تاباسىز دەگەن اقپارات تارالدى. ال وسىنداي تاپسىرمالاردىڭ بىرنەشەۋىن ورىنداعان ادامعا الاتىن سىياقىسى كوبەيە بەرەتىنى دە انىق جازىلدى. الايدا ونداي قوماقتى سىيلىق الۋ ءۇشىن ءسىز ونلاين تارتىپپەن ءبىر تاۋاردى ساتىپ الۋىڭىز كەرەك. ەگەر بۇعان كەلىسىم بەرسەڭىز, تولەم جاساۋ ءۇشىن بانك كارتاسىنىڭ ءنومىرىن جىبەرەدى. ءسىز سول تاۋاردىڭ اقشاسىن تولەيسىز دە, ءوزىن الماي, ونىڭ قۇنى قانشا تۇراتىن بولسا, سول مولشەردە اقشا الاسىز. الايدا مۇنداي تىزبەك ءسىزدى بىردەن الاياقتاردىڭ قۇرىعىنا تۇسىرەدى.
استانا قالالىق پوليتسيا دەپارتامەنتى ەسىل اۋداندىق پوليتسيا باسقارماسى كريمينالدىق پوليتسيا ءبولىمىنىڭ اعا جەدەل ۋاكىلى نۇرسۇلتان ەرەجەەۆ مۇنداي قىلمىستاردى جاسايتىن ادامدار ءوزىنىڭ «قۇربانىمەن» مەسسەندجەر ارقىلى عانا حات جازىسىپ, ءوزىنىڭ بەت-بەينەسىن كورسەتپەيتىنىن, داۋىسىن ەستىرتپەيتىنىن ايتادى.
ەشقاشان جانە ەشكىمگە, اسىرەسە بەيتانىس ادامدارعا ءوزىڭىزدىڭ جەكە باسىڭىزدى كۋالاندىراتىن قۇجاتتىڭ كوشىرمەسىن, كارتوچكاڭىزدىڭ تولىق دەرەكتەمەلەرىن, اسىرەسە ارتقى جاعىنداعى ءۇشماندى كودىن, SMS ارقىلى كەلگەن كودتى جانە باسقا دا دەربەس اقپاراتتى جىبەرمەڭىز. كۇماندى سىلتەمەلەرگە كىرمەڭىز.
«ەكى ادامنىڭ اراسىنداعى اڭگىمە تەك قانا مەسسەندجەر ارقىلى جۇرگىزىلەدى. الاياقتار اۋەلى تاۋاردىڭ قۇنى, دۇكەننىڭ جارناماسى تۋرالى سىلتەمە جىبەرەدى. العاشىندا تاۋاردىڭ قۇنى اسا قىمبات بولمايدى, سول سەبەپتەن ونى ساتىپ العان ادامنىڭ اقشاسى وزىنە قايتىپ وتىرادى. سونىڭ ناتيجەسىندە جەڭىل جولمەن اقشا تاپقان ادام قىزىعىپ, ودان ءارى ءىس-ارەكەتىن توقتاتا المايدى. ءسويتىپ كوزىنە كورىنبەگەن تاۋارلاردى ساتىپ الۋعا قوماقتى اقشا جۇمساۋعا كىرىسەدى. ال اسا ءىرى كولەمدەگى سوما جينالعان كەزدە الگى ادام ونى الماقشى بولادى, الاياقتار سول ءساتتى پايدالانىپ, سالىق تولەۋ ءۇشىن تاعى دا قوسىمشا قارجى سالۋعا سەندىرەدى. ءسويتىپ كوپ اقشاعا قىزىققان ادام قۇرىققا تۇسەدى. سول ساتتە «جۇمىس بەرۋشى» جالت بەرىپ, جازباسىن دا دوعارىپ, بىردەن عايىپ بولادى» دەپ تۇسىندىرەدى قىلمىس تىزبەگىن ن.ەرەجەەۆ.
كيبەرپوليتسيا نەمەن اينالىسادى؟
جارتى جىل بۇرىن ەلوردادا كيبەرپوليتسيا قۇرىلعانىن بىرەۋ بىلسە, بىرەۋ بىلمەيدى. بۇل – كيبەرقىلمىستار سالاسىنداعى قىلمىستىق ىستەردى تەرگەۋمەن جانە اشۋمەن اينالىساتىن قۇرىلىم. استانا قالاسى پوليتسيا دەپارتامەنتى الماتى اۋداندىق پوليتسيا باسقارماسىنىڭ كيبەرقىلمىستاردى اشۋ جونىندەگى اعا جەدەل ۋاكىلى باتىرحان كۋشەنوۆ كيبەرپوليتسيا قۇرىلىمى قاناتقاقتى جوبا رەتىندە قۇرىلعانىن ايتادى.
«مىسالى, 2023 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان بەرى ءبىر عانا الماتى اۋدانىنىڭ اۋماعىندا ينتەرنەت-الاياقتىققا قاتىستى 730 قىلمىستىق ءىس تىركەلدى. سونىڭ ىشىندە 146-سى اشىلىپ, قىلمىسكەرلەر جازاعا تارتىلدى. ءبىزدىڭ ءبولىم قىزمەتكەرلەرى وسىنداي قىلمىستاردى اشۋ ءۇشىن IT-مامانداردىڭ كومەگىنە جۇگىنەدى» دەپ ءتۇسىندىردى ب.كۋشەنوۆ.
جەلىدە الاياقتى قالاي تانۋعا بولادى؟
پوليتسەيلەر قىلمىسكەرلەردىڭ ءارتۇرلى تىزبەك بويىنشا جۇمىس ىستەيتىنىن ايتادى. ەندى وسىعان ناقتى مىسالدار كەلتىرەيىك. ەڭ الدىمەن, الاياق ءبىر ازاماتقا قوڭىراۋ شالىپ, ءوزىن «بانك قىزمەتكەرىمىن» دەپ تانىستىرادى. ءسويتىپ الگى ازاماتتىڭ بانك كارتوچكاسىنداعى اقشاسىن الۋعا بەلگىسىز بىرەۋ ءىس-ارەكەت جاساعانىن حابارلايدى. ول شوتتاعى اقشانى باسقا ءبىر «زاپاستاعى» شوتقا اۋدارۋعا ۇسىنىس جاسايدى, ياكي قاشىقتان قاتىناسۋ باعدارلاماسىن ورناتۋعا ۇگىتتەيدى, يا بولماسا جەكە مالىمەتتەردى (شوتتاردىڭ رەكۆيزيتىن, بانك كارتاسىنىڭ ءنومىرىن, پين-كودتى) حابارلاۋدى سۇرايدى. الاياق ءوزى قوڭىراۋ شالعان ادامنىڭ تەلەفون ءنومىرىن ءبىلىپ الۋى ءۇشىن وعان وزدەرى ويلاپ تاپقان ءبىر قوسىمشانى تەلەفون ەكرانىنا ورناتۋعا ءوتىنىش جاسايدى. ودان ءارى الگى نومىرگە SMS-حابارلاما جىبەرەدى. ەڭ سوڭىندا الدانعان ادامنىڭ كارتاسىنداعى اقشاسىنىڭ بارلىعىن وزىنە شىعارىپ الادى. يا بولماسا مىناداي ەكىنشى نۇسقا بار: سىزگە ەكونوميكالىق قىلمىستى تەرگەۋمەن اينالىساتىن «زاڭ ادامى» (ول ءوزىن پوليتسەيمىن, تەرگەۋشىمىن دەپ تانىستىرۋى مۇمكىن) قوڭىراۋ سوعىپ, ءسىزدىڭ قانداي دا ءبىر قىلمىسقا قاتىسىڭىزدىڭ بار ەكەنىن ايتادى. العاشقى مىسالداعى بانكير ءسىزدى سەندىرگىسى كەلسە, «زاڭ ادامى» قورقىتىپ-ۇركىتەدى. ەكەۋى دە قىسىم جاسايدى, ويتكەنى ولاردىڭ ارام پيعىلى بىرەۋ عانا – اقشاڭىزدى بوتەن ءبىر شوتقا اۋدارۋعا كوندىرۋ. مۇندايدا ەشقانداي دا قورقىنىشقا, بايبالامعا بوي الدىرۋدىڭ قاجەتى جوق. بىردەن تەلەفونىڭىزدى باسىپ, اڭگىمەنى ۇزە سالىڭىز. ەسىڭىزدە ساقتاڭىز: بانك قىزمەتكەرلەرى ءوز تۇتىنۋشىلارىنا ەشقاشان قوڭىراۋ شالىپ, جەكە باسىنىڭ مالىمەتىن سۇرامايدى. ال قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ قىزمەتكەرلەرى تەلەفون ارقىلى تەرگەۋ امالىن جۇرگىزبەيدى. ەگەر ونداي قاجەتتىلىك بولسا, رەسمي تۇردە, كوبىنەسە جازباشا حابارلاما جولدايدى.
ءوزىڭىزدىڭ گادجەتىڭىزگە انتيۆيرۋستىق باعدارلامانى ورناتىڭىز جانە ونى ۇنەمى جاڭارتىپ وتىرىڭىز. الاياقتىق شابۋىلدار جاعدايىندا انتيۆيرۋس ولاردى ءساتتى بۇعاتتايدى. قوسىمشالاردى تەك رەسمي دۇكەندەردەن جۇكتەڭىز.
تاعى ءبىر مىسال. ءوزىن «پوليتسيا قىزمەتكەرىمىن» دەپ تانىستىرعان الاياق كەز كەلگەن ادامعا قوڭىراۋ سوعىپ: «ءسىزدىڭ تۋىسىڭىز جول-كولىك وقيعاسىنا تاپ بولدى», «پوليتسيادا قاماۋدا وتىر» دەگەن حابار ايتادى. ونداعى ويى بەلگىلى: تۋىسىڭىزدى قۇتقارىپ الۋىڭىز ءۇشىن تەز ارادا كورسەتىلگەن شوتقا اقشا اۋدارىڭىز دەيدى. قىلمىستىڭ بولعانىن ايتقان پوليتسەي ەشقاشان دا بىرەۋدەن اقشا تالاپ ەتپەيدى. وسى جەردەن-اق الاياقتىڭ ارام ويىن ءبىلىپ قويۋعا بولادى. بۇل ەسكىرگەن ءتاسىل, وكىنىشكە قاراي, ءالى كۇنگە دەيىن جۇمىس ىستەيدى. كوبىنەسە ەگدە جاستاعى ادامدار الاياقتاردىڭ سوزىنە سەنىپ قالادى. مۇنداي جاعدايدا ەشقانداي دا ۇرەيگە بەرىلۋدىڭ كەرەگى جوق. ەڭ باستىسى, اسىعىس ءىس-ارەكەت جاساماعان ءجون. اۋەلى جاقىن-جۋىق, تۋىس-تۋعاندارعا قوڭىراۋ شالىپ, اماندىعىن ءبىلىڭىز. ءىستىڭ انىق-قانىعىنا كوزىڭىز جەتكەن سوڭ, الاياقتىڭ ءنومىرىن جويىپ جىبەرىڭىز, يا بولماسا قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنا حابارلاڭىز.
دروپپەرلەردى دە بوپسالايدى
ينتەرنەتتەگى الاياقتاردىڭ كوبىنەسە شەتەلدەردە وتىرىپ نەشە ءتۇرلى قىلمىس جاسايتىنى ءمالىم. ولار وزدەرى كولەڭكەدە قالۋى ءۇشىن Telegram-ارنالاردان تاپقان قازاقستان ازاماتتارىنىڭ اراسىنان «دروپپەر» دەپ اتالاتىن ادامداردى پايدالانادى. بىردە قازاقستاندىق ءبىر ايەل جۇمىس ىزدەپ وتىرىپ, الەۋمەتتىك جەلىدەن كاسسيردى جۇمىسقا شاقىرعان حابارلاندىرۋدى وقيدى. ول قاشىقتان جۇمىس ىستەپ, جاقسى جالاقى الاتىنىنا قۋانادى. سويتسە كاسسيردىڭ جۇمىسى اقشانى قايتا ساناۋ عانا ەكەن. ول قىزمەتىنە بىردەن كىرىسىپ, شوتتاعى اقشانى ساناپ, وزىنە تيەسىلى 10 پايىزىن الادى. الايدا ول الاياقتاردىڭ «اپانىنا» ءتۇسىپ قالعانىن بىلگەن جوق. جۇمىسقا قابىلدانار كەزدە ءوز قۇجاتىن, انىقتاماسىن جىبەرەدى. اڭگىمەلەسۋ ونلاين فورماتتا وتەدى. ودان ءارى الاياقتار ايەلگە تاپسىرما بەرىپ, ءبىر مەكەنجايعا جىبەرىپ, باسقا ءبىر ادام بولىپ تانىسۋىن وتىنەدى. كورسەتىلگەن مەكەنجايدان 80 جاستاعى اجەدەن 1000000 تەڭگە اقشاسىن الىپ, بانككە بارادى دا, قىلمىسكەرلەرگە اۋدارادى.
بيىلعى 10 ايدا ينتەرنەتتەگى ساۋدا تۋرالى حابارلامالارعا قاتىستى 6,8 مىڭعا جۋىق
كيبەرقىلمىس تىركەلگەن
«ودان كەيىن دە ماعان كوپ تاپسىرما بەردى. بىراق ورىنداۋدان باس تارتتىم. ويتكەنى كۇدىگىم ۇلعايىپ كەتتى. سويتسەم, قىلمىسكەرلەر مەنىڭ بارلىق جۇرگەن-تۇرعانىمدى, العا قويعان جوسپارلارىمدى, ماقسات-مۇراتىمدى تولىق ءبىلىپ الىپتى. ءتىپتى رەسمي تۇردە تەرگەۋشىگە تۇسىنىك بەرگەنىمە دەيىن ءبىلىپ وتىر ەكەن. «بۇگىن پوليتسياعا باردىڭ عوي, ول جەردە نە ىستەپ ءجۇرسىڭ؟» دەپ جازدى «جۇمىس بەرۋشىم». كۇن سايىن قايدا باراتىنىمدى, نە ىستەيتىنىمدى تۇگەل الاقانداعىداي اڭدىپ وتىر ەكەن. انامنىڭ, تۋىستارىمنىڭ دا قايدا تۇراتىنىنا دەيىن انىقتاپ, باقىلاپ وتىرعان» دەپ اڭگىمەلەيدى الگى دروپپەر ايەل.
الاياقتىقتىڭ جاڭا ءتۇرى
ەلىمىزدە الاياقتىقتىڭ جاڭا ءبىر ءتۇرى پايدا بولدى. كيبەرقىلمىسكەرلەر دە جاڭالىقتان قۇر قالماي, وزدەرىنىڭ ايلا-امالىندا ەڭ سوڭعى تەحنولوگيالاردى ءتيىمدى پايدالانىپ ءجۇر. ماسەلەن, ولار قازىر WhatsApp-تى بەلسەندى قولدانادى. ناقتى مىسال ايتساق, ەڭ الدىمەن سىزگە WhatsApp ارقىلى كادىمگى حابارلاما كەلەدى. وندا مۋزىكالىق بايقاۋعا قاتىسىپ جاتقان ءبىر بالاعا داۋىس بەرۋىڭىزدى وتىنەدى. ءسىزدىڭ سەنىمىڭىزگە كىرۋ ءۇشىن بالانىڭ سۋرەتىن, ينتەرنەتتەن الىنعان بايقاۋ تۋرالى اقپاراتتى جىبەرەدى. «داۋىس بەرۋ ءۇشىن مىنا سىلتەمەنى باسىڭىز!» دەگەن جازۋ اپ-انىق كورىنىپ تۇرادى. سول سىلتەمەگە كىرسەڭىز, سمارتفونىڭىزعا زياندى باعدارلاما جۇكتەلەدى, ونداعى بارلىق اقپارات قاسكۇنەمدەردىڭ قولىنا تۇسەدى. كوپ ۇزاماي سىلتەمەنى اشقان ادامنىڭ WhatsApp-ى بۇزىلادى. وسىلايشا الاياقتار كەز كەلگەن ادامنىڭ اككاۋنتىنا كىرىپ, اقشاسىن ۇرلايدى.
بۇل جەردە جالعىز ءبىر ادام «قۇربان» بولمايتىنى انىق. ونىڭ جاقىندارى, تۋىستارى دا زارداپ شەگەدى. ويتكەنى قاسكويلەر الگى نومىردە ساقتالعان ادامداردىڭ بارىنە «ماعان قارىزعا اقشا سالىپ جىبەرشى!» دەگەن حابارلاما جىبەرەدى. مۇنداي حابارلاما بىردەن كۇدىك تۋعىزبايتىنى انىق. سەبەبى ول – بوتەن بىرەۋدەن ەمەس, وزىڭە جاقىن ادامنان كەلگەن حابار. فاكتچەكەر مامانداردىڭ ايتۋىنشا, وسىنداي سىلتەمەنى اشقان ادامدار ءوز اككاۋنتىنىڭ كەنەتتەن بۇزىلعانىنا, وزىنە باعىنباي قالعانىنا تاڭعالىپ وتىرعاندا, الاياقتار كوزدەگەن ماقساتىنا جەتىپ ۇلگەرەدى. ءتىپتى سىلتەمەنى اشىپ, تەلەفون ءنومىرىن, جىبەرىلگەن كودتاردى باسپاعان ادامدار دا ءبارىبىر قۇرىققا تۇسەدى. ەڭ ابزالى, ول قانداي ادامنان كەلسە دە, ەشقانداي دا سىلتەمەگە كىرمەۋ.
قازىر بۇل باعىتتا ەڭ كوپ تارالعان حابارلامالار مىناداي تاقىرىپپەن كەلەدى: «بۇل جەردە ءبىزدىڭ ورتاق سۋرەتتەرىمىز بار http://», «ءسىزدىڭ اككاۋنتىڭىز, پاراقشاڭىز بۇزىلعان, تىركەۋدەن ءوتىڭىز http://», «ءسىز اۆتوكولىك ۇتىپ الدىڭىز, ەگجەي-تەگجەيلى اقپارات مىنا جەردە http://», «مەن ءسىز بەرگەن حابارلاندىرۋ بويىنشا حابارلاسىپ تۇرمىن, ءسىز ساتاتىن تاۋاردى مىناعان ايىرباستاۋعا كەلىسەسىز بە http://». وسىداي حابارلامالار كەلگەن بولسا, ەشقانداي دا سىلتەمەنى باسپاي, بىردەن جويىپ جىبەرىڭىز. قازىر ءتىپتى الداناتىن ادامنىڭ تاراپىنان ەشقانداي بەلسەندىلىكتى تالاپ ەتپەي-اق, وزدىگىنەن ۇيالى تەلەفونعا جۇكتەلەتىن زياندى باعدارلامالار بار. ەگەر سمارتفونداعى وپەراتسيالىق جۇيە بۇزىلعان بولسا, ول زياندى باعدارلامانىڭ كەلگەنىن بىلدىرەدى. مۇنداي جاعدايدا تەلەفوندى جەدەل ءوشىرىپ, وپەراتورعا بارىپ, SIM-كارتانى قايتا شىعارعان ابزال. ەگەر الاياقتىق ءىس-ارەكەت تىيىلماسا, تەلەفوندى سەرۆيس ورتالىعىنا اپارىپ, ماماندارعا كورسەتۋ كەرەك.
ەگەر وسى ۇيالى تەلەفونعا بانك كارتاسى قوسا جالعانعان بولسا, تەز ارادا بانككە حابارلاسىپ, كارتانى بۇعاتتاپ, شوتتارعا قىزمەت كورسەتۋ پروتسەسىن توقتاتقان دۇرىس. ەگەر تەلەفوننىڭ كومەگىمەن مۇنى ىسكە اسىرۋ مۇمكىن بولماسا, جاقىن جەردەگى بانك بولىمشەسىنە بارىڭىز. ال موبيلدىك قۇرىلعى الەۋمەتتىك جەلىلەرگە شىعۋعا پايدالاناتىن قۇرال بولعان جاعدايدا, وندا وزگە قۇرىلعىدان, يا بولماسا كومپيۋتەردەن الەۋمەتتىك جەلىگە كىرىپ, ونداعى تەلەفون ءنومىرىن اۋىستىرىڭىز. «ۆيرۋس» كىرگەن ۇيالى تەلەفون ءسىزدىڭ سمارتفونىڭىزداعى بارلىق نومىرگە زياندى اقپارات جىبەرەتىنىن دە ەستەن شىعارماڭىز. سول سەبەپتەن بارلىق تانىسىڭىزعا, جاقىن-جۋىعىڭىزعا حابارلاسىپ, ولارعا ءسىزدىڭ نومىرىڭىزدەن حابارلاما كەلسە («ماعان جەدەل اقشا كەرەك بولىپ تۇر» دەگەن جازبالار), وعان جاۋاپ بەرۋدىڭ, يا بولماسا اقشا جىبەرۋدىڭ قاجەتى جوعىن ەسكەرتىڭىز.
تۇتقانى كوتەرمەڭىز!
قازىر الاياقتار ۇيالى تەلەفوننان قوڭىراۋ شالىپ تا اڭقاۋ ادامداردىڭ قالتاسىن قاعىپ ءجۇر. مىسالى, سىزگە ءبىر بەيتانىس نومىردەن قوڭىراۋ كەلەدى. ونىڭ ۇزاقتىعى – بىرنەشە سەكۋند. سول نومىرگە ءوزىڭىز قوڭىراۋ شالساڭىز, ول اقىلى بولىپ, ءسىزدىڭ بانك كارتاڭىزدان اقشا تولەنەدى. كيبەرالاياقتار تەلەفون شالماي, اۋديو-حابارلاما جىبەرۋگە دە ماشىقتانىپ العان. ولار سىزگە ماڭىزدى ءبىر جاڭالىق ايتامىز دەگەنگە قىزىقتىرىپ, ودان ءارى ايلا-شارعىسىن ۇدەتە تۇسەدى. ءوزىڭىز ودان ءارى شىداي الماي, قوڭىراۋ سوعىپ, جاۋاپ كۇتەسىز. ارعى جاقتان ۇزاق تۇتقانى ەشكىم كوتەرمەيدى. قوڭىراۋ ۇزاققا سوزىلعان سايىن اقشاڭىز دا كوپ جۇمسالادى.
