قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ ازاماتتاردىڭ قۇقىعى مەن بوستاندىعىن قورعاۋعا ەرەكشە كوڭىل بولۋدە. وسىعان وراي, استانا قالاسىنىڭ پوليتسيا دەپارتامەنتى الدىنا ۇلكەن مىندەتتەر قويىپ, ونى ورىنداۋ باعىتىندا جۇيەلى جۇمىس اتقارۋدا. باستى ماقسات – ىشكى ىستەر ورگاندارىندا بولىپ جاتقان وڭ وزگەرىستەر مەن تىڭ رەفورمالاردى ءاربىر ەلوردالىقتىڭ سەزىنە الۋى ءۇشىن پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنە دەگەن حالىقتىڭ سەنىمىن نىعايتۋ.
وسى نەگىزدە «قازاقستاندىق پوليتسيا قىزمەتىنىڭ مودەلى» جوباسى جۇزەگە اسۋدا. بۇگىنگى تاڭدا ايرىقشا نازار اۋدارىلىپ وتىرعانى – كوپشىلىككە كەڭىنەن تانىلا باستاعان قىزمەتتىك-باعدارلانعان پوليتسيا قىزمەتى. بۇل – پوليتسيا مەن قوعامعا قىلمىس ماسەلەسىن شەشۋدە جانە قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن ىنتىماقتاستىقتىڭ جاڭا ءادىسىن قولدانۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن مودەل.
پوليتسيا مەن حالىقتىڭ ءوزارا ءىس-قيمىلىن سەرۆيستىك مودەل كونتەكستىندە وڭتايلاندىرۋ, ەڭ الدىمەن, پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنە سەنىم مەن سەرىكتەستىك قاعيداتتارىن نەگىزدەۋدى جۇكتەيدى. بۇل تۇرعىدا قازىر بىزدە ۋچاسكەلىك پوليتسيا ينسپەكتورلارىنىڭ مارتەبەسىن ارتتىرۋعا, سونداي-اق قىزمەتتىك تاسىلدەردى ەنگىزە وتىرىپ, حالىقپەن تىعىز قارىم-قاتىناستا جۇمىس ىستەۋ باعىتىندا كەشەندى شارالار جۇزەگە اسۋدا.
قىزمەت كورسەتۋ ۇلگىسىنىڭ تۇجىرىمىندا زاڭعا باعىناتىن ازاماتتاردىڭ مۇددەسى تۇرادى. پوليتسيا جالپى قاۋىپسىزدىك ماسەلەسىن شەشۋ مەن دەر كەزىندە كومەك كورسەتۋدە ءوزارا قۇرمەت, سەنىم, جاۋاپكەرشىلىك, شىنايىلىق پەن ادالدىق قاعيداتتارىنا نەگىزدەلگەن ۇستانىمدار تۇرعىسىندا قىزمەت اتقارادى.
سەرۆيستىك ۇلگىنى دامىتۋدىڭ نەگىزگى باعىتتارى – ازاماتتاردىڭ پوليتسياعا قولجەتىمدىلىگىن بارىنشا ارتتىرۋ قىلمىس پەن قۇقىق بۇزۋشىلىقتىڭ الدىن الۋدان تۋىندايدى. بۇعان ۋچاسكەلىك پۋنكتتەردى, ءموبيلدى پوستتاردى وڭتايلى ورنالاستىرۋ مەن دەر كەزىندە جاۋاپ بەرۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ, سونداي-اق تسيفرلىق تەحنولوگيالاردى قولدانۋ كىرەدى.
بۇگىنگى تاڭدا الدا تۇرعان باستى مىندەت – پوليتسيا مەن تۇرعىنداردىڭ جەمىستى ىنتىماقتاستىعىن ارتتىرۋ, سول ارقىلى ازاماتتاردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ, ولارعا دەر كەزىندە كومەك كورسەتۋ جانە ءتارتىپ ساقشىلارىنا سەنىمىن ارتتىرۋ. سونىڭ ىشىندە ەلوردا پوليتسياسى ءۇشىن ەڭ ماڭىزدىسى – قىلمىستىڭ الدىن الۋ. وسىعان بايلانىستى اۋقىمدى جۇمىس جوسپارى جاسالىپ, ونى جۇزەگە اسىرۋدىڭ وڭتايلى جولدارى دا قاراستىرىلۋدا. بۇل, ەڭ ءبىرىنشى, سەرۆيستىك ۇلگىنى ەنگىزۋ. سونىڭ اياسىندا كەيىنگى كەزدە «تسيفرلىق پوليتسيا قىزمەتكەرى» جوباسى دا ءساتتى قولعا الىنا باستادى.
قوعامدىق ءتارتىپ پەن قاۋىپسىزدىكتى نىعايتۋ ماسەلەسىندە ازاماتتاردىڭ ءوتىنىشى مەن ارىز-شاعىمىنا ناقتى دەن قويىلىپ, قۇقىق بۇزۋشىلىقتان قورعاۋ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن مودۋلدىك پوليتسيا بەكەتتەرى اشىلۋدا. سونىمەن قاتار «قولجەتىمدى پوليتسيا» قاعيداتىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن اكىمدىكپەن بىرلەسە وتىرىپ, ۋچاسكەلىك پوليتسيا پۋنكتتەرى مەن مودۋلدىك قوسىندار سانىن كوبەيتۋدەمىز. وسى باعىتتا بىلتىر 5 ۋچاسكەلىك پۋنكت ىسكە قوسىلىپ, 19 ستاتسيونارلىق مودۋلدىك قوسىن اشىلدى. وسىنىڭ بارلىعى حالىقتىڭ وتىنىشىنە جەدەل جاۋاپ بەرۋ ءۇشىن جاسالىپ وتىر. مۇنداي بايلانىس ەلوردا تۇرعىندارى مەن پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى اراسىندا تىعىز قارىم-قاتىناس ورناتۋعا, ۇساق قۇقىق بۇزۋشىلىقتى دەر كەزىندە انىقتاپ, اسا اۋىر قىلمىستاردىڭ الدىن الۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
ىشكى ىستەر ورگاندارىن جاڭعىرتۋ اياسىندا پوليتسيا مەن جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ تىعىز بايلانىستا بىرلەسكەن جۇمىسى عانا قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋگە وڭ ىقپال ەتەتىنى كورىندى. سوندىقتان قازىر تسيفرلىق يننوۆاتسيالاردى ەنگىزۋ مەن ونى ودان ءارى دامىتۋ ءۇشىن جۇيەلى جۇمىس جۇرگىزىلۋدە.
بۇعان قوسا, جەدەل باسقارۋ ورتالىعىنىڭ بازاسىندا پوليتسيامەن بايلانىستىڭ بالامالى قۇرالى – «ازاماتتاردىڭ ءوتىنىشىن قابىلداۋ» جانە «SOS: دابىل باتىرماسى» جوبالارى ىسكە قوسىلدى. وسىلايشا «پوليتسيا 102» ءموبيلدى قوسىمشاسىن پايدالانا وتىرىپ, ازاماتتار پوليتسياعا تىكەلەي بەينەقوڭىراۋ شالا الادى, فوتوسۋرەتتەر مەن بەينەماتەريالدار قوسا بەرىلگەن ماتىندىك حابارلامانى دا جىبەرە الادى.
«SOS: دابىل باتىرماسى» جوباسى بويىنشا قالانىڭ ادام كوپ جۇرەتىن جەرلەرىنە ونلاين رەجيمىندە باسقان كەزدە جەدەل باسقارۋ ورتالىعىنىڭ قىزمەتكەرىمەن تىكەلەي بايلانىسۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن 19 ارنايى قۇرىلعى ورناتىلدى.
قىلمىستىڭ الدىن الۋ جانە جەدەل ارەكەت ەتۋ ماقساتىندا قوعامدىق ورىندارعا «كىلەم» بەينەباقىلاۋىن («كوۆروۆوە» ۆيدەونابليۋدەنيە) دامىتۋ جالعاسۋدا. تاعى ءبىر ماڭىزدى جوبانىڭ ءبىرى – «ۇزدىكسىز بەينەباقىلاۋ»-دى ەنگىزۋ. قازىر قالانىڭ جەدەل باسقارۋ ورتالىعىندا 30 مىڭنان استام باقىلاۋ كامەراسى ورناتىلدى. سونىڭ ىشىندە 13 مىڭى – «سەرگەك» كامەرالارى.
سونداي-اق تۇرعىن ۇيلەردىڭ كىرەبەرىسىنە دە (سىرتقى اۋماقتى بەينەباقىلاۋ باعدارلاماسى اياسىندا) 5 مىڭنان استام كامەرا قويىلعان. ال ءبىلىم بەرۋ نىساندارىن جابدىقتاۋ جوباسى اياسىندا 6 مىڭنان استام كامەرا جۇمىس ىستەپ تۇر. جىل باسىنان بەرى بەينەباقىلاۋ كامەرالارىنىڭ كومەگىمەن 2 مىڭنان استام قىلمىس اشىلسا, ونىڭ 89-ى – توناۋ, 1740-ى – بوتەننىڭ مۇلكىن جىمقىرۋ, 59-ى – كولىك ۇرلىعى, سونداي-اق 20 مىڭعا جۋىق اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق تىركەلگەن.
قازىرگى تاڭدا ءبىلىم وشاعىنا مەملەكەتتىك ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىنىڭ, ونىڭ ىشىندە جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتەردىڭ, بالاباقشالار مەن قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىنىڭ بەينەكامەرالارى ىسكە قوسىلعان.
جىل سايىن ەلوردادا كامەرالار سانى ارتقاندىقتان, قۇقىق بۇزۋشىلىق پەن قىلمىستىڭ اشىلۋى دا ارتىپ كەلەدى.
پوليتسياعا سەنىم ازاماتتاردىڭ زاڭدى سىيلاۋىنان, پوليتسەيلەرگە جەدەل قىلمىستىق ىزدەستىرۋلەرگە كورسەتىلگەن كومەكتەن, جالپى ءتارتىپ پەن ەرەجەنى قاتاڭ ساقتاۋدان كورىنەدى دەگەن قاعيداعا سۇيەنە وتىرىپ, ەلوردانىڭ قۇقىق قورعاۋ قىزمەتكەرلەرى قولعا الىنعان وڭ وزگەرىستەر مەن بەلگىلەنگەن مىندەتتەردى جەمىستى جۇزەگە اسىرا بەرەدى.
سالتانات بەگاسىلوۆا,
استانا قالاسى پوليتسيا دەپارتامەنتى باستىعىنىڭ ورىنباسارى,
پوليتسيا پولكوۆنيگى
