كوشى-قون مەن دەموگرافيالىق ساياسات – مەملەكەتىمىزدىڭ ەڭ نەگىزگى باعىتتارىن ايقىندايتىن ستراتەگيالىق ماسەلە. مەملەكەت باسشىسى 2022 جىلعى 1 قىركۇيەكتەگى قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا ەتنيكالىق قانداستاردىڭ كوشى-قون ساياساتىن تۇبەگەيلى وزگەرتۋدى تاپسىردى. حالقى سەلدىرەپ قالعان سولتۇستىك وڭىرلەرگە وڭتۇستىكتەن كۇش نەگە قارقىن الماي وتىر؟ ءبىز بۇگىن ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگى كوشى-قون كوميتەتى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى ءىلياس يسپانوۆقا بىرنەشە ساۋال قويعان ەدىك.
– ءىلياس ساپاربەكۇلى, قر پرەزيدەنتى جانىنداعى ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىندە وتكەن بريفينگتە مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا ازىرلەنگەن قازاقستاننىڭ 2023-2027 جىلدارعا ارنالعان كوشى-قون ساياساتىنىڭ تۇجىرىمداماسى تۋرالى ايتتىڭىز. بۇل قۇجاتتىڭ نەگىزگى ماڭىزى نەدە؟
– مەملەكەت باسشىسىنىڭ 2022 جىلعى 1 قىركۇيەكتەگى «ادىلەتتى مەملەكەت. ءبىرتۇتاس ۇلت. بەرەكەلى قوعام» اتتى جولداۋىندا ۇكىمەتكە عىلىم, دەنساۋلىق ساقتاۋ, ونەركاسىپ جانە IT سالاسىندا قازاقستان ءۇشىن سۇرانىسقا يە كاسىپتەرى بار شەتەلدىكتەر ءۇشىن تۇرۋعا رۇقسات الۋ قۇقىعىمەن ۆيزالار ەنگىزۋ تاپسىرىلدى.
پرەزيدەنتتىڭ 2022 جىلعى 26 جەلتوقسانداعى جولداۋىن ىسكە اسىرۋ ماقساتىندا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە مەملەكەتتىك جاستار ساياساتى جانە الەۋمەتتىك قامسىزداندىرۋ ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭى قابىلداندى. ول ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگىنە شەتەلدىكتەردىڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا تۇراقتى تۇرۋعا رۇقسات الۋى ءۇشىن سۇرانىسقا يە ەتىلەتىن كاسىپتەردىڭ تىزبەسىن بەكىتۋ جانە ونى قالىپتاستىرۋ ءتارتىبى بويىنشا جاڭا فۋنكتسيا بەرەدى.
– قازىرگى ۋاقىتتا شەتەلدىكتەردىڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا تۇراقتى تۇرۋعا رۇقسات الۋى ءۇشىن تالاپ ەتىلەتىن كاسىپتەردىڭ تىزبەسى بەكىتىلدى. ول قانداي ماماندىقتار؟
– زاڭدى ىسكە اسىرۋ ماقساتىندا 2023 جىلعى 20 ناۋرىزدا «شەتەلدىكتەردىڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا تۇراقتى تۇرۋعا رۇقسات الۋى ءۇشىن سۇرانىسقا يە ەتىلەتىن كاسىپتەر تىزبەسىن جانە ونى قالىپتاستىرۋ قاعيدالارىن بەكىتۋ تۋرالى» ءمينيستردىڭ بۇيرىعى قابىلداندى.
تىزبە دەنساۋلىق ساقتاۋ, اقپاراتتىق-كوممۋنيكاتسيالىق تەحنولوگيالار, ينجەنەريا, عىلىم جانە ت.ب. سالالاردا سۇرانىسقا يە 21 كاسىپتى كوزدەيدى.
سۇرانىسقا يە كاسىپتەرى بار شەتەلدىكتەر وزدەرىنىڭ تولەم قابىلەتتىلىگىن راستاماي, ىشكى ىستەر ورگاندارىندا وڭايلاتىلعان تارتىپپەن تۇرۋعا رۇقسات رەسىمدەي الادى.
– كورشى ەلدەردەن, ونىڭ ىشىندە تىركەۋسىز, بەيرەسمي ارنالار ارقىلى كەلەتىن ەڭبەك ميگرانتتارىنىڭ قوزعالىسىن ەسەپكە الۋدى كۇشەيتۋ ءبىز ءۇشىن ماڭىزدى دەدىڭىز. ميگرانتتاردى ەڭبەككە تارتۋ مەن ولاردى باقىلاۋ قۇزىرەتتى ورگاندار تاراپىنان قانشالىقتى جۇزەگە اسىرىلىپ وتىر؟
– ىشكى جانە سىرتقى كوشى-قون – كەز كەلگەن ەل سەكىلدى قازاقستاننىڭ دا الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جانە ساياسي-مادەني دامۋىنا زور ىقپال تيگىزۋشى فاكتوردىڭ ءبىرى. وسىعان بايلانىستى قازاقستانداعى دەموگرافيالىق احۋالدى جاقسارتۋ ءۇشىن 2023-2027 جىلدارعا ارنالعان كوشى-قون تۇجىرىمداماسى قابىلداندى. بۇل قۇجات مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس ازىرلەنىپ, قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتى بەكىتتى.
وسىلايشا, بيزنەسپەن اينالىسقىسى كەلەتىن قونىس اۋدارۋشىلار ەلدى مەكەندەر شەگىندە كوممەرتسيالىق ماقساتتا ساۋدا-ساتتىقسىز (اۋكتسيوندارسىز) جەر ۋچاسكەلەرىن الۋعا قۇقىلى.
سونداي-اق قونىس اۋدارۋشىلار اۋىل شارۋاشىلىعى ماقساتىنداعى جەرلەردەن بوس جەرلەر بولعان كەزدە كونكۋرس وتكىزبەستەن 5 جىلعا دەيىن ۋاقىتشا وتەۋسىز جەر پايدالانۋ قۇقىعىمەن 1 گەكتاردان اسپايتىن مولشەردە باقشا ءوسىرۋ ءۇشىن جەر ۋچاسكەسىن الۋعا قۇقىلى
بۇگىنگى كۇنى كوشى-قون اعىندارىن ەسەپكە الۋ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتىندە, سىرتقى ىستەر, ىشكى ىستەر, مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىكتەرىنە جانە ءبىزدىڭ مينيسترلىككە تيەسىلى اقپاراتتىق جۇيەلەردە جۇرگىزىلەدى.
تۇجىرىمدامانى ىسكە اسىرۋ شەڭبەرىندە كوشى-قون اعىندارىنىڭ 13 باعىتىن قامتيتىن بىرىڭعاي اقپاراتتىق جۇيەنى قۇرۋ جونىندە شارالار قابىلداندى.
«بىرىڭعاي تەرەزە» قاعيداتى بويىنشا حالىقتىڭ كوشى-قون سالاسىندا قىزمەتتەر كورسەتۋدىڭ نەگىزگى ماقساتى – كوشى-قون پروتسەستەرىنىڭ بارلىق قاتىسۋشىلارىنىڭ ءتيىمدى ءوزارا ءىس-قيمىلى.
جۇيە ميگرانتتاردىڭ بارلىق ساناتىن قامتيدى, اتاپ ايتقاندا, وزەكتى اقپاراتتى ۇسىنۋ, قاشىقتان قىزمەت كورسەتۋ, كوشى-قون اعىندارىنىڭ مونيتورينگى, تالداۋى جانە تاعى باسقالارى. وسى 13 باعىتتىڭ ءبىرىنىڭ مىسالىنا توقتالساق, قانداستاردىڭ تاريحي وتانىنا كەلۋ جانە قونىستانۋ مۇمكىندىگى, ونىڭ ىشىندە جۇيە ارقىلى «ءبىر تەرەزە» قاعيداتى بويىنشا مارتەبە بەرۋ migration.enbek.kz. بۇل سىرقتى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ شەت ەلدەردەگى مەكەمەلەرى ارقىلى قانداس مارتەبەسىن الۋعا شەتەلدە تۇراتىن ەتنيكالىق قازاقتاردىڭ وتىنىشتەرىن قاراۋعا جانە ساناتتار بويىنشا بولۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
– شەتەلدىك جۇمىس كۇشىن تارتۋعا ارنالعان كۆوتا ءبىزدىڭ ەلىمىزدە قانشا بىرلىكتى قۇرايدى جانە ول از با, كوپ پە؟ قازىرگى جاعداي بويىنشا جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ رۇقساتى بويىنشا قازاقستان اۋماعىندا قانشا شەتەل ازاماتى ەڭبەك ەتۋدە؟ ەلىمىزدە شجك پايدالاناتىن قانشا جۇمىس بەرۋشى بار؟
– 2023 جىلعى 1 مامىرداعى جاعداي بويىنشا جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ رۇقساتىمەن قازاقستان اۋماعىندا 15 129 شەتەل ازاماتى ەڭبەك ەتەدى. شەتەل جۇمىس كۇشىن تارتۋعا رۇقساتتاردىڭ اراسىندا مىناداي ساناتتار بار: باسشىلار مەن ولاردىڭ ورىنباسارلارى ءۇشىن 583 رۇقسات ء(بىرىنشى سانات), قۇرىلىمدىق بولىمشەلەردىڭ باسشىلارى ءۇشىن 2 993 رۇقسات (ەكىنشى سانات). تارتىلعان شجك نەگىزگى بولىگى ءۇشىنشى (ماماندار) جانە ءتورتىنشى (بىلىكتى جۇمىسشىلار) ساناتتارعا جاتادى – تيىسىنشە ولار 7 080 جانە 891 ادام. سونداي-اق ماۋسىمدىق جۇمىستارعا 1 717 ادام, ال كورپوراتيۆتىك اۋىستىرۋ اياسىندا 1 865 ادام تارتىلدى.
قازىرگى ۋاقىتتا قازاقستاندا شجك پايدالاناتىن 1 746 جۇمىس بەرۋشى بار. ولاردا 411,5 مىڭنان استام قازاقستان ازاماتى جۇمىس ىستەيدى, بۇل – قىزمەتكەرلەردىڭ جالپى سانىنىڭ 96%-ى.
ىشكى ەڭبەك نارىعىن قورعاۋ ماقساتىندا ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگى جىل سايىن رەسپۋبليكاعا شەتەل ماماندارىن تارتۋعا كۆوتا بەلگىلەيدى جانە بولەدى. 2023 جىلى جالپى كۆوتا رەسپۋبليكاداعى جۇمىس كۇشىنىڭ سانىنا قاتىستى 0,24% نەمەسە 22 260 بىرلىك مولشەرىندە بەلگىلەندى.
– كوشى-قون ساياساتىنىڭ تۇجىرىمداماسىنىڭ تاعى ءبىر باعىتى – بيزنەس-يمميگراتسيا. بۇل باعىتتا قانداي جۇمىستار جوسپارلانعان؟ جالپى, سولتۇستىك وڭىرلەرگە كوشىپ بارۋشىلاردىڭ تۇراقتى قونىستانۋ ءۇشىن بالكىم جەر تەلىمىن بەرۋ كەرەك شىعار, مۇمكىن جالاقىلارىنا ۇستەماقى قوسىلعانى دۇرىس پا, قالاي ويلايسىز؟
– ەلدىڭ جۇمىس كۇشى كوپ ايماقتارىنان جۇمىس كۇشى تاپشى وڭىرلەرىنە ءونىمدى جۇمىسپەن قامتۋدى دامىتۋ ماقساتىندا ەڭبەككە قابىلەتتى حالىقتى ەرىكتى تۇردە قونىستاندىرۋ جۇزەگە اسىرىلادى. الماتى, جامبىل, ماڭعىستاۋ, تۇركىستان, قىزىلوردا, جەتىسۋ وبلىستارى, سونداي-اق الماتى, استانا جانە شىمكەنت قالالارى قونىس اۋدارۋشىلاردىڭ شىعۋ وڭىرلەرى بولىپ تابىلادى. قابىلداۋ وڭىرلەرى – اقمولا, شىعىس قازاقستان, قاراعاندى, قوستاناي, پاۆلودار, سولتۇستىك قازاقستان, اباي, ۇلىتاۋ وبلىستارى.
بۇگىنگى كۇنى جەر زاڭناماسى شەڭبەرىندە باسقا ازاماتتار جەر ۋچاسكەسىنە قۇقىق الۋ جونىندەگى ساۋدا-ساتتىقتا (اۋكتسيونداردا) عانا وسىنداي قۇقىق الا الاتىن وبلىستىق ماڭىزى بار قالالاردى قوسپاعاندا, ەلدى مەكەن شەگىندە وبەكتىلەر سالۋ ءۇشىن قونىس اۋدارۋشىلاردىڭ ساۋدا-ساتتىقسىز (اۋكتسيوندارسىز) جەر ۋچاسكەلەرىن الۋى جونىندەگى شارالار كەشەنى ازىرلەندى.
وسىلايشا, بيزنەسپەن اينالىسقىسى كەلەتىن قونىس اۋدارۋشىلار ەلدى مەكەندەر شەگىندە كوممەرتسيالىق ماقساتتا ساۋدا-ساتتىقسىز (اۋكتسيوندارسىز) جەر ۋچاسكەلەرىن الۋعا قۇقىلى.
سونداي-اق قونىس اۋدارۋشىلار اۋىل شارۋاشىلىعى ماقساتىنداعى جەرلەردەن بوس جەرلەر بولعان كەزدە كونكۋرس وتكىزبەستەن 5 جىلعا دەيىن ۋاقىتشا وتەۋسىز جەر پايدالانۋ قۇقىعىمەن 1 گەكتاردان اسپايتىن مولشەردە باقشا ءوسىرۋ ءۇشىن جەر ۋچاسكەسىن الۋعا قۇقىلى.
ءوز كەزەگىندە شارۋا نەمەسە فەرمەر قوجالىعىن, اۋىل شارۋاشىلىعى ءوندىرىسىن جۇرگىزۋگە ارنالعان جەر ۋچاسكەلەرى كونكۋرستىق نەگىزدە بەرىلەدى.
اۋىل شارۋاشىلىعى ەلدىڭ ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگىنىڭ نەگىزى بولعاندىقتان, وسىعان بايلانىستى اۋىل شارۋاشىلىعىمەن اينالىسقىسى كەلەتىن قونىس اۋدارۋشىلارعا اۋىل شارۋاشىلىعى جەرلەرىن كونكۋرستان تىس بەرۋ ماسەلەسى قاراستىرىلىپ جاتقانىن اتاپ ءوتۋ قاجەت.
بۇل رەتتە, جەرگىلىكتى حالىقتىڭ مال جايۋ ءۇشىن جايىلىمدىق القاپتارعا مۇقتاجدىعىنا, سونداي-اق كونكۋرسقا شىعارىلۋى مۇمكىن اۋىل شارۋاشىلىعى جەرلەرى الاڭدارىنىڭ ازايۋىنا بايلانىستى حالىق اراسىندا الەۋمەتتىك شيەلەنىستىڭ تۋىنداۋ قاۋپى بار.
وسىعان بايلانىستى, ءتيىستى ءوڭىردىڭ جەرگىلىكتى تۇرعىندارىنىڭ نارازىلىعىن بولعىزباۋ ماقساتىندا ءۇشىنشى تۇلعالاردى يەلىكتەن شىعارۋعا تىيىم سالۋ بەلگىلەنە وتىرىپ, قونىس اۋدارۋشىلارعا جەر پايدالانۋعا بەرىلەتىن اۋىل شارۋاشىلىعى ماقساتىنداعى جەرلەردىڭ ەڭ تومەنگى مولشەرىنىڭ الاڭىنان اسپايتىن كولەمدە (مىسالى, سولتۇستىك قازاقستان جانە اقمولا وبلىستارى بويىنشا اۋدانى 10-20 گا-دان وزگەرەدى) كونكۋرسسىز ءبىر رەت جەر ۋچاسكەسىن بەرۋ ۇسىنىلادى. مۇنداي جەرلەردى كەيىننەن بەرۋ كونكۋرستىق نەگىزدە جۇزەگە اسىرىلۋعا ءتيىس.
قازىرگى ۋاقىتتا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە حالىقتىڭ كوشى-قون سالاسىنداعى جاڭعىرتۋ ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭ جوباسىنا تۇزەتۋلەر دايىندالدى, ول قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ قاراۋىندا.
سونىمەن قاتار, اۋىل شارۋاشىلىعىمەن اينالىسىپ جاتقان قونىس اۋدارۋشىلار سۋبسيديالاۋ تالاپتارىنا سايكەس كەلگەن جاعدايدا باسقا اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋارىن وندىرۋشىلەرمەن تەڭ جاعدايدا مەملەكەتتىك قولداۋ شارالارى كورسەتىلەدى. بۇدان باسقا, قونىس اۋدارۋشىلار «اۋىل اماناتى» جوباسى شەڭبەرىندە سىياقى مولشەرلەمەسى 2,5%-دان اسپايتىن ەڭ جوعارى 7 جىلعا دەيىنگى مەرزىمدە ميكروكرەديتتەر الۋعا مۇمكىندىكتەرى بار.
پرەزيدەنتتىڭ سايلاۋالدى باعدارلاماسىنا سايكەس جالپى جەتى جىل ىشىندە وسى ماقساتتارعا 1 ترلن تەڭگە ءبولىنىپ, ءبىر ميلليوننان استام اۋىل تۇرعىندارىن جانە كووپەراتيۆتىك كاسىپكەرلىككە جەكە قوسالقى شارۋاشىلىقتاردىڭ جارتىسىن تارتا وتىرىپ, 350 مىڭنان استام جۇمىس ورنىن قۇرۋ جوسپارلانۋدا.
شاعىن نەسيەلەندىرۋمەن قاتار الەۋمەتتىك-كاسىپكەرلىك كورپوراتسيالار ارقىلى اگروونەركاسىپ كەشەن سالاسىنداعى ءىرى ونەركاسىپتىك ينۆەستيتسيالىق جوبالاردى ىسكە اسىرۋ بويىنشا سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ تابىستى تاجىريبەسىن تيراجداۋ جوسپارلانۋدا.
اعىمداعى جىلدىڭ وزىندە وسى ماقساتتارعا 100 ملرد تەڭگە ءبولىندى جانە ونىڭ ەسەبىنەن 65-كە جۋىق تاۋارلى-ءسۇت فەرمالارىنىڭ قۇرىلىسى قارجىلاندىرىلاتىن بولادى, بۇل ءسۇت ءوندىرۋ كولەمىن كەمىندە 373 مىڭ تونناعا ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. كەشەندى شارالاردى جۇزەگە اسىرۋ ەسەبىنەن اتالعان وڭىرلەردە 1 744 جۋىق جۇمىس ورنى قۇرىلادى دەپ كۇتىلۋدە.
سونىمەن قاتار, قونىس اۋدارۋشىلاردى قابىلداۋ وڭىرلەرىندە اوك-دە ينۆەستيتسيالىق جوبالاردى ىسكە اسىرۋ جونىندەگى جول كارتاسى ىسكە اسىرىلىپ جاتىر. 2022 جىلى شامامەن 241 ملرد تەڭگە سوماعا 270 ينۆەستيتسيالىق جوبا ىسكە اسىرىلدى. ىسكە اسىرىلعان جوبالارعا بورداقىلاۋ الاڭدارى مەن رەپرودۋكتورلاردى سالۋ, ەت, ءسۇت ءوندىرۋ جانە قايتا وڭدەۋ, وسىمدىك شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن قايتا وڭدەۋ, قويمالار مەن سۋارۋ جۇيەلەرى جانە تاماق ونىمدەرىن ءوندىرۋ جانە ت.ب. جوبالار كىرەدى.
سونداي-اق اتالعان جول كارتاسى شەڭبەرىندە 2026 جىلعا دەيىن قونىس اۋدارۋشىلاردى قابىلداۋ وڭىرلەرىندە اگروونەركاسىپتىك كەشەندە 20,2 مىڭ جۇمىس ورنىن قۇرۋمەن 1,3 ترلن سوماعا 530 ينۆەستيتسيالىق جوبانى ىسكە اسىرۋ جوسپارلانعان, بۇل اگروونەركاسىپتىك كەشەن كاسىپورىندارىندا قونىس اۋدارۋشىلار دا جۇمىسقا ورنالاسا الادى.
ءوز كەزەگىندە اتالعان جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋ شەڭبەرىندە قونىس قابىلداۋشى وڭىرلەردە جاڭا جۇمىس ورىندارىن قۇرا وتىرىپ, وڭىرلەردىڭ ەكونوميكاسىن ارتتىرۋعا جانە حالىقتىڭ تابىسىن ۇلعايتۋعا باعىتتالاتىن بولادى.
– قازىر الەم تىنىشسىز, سوعىس, ءارتۇرلى تابيعي اپاتتاردىڭ بولۋىنان بوسقىندار كوبەيگەنى بەلگىلى. بوسقىندارمەن جانە پانا ىزدەۋشىلەرمەن جۇرگىزىلىپ جاتقان جۇمىستاردى سارالاپ وتسەڭىز.
– ەلدەگى ساياسي جاعدايدى ەسكەرە وتىرىپ, قازاقستان بوسقىنداردى قابىلدايتىن ەل بولىپ قالا بەرەدى.
2023 جىلعى 1 مامىرداعى جاعداي بويىنشا ەلىمىزدە بوسقىندار مارتەبەسى بار 304 ادام بار. مىسىردان شىعۋ ەلدەرى بويىنشا 273 بوسقىن اۋعانستان ازاماتتارى, ۋكراينادان 18 بوسقىن, قحر-دان 7 بوسقىن, سيريا اراب رەسپۋبليكاسىنان 5 بوسقىن جانە وزبەكستاننان 1 ادام كەلدى.
بوسقىندار, نەگىزىنەن, الماتى قالاسىندا – 244 ادام جانە شىمكەنت قالاسىندا – 22 ادام, الماتى وبلىسىندا – 24 ادام جانە استانا قالاسىندا 2 ادام تۇرادى. پانا ىزدەۋشىلەردىڭ مارتەبەسىن العاندار سانى – 745 ادام.
پانا ىزدەۋشىلەردىڭ ىشىندە 486 ادام – ۋكراينا ازاماتتارى, 210 ادام – اۋعانستاننان, 20-سى رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ ازاماتتارى, 27 ادام – باسقا ەلدەردەن. جاو-نىڭ جەدەل دەرەكتەرىنە سايكەس, بوسقىنداردىڭ كوپشىلىگى ەكونوميكانىڭ بەيرەسمي سەكتورىندا ءوزىن-ءوزى جۇمىسپەن قامتىعان, اتاپ ايتقاندا, بازارلاردا ۇساق ساۋدامەن, وبەكتىلەر سالۋ جانە اۆتوموبيلدەردى جوندەۋ بويىنشا قىزمەت كورسەتۋمەن اينالىسادى. قولدانىستاعى زاڭناماعا سايكەس قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى بوسقىندار ۋاقىتشا تۇراتىن شەتەلدىك مارتەبەسىنە يە.
– قاي ەلدەرمەن ەڭبەك قىزمەتى جانە ەڭبەك ميگرانتتارىنىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ تۋرالى ەكىجاقتى كەلىسىمدەر جاسالدى, ءبىزدىڭ شەتەلدەگى ازاماتتارىمىزدىڭ قۇقىقتارى قالاي قورعالادى؟
– قازاقستان رەسپۋبليكاسى كوشى-قون ساياساتىنىڭ 2023-2027 جىلدارعا ارنالعان تۇجىرىمداماسىنا سايكەس, قازاقستاندىق ازاماتتاردىڭ ەداۋىر سانىن تارتاتىن ەلدەرمەن (تۇركيا, ءباا, اقش, ۇلىبريتانيا جانە سولتۇستىك يرلانديا بىرىككەن كورولدىگى, كورەيا رەسپۋبليكاسى, يزرايل مەملەكەتى, قاتار, گەرمانيا فەدەراتيۆتىك رەسپۋبليكاسى) ەڭبەكشى كوشىپ-قونۋشىلاردىڭ ەڭبەك جانە الەۋمەتتىك قۇقىقتارىن قامتاماسىز ەتۋ تۋرالى ەكى جاقتى كەلىسىمدەردى (مەموراندۋمداردى) ازىرلەۋ قاراستىرىلعان.
2014 جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن بىرقاتار شەت مەملەكەتتەر, سونىڭ ىشىندە وڭتۇستىك كورەيا اراسىندا ۆيزاسىز رەجيم بەلگىلەنگەن ساتتەن باستاپ قازاقستان ازاماتتارىنا تۋريستىك, مەديتسينالىق جانە ت.ب. ماقساتتاردا وڭتۇستىك كورەياعا كىرۋ ايتارلىقتاي جەڭىلدەتىلدى. سوعان قاراماستان, قازاقستان ازاماتتارىنىڭ ەڭبەك كوشى-قونى ەكى ەل اراسىنداعى ەڭ وزەكتى ماسەلەلەرىنىڭ بىرىنە اينالدى.
2023 جىلعى 26 ساۋىردە سەۋل قالاسىندا ەكى ەلدىڭ سىرتقى ساياسي ۆەدومستۆولارى اراسىندا كونسۋلدىق ماسەلەلەر بويىنشا كونسۋلتاتسيالاردىڭ 7-راۋندى وتكىزىلدى. كەلىسسوزدەردىڭ قورىتىندىسى بويىنشا تاراپتار كەلەسى وتىرىستى استانادا وتكىزۋگە كەلىستى.
