قازاقستان مەن رەسەي قىرعىزستاننىڭ توقىما-تىگىن ونىمدەرىن يمپورتتاۋعا دايىن. بۇل جونىندە «ەلىمىز قازاقستاندى ودان ءارى رەسەيدى 96%-عا تارتا توقىما-تىگىن ونىمدەرىمەن قامتىپ وتىر» دەپ مالىمدەدى جۋرناليستەرگە ەكونوميكا ءمينيسترى تەمىر ساريەۆ.
ونىڭ ايتۋىنشا, باسەكەگە قابىلەتسىز بولعاندىقتان قىرعىزستان باسقا ەلدەرگە تاۋارلارىن (كيىمدەر) شىعارا المايدى.
«بۇل بۇيىمداردى ءبىز قىتايدا ساتا المايمىز. ال, قازاقستان مەن رەسەي وعان دايىن» دەدى ول. ءمينيستردىڭ ويىنشا, ەلدىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى وندىرىسشىلەرى ءۇشىن ەڭ ماڭىزدىسى – تاۋاردى وتكىزەتىن نارىق كوزى تابىلعاندىعى بولىپ وتىر.
«ءبىز ءۇشىنشى ءبىر ەلگە بۇرشاقتان باسقا نە بەرە الار ەدىك؟ قازاقستان مەن رەسەيگە ءبىزدىڭ تاۋارلار تانىمال. حالىقتىڭ 60%-ى اۋىلدىق جەردە تۇرىپ, ديقانشىلىقپەن اينالىسادى. دايەكتەر وسىنداي. مىسالداردى دەرەكتەرگە سۇيەنىپ ايتىپ وتىرمىز. مىنە, وسىنداي جاعدايلار كەدەندىك وداققا كىرۋ تۋرالى اڭگىمە ايتقىزىپ وتىر» دەدى ول.
تاۋار اينالىمى – 24,2 ملرد دوللار
قازاقستاننىڭ بىرىڭعاي ەكونوميكالىق كەڭىستىك (بەك) اياسىنداعى سەرىكتەس ەلدەرمەن (رەسەي جانە بەلارۋس) تاۋار اينالىمى سوڭعى ءتورت جىلدىڭ ىشىندە 24,2 ملرد دوللارعا دەيىن ءوستى دەپ حابارلايدى Trend.
«قازاقستاننىڭ وڭدەۋشى ونەركاسىبىنە تارتىلعان ينۆەستيتسيالار كولەمىنىڭ ۇلعايۋى رەسپۋبليكانىڭ كەدەن وداعى جانە بىرىڭعاي ەكونوميكالىق كەڭىستىك (بەك) بويىنشا سەرىكتەس ەلدەرمەن تاۋار اينالىمىنا وڭ ىقپال ەتۋدە. ايتالىق, قازاقستاننىڭ سەرىكتەس ەلدەرمەن تاۋار اينالىمى 2009 جىلدان 2013 جىلعا دەيىن 88,3 پايىزعا ءوسىپ, 24,2 ملرد دوللارعا جەتتى» دەيدى قر ەكونوميكا جانە بيۋدجەتتىك جوسپارلاۋ مينيسترلىگى حالىقارالىق ەكونوميكالىق ينتەگراتسيا دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى ەرنار باكەنوۆ.
ونىڭ ايتۋىنشا, سوڭعى جىلدارى كەدەن وداعى ەلدەرىندە ەكسپورت كولەمى 62,7 پايىزعا ۇلعايعانى بايقالىپ وتىر. كەدەن وداعى ەلدەرىندە جالپى ەكسپورت كولەمىندەگى وڭدەلگەن تاۋارلاردىڭ ۇلەسى 44,9 پايىزدان 54,6 پايىزعا دەيىن ءوستى (2013 جىلى 3,2 ميلليارد دوللار).
سونىمەن قاتار دايىن تاۋارلاردى جەتكىزۋ كولەمى 1,2 ميلليارد دوللارعا دەيىن, ياعني ەكى ەسە ارتۋى ەسەبىنەن وڭدەلگەن تاۋارلاردىڭ جالپى ەكسپورت كولەمى 2010 جىلمەن سالىستىرعاندا 10,3 پايىزعا ءوستى.
روۋمينگ قۇنى ارزانداماق
ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق كوميسسيا بەلارۋسيا, رەسەي مەن قازاقستاننىڭ بىرىڭعاي ەكونوميكالىق كەڭىستىگى اۋماعىندا روۋمينگ قۇنىن تومەندەتۋ ماسەلەسىن قاراستىراتىن بولادى, دەپ حابارلايدى بەلتا.
ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق كوميسسيانىڭ مونوپولياعا قارسى رەتتەۋ دەپارتامەنتى مونوپولياعا قارسى زاڭداردىڭ ساقتالۋىن قاداعالاۋ ءبولىمى باستىعىنىڭ ورىنباسارى الەسيا ابرامەنكونىڭ ايتۋىنشا, بەلارۋسيا شەكاراسىنان رەسەي نەمەسە قازاقستانعا شىققانداعى ۇيالى بايلانىس تاريفتەرى نەگىزسىز قىمبات. «نارىقتىڭ وليگوپوليستيكالىق قۇرىلىمى بەك اياسىندا بايلانىس وپەراتورلارىنىڭ باسەكەلەستىككە قارسى ارەكەتتەرىن تۋدىرىپ وتىر, – دەپ اتاپ ءوتتى ول. – سونىڭ سالدارىنان ۇيالى بايلانىس وپەراتورلارىنىڭ حالىقارالىق قوڭىراۋلارى مەن روۋمينگ ارقىلى بايلانىس تاريفتەرىنىڭ ايىرماشىلىعى 2 مەن 16,8 ەسەنى قۇراۋدا».
ەەك زەرتتەۋلەرىنىڭ مالىمەتتەرى بويىنشا, رەسەيگە شىققاندا بەلارۋسسياعا حابارلاسۋ ءۇشىن Life ابونەمەنتى روۋمينگ ارقىلى تاڭداپ العان تاريفىنە قاراي Br5520-دەن Br39540-قا دەيىن شىعىندالادى, ال متس ابونەمەنتى – Br9660-دەن Br31812-گە دەيىن, Velcom – Br11760-تان Br30000-عا دەيىن. رەسەي ازاماتتارى بەلارۋسسياعا كەلىپ حابارلاسسا دا وسىنداي جاعداي.
«الايدا, بىرىڭعاي ەكونوميكالىق كەڭىستىكتە ولاي بولماۋى كەرەك» دەيدى ەەك وكىلى. كوميسسيانىڭ پايىمداۋىنشا, مۇنداي جاعدايعا سەبەپ بولىپ وتىرعان جايتتاردىڭ ءبىرى – بەك ەلدەرىنىڭ ۇيالى بايلانىس وپەراتورلارىنا تاريف ورناتۋ ماسەلەسى جونىندەگى زاڭنامالارىنىڭ ارقيلىلىعى. ماسەلەن, رەسەيدە ۇيالى بايلانىس وپەراتورلارى تارفيتەردى وزدىگىنەن بەلگىلەسە, بەلارۋسيا مەن قازاقستاندا ول مەملەكەت ارقىلى رەتتەلىپ وتىرادى.
