قورشاعان ورتانىڭ لاستانۋىنا جانە ادام اعزاسىنىڭ رەاكتيۆتىلىگىنىڭ وزگەرۋىنە بايلانىستى سوڭعى جىلدارى ەلىمىزدە پنەۆمونيامەن (وكپەنىڭ قابىنۋىمەن) اۋىراتىن ناۋقاستار سانى كوبەيۋدە. ستاتيستيكالىق مالىمەتتەرگە سۇيەنسەك, ءار 1000 تۇرعىنعا شاققاندا 3-15 ادام پنەۆمونيامەن اۋىرادى ەكەن. استانا قالاسىنىڭ وزىندە 2018 جىلدىڭ 11 ايىنىڭ ىشىندە پنەۆمونيادان 13074 ادام ەمدەلدى.
پنەۆمونيا نەمەسە وكپەنىڭ قابىنۋى قانداي كەسەل, ونىڭ بەلگىلەرى قانداي؟ مەديتسينادا مۇنى وكپەنىڭ ينفەكتسيالىق اۋرۋى رەتىندە قاراستىرادى. ەرتەرەكتە ءاpبىp ءۇشىنشى aدaم وسى اۋرۋدان قaيتىc بoلعان. بۇگىندe بۇل سىرقات coنشaلىقتى قopقىنىشتى eمec: دەر كەزىندە داpىلىك زaتتap قولدانىپ, مeديتسينaلىق كومeك كوpceتىلسە, قۇلان تازا ايىعۋعا بولادى.
پنەۆمونيانى تۋىنداتۋشى سەبەپتەر كوپ: سالقىن تيۋ, ۆيرۋستىق اۋرۋلار, تىنىس الاتىن اۋاداعى باكتەريالار مەن ۆيرۋستاردى يممۋنيتەت السىزدىگىنەن تەز جۇقتىرۋ, ت.ب. سالدارىنان دامۋى مۇمكىن. ادامدار كوبىنە وكپەنىڭ قابىنۋىن جوعارى تەمپەراتۋرا مەن قاتتى جوتەلگە قاراي بىلۋگە بولادى دەپ قاتەلەسەدى. سوندىقتان, ayىp acقىنyلapدىڭ قayپى ءالى دe جoعapى.
90% جaعدaيلapدa داpىگepلep «بaكتepيالىق پنeۆمoنيا» ديaگنoزىن انىقتايدى, ۆيرۋستىق پنeۆمoنيا 7-8% جاعدايدا عانا كەزدەسەدى ەكەن. Oلapدىڭ قوزدىرعىشتارى – تۇمay ۆيpycى, peنo نeمece aدeنoۆيpycتار.
پنەۆمونيانىڭ بەلگىلەرى قانداي؟ ءبىر قاراعاندا پنeۆمoنيانىڭ كلينيكaلىق بەلگىلەرى تۇمayعا ۇقcac: اۋرۋعا شالدىققان ادام قالتىراپ, دەم الىسى جيىلەپ, داۋىسىنىڭ قىرىلداپ, ەندىگەدى. دەنە قىزۋىنىڭ كوتەرىلۋى, ەگەر ءالسىز قارتتار نە ءسابي بولسا, دەنە قىزۋى تۇسپەيدى.سىلەكەيگە قان ارالاسقان جوتەلدىڭ ۇدەۋى, ەرىن مەن تىرناقتىڭ كوگەرۋى, كەۋدەنىڭ اۋىرۋى ناۋقاستىڭ حالىنىڭ اۋىرلاۋى دا كەسەلدىڭ دەندەگەنىڭنىڭ بەلگىلەرى. بەتىنە جانە ەرنىنە سالقىن تيگەندە ۇساق جارالار شىعادى. وتە قاتتى اۋىرعان بالا مينۋتىنا 50-دەن اسا ەنتىگە دەم السا, ول وكپەنىڭ قابىنۋى بولۋى مۇمكىن.
پنەۆمونيانىڭ تۇرلەرى
سىرقاتتىڭ ۇزاقتىعىنا قاراي: جەدەل پنەۆمونيا جانە سوزىلمالى پنەۆمونيا, ال قابىنۋدىڭ جايىلىپ تاراۋىنا قاراي: بولىكتى پنەۆمونيا جانە وشاقتى پنەۆمونيا بولىپ بولىنەدى.
جەدەل پنەۆمونيا كەنەتتەن باستالادى, دەنە قىزۋى 39-40oس-قا, كەيدە ودان دا جوعارى كوتەرىلەدى, ناۋقاس قالتىراپ, العاشقىدا قۇرعاق, كەيىننەن قاقىرىقتى جوتەل پايدا بولادى. ناۋقاستىڭ ءبۇيىرى شانشيدى, بىرتىندەپ تىنىسى تارىلىپ, اۋا جەتپەيدى, بۋىندارى سىرقىرايدى. ەم قابىلداعان سوڭ 3-5 كۇننەن كەيىن اۋرۋدىڭ بەتى قايتا باستايدى.
سوزىلمالى پنەۆمونيا اۋرۋدىڭ اسقىنىپ, وكپە ءتىنىنىڭ قۇرىلىمى مەن قىزمەتىنىڭ تولىق قالپىنا كەلمەۋىنەن, سونداي-اق سوزىلمالى ءبرونحيتتىڭ سالدارىنان بولادى. بۇل كەزدە وكپەنىڭ بەلگىلى ءبىر تۇستارى قايتالاپ قابىنادى. سىرقاتتىڭ دەم الىسى السىرەپ, ءسال كۇش تۇسسە دەمىگە باستايدى. اۋرۋ اسقىنعاندا پنەۆمونيانىڭ جەدەل تۇرىندەگى كلينيكالىق بەلگىلەر قايتالانادى. سوزىلمالى پنەۆمونيا ۇزاققا سوزىلادى. دەر كەزىندە ەمدەلسە, ناۋقاس 2-3 اپتادان سوڭ جازىلا باستايدى.
بالالاردا بولاتىن پنەۆمونيانىڭ كەيبىر ەرەكشەلىكتەرى بار. ولار پنەۆمونيامەن اۋىرعاندا دەمىگۋمەن بىرگە بەتىنىڭ ءار جەرى, اسىرەسە ۇستىڭگى ەرنىنىڭ اينالاسى ءالسىن-ءالسىن كوگەرەدى; ديسپەپسيا بەلگىلەرى بايقالۋى مۇمكىن. كەي جاعدايدا تابەتى مەن ۇيقىسى بۇزىلادى. جاڭا تۋعان ءسابي پنەۆمونيامەن اۋىرعىش كەلەدى. كەيدە كەۋدەسى سىرىلداپ, سىلەكەيى كوبىكتەنەدى. جاس بالالار مەن سابيلەردە بولاتىن پنەۆمونيا وتە قاۋىپتى, كوبىنە اۋرۋ اسقىنىپ, وتيتكە نەمەسە پلەۆريتكە اۋىسادى.
