بارىس جىلى اۋىر باستالدى, قازاق ەلىنىڭ ەگەمەندىگى سىنالىپ, تاۋەلسىزدىك تاعدىرى تالاپايعا تۇسكەن قايعىلى جاعداي بۇكىل الەمدى ءدۇر سىلكىندىردى. باتىل قابىلدانعان ساياسي شەشىمدەر ارقاسىندا عانا ۇلتتىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتە الدىق. بۇل جاعداي بيلىك پەن قاراپايىم حالىققا ۇلكەن ساباق بولدى. مەملەكەت باسشىسى ق.توقاەۆ «ءبىز بارلىق قيىندىقتاردى بىرگە جەڭەمىز. ءبىز بىرگە «جاڭا قازاقستان» قۇرامىز» دەپ ۋادە بەردى.
«جاڭا قازاقستان» نەنى بىلدىرەدى؟ بۇل تەك مەملەكەتتىك اپپاراتتى جاڭارتۋ عانا ەمەس. بۇل, ەڭ الدىمەن, قوعامدىق قۇندىلىقتاردى قايتا جۇكتەۋ. راديكاليزمنەن, ەكسترەمالدى كوزقاراستار مەن ارەكەتتەردەن باس تارتۋ, شىعارماشىلىق ءموتيۆتى نىعايتۋ. قوعامداعى بارلىق كەمشىلىكتەردى جەڭۋ. پرەزيدەنت «جاڭا قازاقستان» ۇندەۋىندە الداعى ۋاقىتتا نازار اۋدارىلاتىن وزەكتى ماسەلەلەرگە توقتالىپ, ولاردى شەشۋگە مىندەتتى جاۋاپتى ۇكىمەت مۇشەلەرى مەن ۆەدومستۆولارعا ناقتى تاپسىرما بەردى. اسىرەسە قوعامدا بەلەڭ الىپ جاتقان كەلەڭسىزدىكتەردى ايتا كەلە, ەلىمىزدە جۇيەلى تۇردە رەفورما جاساۋ قاجەت ەكەنىن باسا ايتتى. مەملەكەت باسشىسى قۇقىق قورعاۋ قۇرىلىمدارىنىڭ جۇمىسىنا شۇعىل تۇزەتۋ ەنگىزۋ قاجەتتىگىنە ەرەكشە نازار اۋداردى. اتاپ ايتقاندا, توتەنشە جاعداي كەزىندە ۇيلەستىرىلگەن ءىس-قيمىلدى قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا قۇقىق قورعاۋ جۇيەسىن تولىق جاڭعىرتۋ جانە قايتا قۇرىلىمداۋ قاجەت. سونداي-اق جاڭا قۇرىلعان ۇكىمەتكە ەل ەكونوميكاسىن, حالىقتىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىن كوتەرۋ, جۇمىسسىزدىقتى ازايتۋ ماقساتىندا جاڭا ءوندىرىس ورىندارىن اشۋ, ماماندار دايارلايتىن ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن كاسىپورىندارداعى سۇرانىستارمەن ۇيلەستىرۋ, اۋىلدىق جەرلەردە سپورت كەشەندەرىن سالۋ, تۇرعىن ۇيمەن قامتاماسىز ەتۋ سياقتى كوپ جىلدان بەرى شەشىمىن تاپپاي كەلە جاتقان, ەلدىڭ كوكەيىندە جۇرگەن وزەكتى الەۋمەتتىك ماسەلەلەردى شەشۋ تاپسىرىلدى.
اسىرەسە مەنىڭ كوڭىلىمنەن شىققانى – ءبىلىم بەرۋ سالاسىنا قاتىستى بەرگەن تاپسىرمالارى. پرەزيدەنت ءوز ۇندەۋىندە ۇلت ۇستازى احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ «مۇعالىم – مەكتەپتىڭ جۇرەگى» دەگەن ويىن نەگىز ەتىپ, وسكەلەڭ ۇرپاقتى تاربيەلەۋدە قوعامدا مۇعالىمدەردىڭ, وقىتۋشىلاردىڭ ۇلەسى زور ەكەنىن قاداپ ايتتى. مۇعالىمدەر ءوز ىسىنە ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراپ, ءبىلىم بەرۋمەن قاتار, ءتالىم-تاربيەلىك جۇمىس جۇرگىزۋى قاجەت. شالعاي ەلدى مەكەندەرگە بىلىكتى پەداگوگتاردى جىبەرىپ, ولاردى ەلگە تارتۋدىڭ ارنايى باعدارلاماسىن جاساۋ قاجەت دەپ وي ءتۇيدى: «مۇعالىمدەر تاپشىلىعى بار وڭىرلەرگە ۇزدىك پەداگوگتاردى تارتۋدىڭ ارنايى قولداۋ پاكەتتەرى بار ارنايى باعدارلاماسىن ازىرلەۋدى تاپسىرامىن. حالىق تىعىز ورنالاسقان وڭىرلەردىڭ جاستارىنا گرانت بولۋگە ەرەكشە نازار اۋدارۋ كەرەك. بىزگە بىلىمگە دەگەن كوزقاراستى وزگەرتۋ قاجەت. ساپالى بىلىمگە قولجەتىمدىلىكتى قامتاماسىز ەتۋ ماڭىزدى ەكەنى ءسوزسىز. بۇل – بۇكىل قوعام دامۋىنىڭ ەڭ ماڭىزدى فاكتورى. مەكتەپتەردى ماتەريالدىق رەسۋرستارمەن قالاي قامتاماسىز ەتسەك تە, جاقسى مۇعالىمدەرسىز ءبىلىم ساپاسىن ارتتىرۋ مۇمكىن ەمەس» دەپ تۇجىرىمدادى.
قورىتا ايتقاندا, بارشا قازاقستاندىقتاردى پرەزيدەنتىمىزدىڭ توڭىرەگىنە توپتاسىپ, ءاربىر شەشىمىنە قولداۋ كورسەتۋگە شاقىرامىن. «كۇشىمىز – بىرلىكتە» دەگەن اتالى ءسوزدى جادىمىزعا ءسىڭىرىپ, ءبىر بولايىق, بىرگە بولايىق! سەبەبى ءبىز شىنىمەن دە ۇلكەن وزگەرىستەر داۋىرىنە اياق باستىق, بارلىعى ءوز قولىمىزدا ەكەنىن تۇسىنەتىن كەز كەلدى. مەنىڭ ويىمشا, بۇل تۋرالى ەلىمىزدىڭ ءاربىر ازاماتى ويلانۋى كەرەك.
باۋىرجان يمانعاليەۆ, «ورلەۋ» بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋ ينستيتۋتىنىڭ كافەدرا مەڭگەرۋشىسى, فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى, دوتسەنت
