اقوردادا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ توراعالىعىمەن عىلىم جانە تەحنولوگيالار جونىندەگى ۇلتتىق كەڭەستىڭ وتىرىسى وتكەنى بەلگىلى. القالى جيىندا پرەزيدەنت: «الدىمەن بارشاڭىزدى عىلىم كۇنىمەن شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتايمىن! سىزدەر ارقىلى قازاقستان عالىمدارىنا جىلى لەبىزىمدى جەتكىزگىم كەلەدى.
شىن مانىندە, بۇگىنگى مەرەكەلىك كۇن – قوعامىمىزداعى ەرەكشە ءسات, سەبەبى بۇل كۇن عۇلاما عالىم, زاڭعار تۇلعا قانىش ساتباەۆتىڭ تۋعان كۇنىمەن تۇسپا-تۇس كەلىپ وتىر. ءدال بۇگىن اكادەميك قانىش ساتباەۆتىڭ تۋعانىنا 125 جىل تولدى. ءبىز ۇلى ابايدى قازاق رۋحانياتىنىڭ تەمىرقازىعى, احمەت بايتۇرسىنۇلىن ۇلت ۇستازى دەيمىز. ال قانىش ساتباەۆتى قازىرگى قازاق عىلىمىنىڭ اتاسى دەۋگە بولادى. وزدەرىڭىز بىلەسىزدەر, قانىش يمانتايۇلى ساتباەۆ – حالقىمىزدىڭ ءبىرتۋار پەرزەنتى. ەلىمىز ءالى كۇنگە دەيىن ونىڭ عىلىمي جاڭالىقتارىنىڭ يگىلىگىن كورىپ وتىر. ايگىلى عالىمنىڭ مەرەيتويىن جوعارى دەڭگەيدە اتاپ ءوتۋ ماڭىزدى. مەنىڭ تاپسىرماممەن كوپتەگەن ءىس-شارا وتكىزىلەدى» دەدى.
سونداي ءىس-شارا اياسىندا عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم مينيسترلىگى, پرەزيدەنت جانىنداعى ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسى مەن ل.گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن ەلوردادا وتكەن «قانىش ساتباەۆ – ۇلت ماقتانىشى» اتتى حالىقارالىق-پراكتيكالىق كونفەرەنتسياعا قاتىستىق.
قر ۇعا اكادەميگى ەرلان سىدىقوۆتىڭ مودەراتورلىعىمەن وتكەن عىلىمي جيىندا ءسوز سويلەگەن شەشەندەر قانىش ساتباەۆتىڭ وتاندىق عىلىمنىڭ نەگىزىن قالاۋداعى ورنى مەن قازاق ەلىنىڭ دامۋ جولىنداعى رولىنە ءار قىرىنان توقتالدى.
كونفەرەنتسيادا سويلەگەن سوزىندە عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم ءمينيسترى ساياسات نۇربەك ۇلتتىق كەڭەستە قابىلدانعان شەشىمدەرگە ارنايى توقتالدى, اتاپ ايتساق, عىلىمعا ءۇش جىلدىڭ ىشىندە 625 ميلليارد تەڭگە قارجى ءبولۋ تۋرالى قارار قابىلدانعانىن, عالىمداردىڭ جالاقىسى ەكى ەسە ءوسىپ, وزىق عىلىمي-زەرتتەۋ ينفراقۇرىلىمىن قالىپتاستىرۋعا قولداۋ كۇشەيىپ, دوكتورانتۋرادا وقۋعا ارنالعان ءبىلىم گرانتىنىڭ سانى ارتىپ, عالىمدارعا الەمنىڭ وزىق عىلىمي ورتالىقتارىندا تاجىريبەدەن ءوتۋ ءۇشىن زور مۇمكىندىك بەرۋ جالعاسىن تاباتىنىن تىلگە تيەك ەتتى. سونداي-اق پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ عىلىمنىڭ دامۋىنا ۇلەس قوساتىن باعىتتاردى بەلگىلەپ بەرگەنىنەن دە جيىنعا قاتىسۋشىلاردى قۇلاعدار ەتتى.
عىلىمنىڭ الەۋەتىن تەحنوگەندىك جانە تابيعي اپاتتاردى بولجاۋ, كليماتتىڭ وزگەرۋىنە قارسى كۇرەسۋ ءۇشىن بارىنشا پايدالانۋ ماڭىزدى ەكەنىنە ەكپىن تۇسىرە ايتقان مەملەكەت باسشىسى: «عىلىمدى مەملەكەت دامۋىنىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىنەن بولە-جارا قاراستىرۋعا بولمايدى. ونى ەل مەن قوعام يگىلىگى ءۇشىن ءتيىمدى پايدالانۋ قاجەت. عىلىم دەرەكسىز, ياعني ابستراكتىلى ەمەس, ناقتى قولدانبالى, كۇندەلىكتى ومىردە پايداسى مول سالا بولۋعا ءتيىس. عىلىمي نەگىزسىز جاسالعان شارۋانىڭ سالدارى اۋىر بولۋى مۇمكىن. مۇنى ءومىردىڭ ءوزى دالەلدەپ وتىر. اپاتتى عىلىمي تۇرعىدان بولجاۋ, ونىڭ ىقتيمالدىعى مەن اسەرىنىڭ اۋقىمىن دەر كەزىندە باعالاۋ وتە ماڭىزدى. سۋ تاسقىنى, ورمان ءورتى جانە الماتىداعى جەر سىلكىنىسى وسىنى ايقىن اڭعارتتى. اشىعىن ايتساق, توتەنشە جاعدايدىڭ الدىن الۋ ىسىندە ايتارلىقتاي ولقىلىقتار بار. بۇل – جىلدار بويى شەشىمىن تاپپاعان ماسەلەلەر. ەڭ الدىمەن – بىلىكتى مامانداردىڭ تاپشىلىعى. ءتيىستى عىلىمي قورىتىندى ساپالى جاسالمايدى. سوندىقتان جۇمىس ءتاسىلىن تۇبەگەيلى وزگەرتۋ كەرەك» دەپ ناقتى تاپسىرمالار بەرگەنى بەلگىلى بولدى.
الداعى ۋاقىتتا مەملەكەتتىك ورگاندار بارلىق ىستە, ەڭ الدىمەن, ساپالى عىلىمي قورىتىندىعا ءسۇيەنۋى كەرەكتىگى مىندەتتەلدى.
ءيا, مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ اتاپ وتكەندەي, ەلىمىزدىڭ الەۋمەتتىك-ەكونومينالىق دامۋىنا عىلىمنىڭ قوسار ۇلەسىن ەسەلەي ءتۇسۋ ءۇشىن وتاندىق عالىمدار دا ايانباي اتسالىسۋى كەرەك دەپ سانايمىز.
كارىمبەك قۇرماناليەۆ,
ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسى
ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ مۇشەسى, اكادەميك, استانا قالاسى
قوعامدىق كەڭەسىنىڭ مۇشەسى
