كورنەكتى مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى, پارلامەنت سەناتىنىڭ تۇڭعىش توراعاسى, «وتان» وردەنىنىڭ يەگەرى ومىربەك بايگەلدى دۇنيەدەن ءوتتى. مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ قايراتكەردىڭ وتباسى مەن جاقىن تۋىستارىنا كوڭىل ايتۋ جەدەلحاتىن جولدادى.
– ومىربەك بايگەلدىۇلى ەگەمەندىكتىڭ بەرىك ىرگەتاسىن قالاسقان تۇعىرلى تۇلعا, وتانىمىزدىڭ دامۋىنا قاجىرلى ەڭبەك سىڭىرگەن ۇلتجاندى ازامات بولدى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتىنىڭ قالىپتاسۋىنا زور ۇلەس قوستى. عيبراتتى عۇمىر يەسى ءوزىنىڭ ناعىز پاراساتتى تۇلعاعا ءتان قادىر-قاسيەتىمەن بارشا جۇرتتىڭ سىي-قۇرمەتىنە بولەندى. سوڭىنا جارقىن ءىز قالدىرعان ومىربەك بايگەلدىۇلىنىڭ ەسىمى مەن بەينەسى حالقىمىزدىڭ جادىندا ماڭگى ساقتالادى. مارقۇمنىڭ يمانى سالامات, جانى ءجانناتتا بولسىن, – دەپ جازىلعان جەدەلحاتتا.
پارلامەنت سەناتىنىڭ توراعاسى ماۋلەن اشىمباەۆ:
– ومىربەك بايگەلدىۇلى – ەگەمەن ەلىمىزدىڭ ەڭسە تىكتەپ, ىرگە بەكىتۋىنە زور ەڭبەك سىڭىرگەن تۇلعا. ازاتتىق العان كەزەڭدە ءوزى تۋعان جامبىل وبلىسىنىڭ العاشقى اكىمى بولىپ, ءوڭىردىڭ دامۋى جولىندا ايقىن قولتاڭباسىن قالدىردى.
1995 جىلى سەنات دەپۋتاتى رەتىندە سايلانىپ, تاۋەلسىز قازاقستان تاريحىندا پارلامەنت سەناتىنىڭ العاشقى توراعاسى بولدى. وسىلايشا, ۇلتتىق پارلامەنتاريزمنىڭ قالىپتاسۋىنا ۇلكەن ۇلەس قوستى. ومىربەك بايگەلدىۇلى بۇدان بولەك, تاعى ءۇش شاقىرىلىمدا سەناتور بولىپ, ۇلتقا قىزمەت ەتۋدىڭ وزىق ۇلگىسىن كورسەتتى. قىزمەتتەن كەيىن دە سەناتورلار كەڭەسىنىڭ مۇشەسى رەتىندە پالاتا جۇمىسىنا, جالپى ەل ومىرىنە بەلسەندى ارالاسىپ كەلدى.
اعامىزدىڭ عيبراتتى عۇمىرى قاشاندا كوپكە ۇلگى, ۇرپاققا ونەگە بولىپ قالا بەرەدى. ونىڭ جارقىن بەينەسى ءاردايىم ءبىزدىڭ جادىمىزدا ساقتالادى, – دەپ جازدى الەۋمەتتىك جەلىدەگى پاراقشاسىندا.
بەلگىلى جۋرناليست, كوسەمسوزشى مەيرامبەك تولەپبەرگەن ومىربەك بايگەلدى شىن مانىندە شىڭىراۋدان شىڭدالىپ شىققان اسا جىگەرلى, قوعامشىل, ەڭبەكشىل, تالاپشىل باسشى, سونىمەن قاتار ۇلت رۋحانياتىنىڭ ۇلكەن جاناشىرى بولعانىن اتاپ ءوتتى. ەل مەن جەر تاريحىنا قاتىستى كونە تاريحتى تەرەڭىرەك ءتۇسىنىپ, زاماندار ۇردىسىندە تانىپ, بىلۋگە ناقتى قادامدار جاساعانىن, سونىسىمەن مەملەكەتتىڭ بيىك لاۋازىمىندا تىنىمسىز قىزمەت اتقارعان تۇلعالارعا قادىرلى بولعانىن ايتىپ ءوتتى.
– قاشان دا قۇشاعى كەڭ, باۋىرماشىل جانە ۇلكەن-كىشىمەن بىردەي ەمەن-جارقىن وي بولىسۋگە ەتەنە جاقىن, ەل بىرلىگى, ەرتەڭگى كەلەشەك, ادامدارعا جاقسىلىق جاساۋ تاقىرىبىندا وي-تولعامدارى ەرەكشە ىزدەنىستەر مەن قامقور كوڭىلگە تولى پەيىلدە ايتىلاتىن. ال مەملەكەتتىك قىزمەتتەردە ءوسۋ باسپالداقتارى ۇستامدىلىق, بىلىكتىلىك, ەڭبەكسۇيگىش جانە ادالدىق قاسيەتتەرىمەن تانىلدى. ول ءوزى تۋىپ, وسكەن, ايتۋلى ازامات, ساياسي قايراتكەر دارەجەسىندە قالىپتاسقان جامبىل وبلىسىنىڭ باسشىسى بولدى. قازاقستان پارلامەنتى سەناتىنىڭ العاشقى توراعاسى رەتىندە دە ەل ەسىندە. كوپ جىل سەنات دەپۋتاتى بولدى. ءيمانجۇزدى, مەيىرىمدى جاننىڭ قۇرمەتى بارلىق ۋاقىتتا سەزىلىپ تۇراتىن.
ەل اعاسى كەزەڭىندە پاراساتتى, سابىرلى, مەيىرىمدى, تۋراشىل قالپىندا ۇلتقا ادال قىزمەت ەتۋدىڭ جاقسى ۇلگىسىن كورسەتتى. «قارياسى باردىڭ قازىناسى بار» دەگەن دانالىقتىڭ تورىندە بولدى. سەكسەن بەس جاستىڭ بەلەسىندە دۇنيەدەن وزعان قادىرلى جاننىڭ ارتىندا قالعان وشپەس ءىزى ەل جادىندا ساقتالار, ول ىزدەۋشىسى بار ابزال اعا! – دەدى مەيرامبەك تولەپبەرگەن.
قوعام قايراتكەرى دارحان مىڭباي ومىربەك بايگەلدى اتا ءداستۇردى جالعاپ, تاۋەلسىز مەملەكەتىمىزدىڭ ىرگەسىن بەكەمدەگەنىن, جوعارى زاڭ شىعارۋشى بيلىك تارماعىن باسقارىپ, پارلامەنتاريزمدى دامىتۋعا ءوز ۇلەسىن قوسقان ابىز اقساقال بولعانىن ايتىپ ءوتتى. تۇلعانى ادامگەرشىلىگى, بايسالدى مىنەزى, عىلىمي-تاجىريبەلىك كوزقاراسى, شىعارماشىلىق ىزدەنىسى وزگە جوعارى مانساپتىلاردان ەرەكشەلەپ تۇراتىنىن اتاپ ءوتتى.
– ەكونوميكا, اۋىل شارۋاشىلىعى جانە وندىرىسپەن قاتار ول تاريح, مادەنيەت, ادەبيەت, سپورت, ءدىني اعارتۋشىلىق سالالارىنا دا شىنايى جاناشىرلىق تانىتىپ, كوپ ءىس تىندىردى. سونىڭ ىشىندە بۇرىن بەيمالىم بولىپ كەلگەن يوردانيا جەرىندەگى مۇسا پايعامباردىڭ كەسەنەسىن سۇلتان بەيبارىستىڭ سالعانى جونىندەگى زەرتتەۋى, بالۋان شولاقتىڭ مۇسىنىنە قاتىستى, قازاقتىڭ اتىن الەمگە شىعارىپ جۇرگەن جاس تالانتتار تۋرالى تىڭ پىكىرلەرى تاريحتا جازىلىپ قالدى.
قانداي قوعامدىق باستامادا, ورتاق ىستە بولسىن, ومىربەك بايگەلدىۇلى اۋەلى ۇلتىمىزدىڭ مارتەبەسى مەن مۇددەسىن ويلادى, مەملەكەتىمىزدى ادىلەتتى, وزىق, وركەنيەتتى ەلدەر قاتارىنان كورگىسى كەلدى. اتتەڭ, ءبىر كەم دۇنيە. حالىق جازۋشىسى شەرحان مۇرتازانىڭ وسىنداي اتاۋمەن كىتاپ جازۋىنا سەبەپ بولعان دا ومەكەڭ. اسىرەسە, توقسان توعىز جيرەن قاسقا حيكاياسى تاعىلىمدى ەدى. قاراتاۋ قويناۋىنداعى قاراعاي ەلi دۋانا قارعىسىنان ەڭبەك ەرi بايگەلدiنiڭ تۇسىندا عانا ارىلعان… ەندى, مىنە, قالامگەر باۋىرى اتتانعان ماڭگىلىك ساپاردىڭ سوڭىنا ءوزى دە ىلەسىپ كەتە باردى, – دەپ جازدى دارحان مىڭباي.
***
كەشە استانادا جۇرتشىلىق مەملەكەت قايراتكەرىن سوڭعى ساپارعا شىعارىپ سالدى. بەيبىتشىلىك جانە كەلىسىم سارايىندا قارالى جيىن ءوتىپ, كورنەكتى تۇلعا ۇلتتىق پانتەوندا جەرلەندى.
پارلامەنت سەناتىنىڭ توراعاسى ماۋلەن اشىمباەۆ مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ كوڭىل ايتۋ جەدەلحاتىن وقىپ بەرىپ, ومىربەك بايگەلدىنىڭ ءومىر جولىنا, ەلگە سىڭىرگەن ەڭبەگىنە توقتالا كەلە, وتباسى مەن تۋعان تۋىسقاندارىنا كوڭىل ايتتى.
پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ توراعاسى ەرلان قوشانوۆ
«ومەكەڭ شىنىندا دا وتە ونەگەلى, وتە ءماندى, مازمۇندى ءومىر ءسۇردى. تاۋەلسىزدىكتىڭ العاشقى جىلدارداعى تاعدىرشەشتى شەشىمدەر قابىلدانعان كەزدە ومەكەڭ سول ىستەردىڭ بەلورتاسىندا ءجۇردى. بۇل تۋرالى رەسپۋبليكا كۇنىنە ارنالعان سالتاناتتى جيىندا مەملەكەت باسشىسى ايتىپ, سول جىلدارى ەلىمىزدىڭ ەگەمەندىگىنىڭ نەگىزىن قالاعان ازاماتتار اراسىندا ومىربەك بايگەلدى ەسىمىن ەرەكشە اتاپ ءوتتى. ءوز باسىم ومىربەك بايگەلدى قازاقستان پارلامەنتاريزمى باستاۋىندا تۇرعان تۇلعا دەپ ايتا الامىن» دەدى.
پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارى تامارا دۇيسەنوۆا ۇكىمەت باسشىسىنىڭ اتىنان كوڭىل ايتا كەلە, ومىربەك بايگەلدى تاۋەلسىزدىكتىڭ العاشقى جىلدارى ەلىمىزدەگى تۇڭعىش اكىمدەردىڭ ءبىرى بولعانىن, ەل ءۇشىن سول قيىن كەزەڭدە ءوزى باسقارعان ءوڭىردى تىعىرىقتان الىپ شىققانىن اتاپ ءوتتى.
