بەلگىلى عالىم, ساكەنتانۋشى تۇرسىنبەك كاكىشەۆ جانىنا اتاقتى اقىن مۇزافار الىمباەۆ پەن جەرگىلىكتى جۋرناليست, جازۋشى ءمادي حاسەنوۆتى ەرتىپ اقمولا, ەرەيمەنتاۋ, سىلەتى ارقىلى اتباسارعا كەلەدى (سۋرەتتە). بۇل وتكەن عاسىردىڭ 80-جىلدارىنىڭ باسى ەدى. ۇمىتپاسام, ەلدە ەگىن وراعىنىڭ قىزۋ ءجۇرىپ جاتقان كەزى, شاماسى قىركۇيەك ايى.
«ساكەن ءجۇرىپ وتكەن جولدارمەن» دەگەن تاقىرىپ اياسىندا كەزدەسۋلەر وتكىزەدى. مەن ول كەزدە سىلەتى اۋداندىق پارتيا كوميتەتىنىڭ يدەولوگيا ءبولىمىن باسقاراتىنمىن. كەلۋىنە ەكى كۇن قالعاندا ءبىرىنشى حاتشى ساپاربەك قۇنانباەۆ «ول كىسىلەر اۋدان كولەمىندە ءبىر تاۋلىكتەي بولادى, سوعان باعدارلاما جاساپ اكەل, سوسىن ءبارىمىز اقىلداسايىق» دەدى. باعدارلامانى اۋداننىڭ بىرنەشە قىزمەتكەرى بوپ قاراپ, تالقىلاپ, بەكىتتىك. «مەن ەگىن ناۋقانىنىڭ شارۋالارىمەن اينالىسامىن, سەن سول كىسىلەرمەن بىرگە بولاسىڭ» دەدى ءبىرىنشى حاتشى. ول كىسىلەر ايتقان ۋاقىتىندا ات باسىن اۋداندىق پارتيا كوميتەتىنە تىرەدى. ساپاربەك قۇنانبايۇلى قوناقتارعا اۋدان تۋرالى ءبىراز ماعلۇمات بەردى. سودان كەيىن قوناقتار ءماجىلىس زالىندا تۇرعىندارمەن كەزدەسۋ وتكىزدى. تۇرسەكەڭ ساكەننىڭ ءومىرى تۋرالى تۇشىمدى ماعلۇماتتار بەرسە, مۇزاعاڭ ولەڭدەرىن وقىپ, ونىڭ ىشىندە «مارالدىم» ولەڭىنىڭ قالاي شىققانىن بايانداسا, ماكەڭ ءوزىنىڭ «نارتاۋەكەل» شىعارماسى تۋرالى ايتىپ بەردى. وسىدان كەيىن جولعا شىقتىق. باعىتىمىز – ستەپنوگورسك قالاسى ارقىلى قارابۇلاق كەڭشارى. كەڭشار ديرەكتورى سالكەن ايتقوجينوۆ قارسى الىپ, شارۋاشىلىعى تۋرالى ءبىراز مالىمەت بەرىپ, ورتا مەكتەپتىڭ ءماجىلىس زالىندا اۋىل تۇرعىندارىمەن كەزدەسۋ وتكىزدى. ءسوزدىڭ رەتى كەلگەندە ايتا كەتەيىن, وسى ەلدى مەكەندە مەكتەپ ديرەكتورى بولىپ تۇرعانىمدا جاڭا عيماراتتى سالعىزىپ ەدىم. اۋىلدىڭ كوركى بولىپ تۇر ەدى. مۇندا مۇزاعاڭ «ەستاي-قورلان» پوەماسىن قالاي جازعانى تۋرالى سىر شەرتتى. بۇل تۋىندىنى جازۋعا سەبەپشى بولعان تۇلعا اعاسى قاليجان بەكقوجين ەكەن. مۇعالىمدەر, وقۋشىلار قوناقتارعا ءارتۇرلى سۇراق قويىپ, تۇشىمدى جاۋاپ الدى. سودان كەيىن شارۋاشىلىق باسشىسىنىڭ ۇسىنىسىمەن كەڭشاردىڭ قاقسال دەگەن بولىمشەسىنە جول تارتتىق. وندا باستاۋىش مەكتەپ مەڭگەرۋشىسى, سوعىس ارداگەرى نۇرلىعايىم قويباسوۆتىڭ ۇيىنە اۋىلدىڭ ءبىراز اقساقالى جينالىپتى. قازاقي داستۇرمەن دوڭگەلەك ۇستەل باسىندا اسەرلى اڭگىمە-دۇكەن قۇردىق. نەگىزىنەن, 20-30-جىلداردىڭ اشارشىلىعى, 37-جىلدىڭ زۇلماتى, سوعىس تاقىرىبى قوزعالدى. قوناقتار ەرتەڭىنە اتباسار وڭىرىنە جول تارتتى. ول كەزدە اتباسار اۋداندىق پارتيا كوميتەتىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ بىلگىرى, رۋحاني باي ازامات قاسىم تاۋكەنوۆ بولاتىن. مۇزاعاڭنىڭ ۇيىندە قوناقتا بولعانىمدا قاسەكەڭ تۋرالى جىلى لەبىز ايتىپ, جوباسى سول ۇيدە قوناقتا بولعانىندا ول كىسىنىڭ باي كىتاپحاناسىنان الماتىنىڭ ورتالىق كىتاپحاناسىندا كەزدەسپەيتىن كىتاپتاردىڭ بار ەكەنىنە كوزى جەتىپتى. سول كەزدەسۋدە مۇزاعاڭ ءوزىنىڭ جازۋ كابينەتىندەگى ۇلكەن قالىڭ سوزدىك كىتابىن كورسەتتى. ول كىتاپتى جازۋشى, رۋحاني اعاسى عابيت مۇسىرەپوۆ مىناداي جازۋمەن: «مۇزافار, بۇل كىتاپ ماعان كوپ جىل قىزمەت جاسادى, ەندى ساعان قىزمەت جاساسىن» دەپ تاپسىرىپتى. ارتىنان ءمادي اعامىزبەن كەزدەسكەندە مۇزاعاڭ مەن تۇرسىكەڭ اقمولا وبلىسىنىڭ ءبىراز اۋدانىنداعى جۇرتشىلىقپەن كەزدەسكەندە حالىقتىڭ نەگىزگى بولىگى ادەبي كىتاپتاردى وقيتىنى, ءبىراز ماسەلەدەن ساۋاتىن اتاپ ءوتىپتى. ءبىز دە ول كىسىلەرگە ريزا بولىپ قالعانبىز. بۇگىندە ول كىسىلەر باقيلىق بولدى, بىراق ول كىسىلەردىڭ ەكىنشى ءومىرى باستالدى. مۇزاعاڭ ەكى تومدىق شىعارمالارىن ماعان ۇسىنا وتىرىپ, مىناداي تىلەك ءبىلدىرىپ ەدى: «حاميلا قارىنداسىما, ەركىن ىنىمە باقىت, مەرەي, ۇزاق عۇمىر تىلەيمىن!» دەپ 1984 جىلدىڭ 17 شىلدەسىندە جازىپ قالدىرىپ ەدى. سول اعامىزدىڭ تىلەگى قابىل بولىپ, باقىتتى عۇمىر كەشىپ, مەرەيىمىز ۇستەم بولىپ, سەكسەننىڭ سەڭگىرىنە شىعىپ وتىرعان جاعدايىمىز بار.
ەركىن داۋەشۇلى,
قازاقستان جۋرناليستەر
وداعىنىڭ مۇشەسى
