استانا اكىمى اسەت يسەكەشەۆ 2-جىلۋ-ەنەرگيا ورتالىعىنا بارىپ, باس قالا تىرشىلىگىن قامتاماسىز ەتىپ وتىرعان كاسىپورىندار جۇمىسىمەن تانىستى. ەلوردا باسشىسى ەنەرگەتيكتەردىڭ تابىستى ەڭبەگىن اتاپ ءوتىپ, ولاردى كاسىبي مەرەكەلەرىمەن قۇتتىقتادى. ەلباسىنىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس, تاۋەلسىزدىكتىڭ 25 جىلدىعىنا وراي استانا اكىمدىگى بىرقاتار اۋقىمدى ەنەرگەتيكالىق جوبالاردىڭ قۇرىلىسىن اياقتادى. جۇزەگە اسقان جاڭا جوبالار قالاداعى جىلۋ ەنەرگياسىن 400 گكال/ساع ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرىپ, 4 ملن شارشى مەتر تۇرعىن ءۇيدى جانە الەۋمەتتىك نىسانداردى نەمەسە 20 پايىزعا جۋىق تۇرعىن ءۇي قورىن جىلۋمەن قامتاماسىز ەتۋگە جول اشتى.
جاڭا ەنەرگەتيكالىق جوبالار
– ەنەرگەتيكا سالاسى – كەز كەلگەن مەملەكەتتىڭ قۋاتى, ەكونوميكانىڭ التىن جىگى, ءوندىرىستىڭ وزەگى. سىزدەردىڭ قاجىرلى ەڭبەكتەرىڭىزدىڭ ارقاسىندا ەلىمىزدىڭ ءاربىر شاڭىراعى جىلۋ مەن جارىققا بولەنىپ وتىر. سىزدەر جۇمىس بارىسىندا كەزدەسەتىن قيىندىقتارعا قاراماستان, وزدەرىڭىزگە جۇكتەلگەن مىندەتتى ابىرويمەن اتقارىپ كەلەسىزدەر.
ەلباسىنىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس, تاۋەلسىزدىكتىڭ 25 جىلدىعىنا وراي استانا اكىمدىگى بىرقاتار اۋقىمدى ەنەرگەتيكالىق جوبالاردىڭ قۇرىلىسىن اياقتادى. جۇزەگە اسقان جاڭا جوبالار قالاداعى جىلۋ ەنەرگياسىن 400 گكال/ساع ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرىپ, 4 ملن شارشى مەتر تۇرعىن ءۇيدى جانە الەۋمەتتىك نىسانداردى نەمەسە 20 پايىزعا جۋىق تۇرعىن ءۇي قورىن جىلۋمەن قامتاماسىز ەتۋگە جول اشتى. بۇل وتە ۇلكەن ءوسىم دەپ سانايمىن. سونداي-اق, قالاعا قوسىمشا 180 مگۆت ەلەكتر ەنەرگياسى كەلدى. جالپى ۇزىندىعى 24,8 شاقىرىمدى قۇرايتىن 4-ءىنشى كەزەكتەگى جىلۋ ماگيسترالىنىڭ ىسكە قوسىلۋى «ەكسپو» اۋدانى مەن ورىنبور, تاۋەلسىزدىك داڭعىلدارى بويىنداعى تۇرعىن ءۇي كەشەندەرىنە, جاڭا تەمىرجول ۆوكزالى اۋماعىنداعى ۇيلەرگە جىلۋ مەن ەلەكتر قۋاتىنىڭ, ىستىق سۋدىڭ كەلۋىنە جاعداي تۋدىردى. مۇنىڭ ءبارى ەل, حالىق يگىلىگى ءۇشىن اتقارىلدى, – دەدى اسەت يسەكەشەۆ.
استانا قالاسى ەنەرگەتيكا باسقارماسىنىڭ باسشىسى باقتىبەك جاپاەۆتىڭ ايتۋىنشا, قالادا ەلەكتر ەنەرگياسى مەن جىلۋ سىندى قۋات كوزدەرىن ارتتىرۋ جۇمىسى وسىمەن توقتامايدى. «بىلتىر دا قالادا 400 گكال/ساع جىلۋ ەنەرگياسىن قوسىمشا بەرگەنبىز. بيىل بۇل كورسەتكىشتى قايتالاۋعا جەتىنشى قازاندىق اگرەگاتى مەن بەسىنشى-التىنشى سۋ جىلىتاتىن قازاندىقتاردىڭ ىسكە قوسىلۋى مۇمكىندىك بەردى. الداعى جىلى 1-جەو جاڭعىرتۋدى, قوسىمشا 35 گكال/ساع جىلۋ ەنەرگياسىن قوسۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. 2-جەو-دا التىنشى تۋربواگرەگاتىن ىسكە قوسىپ, سول ارقىلى 120 مگۆت قوسىمشا ەلەكتر ەنەرگياسىنا قول جەتكىزەمىز. 2018 جىلى قالادا 180 گكال/ساع جىلۋ ەنەرگياسى ارتىپ, 2019 جىلى 2-جەو جاڭعىرتۋ مەن كەڭەيتۋدى تولىق اياقتايمىز. 1-جەو جاڭعىرتۋ جۇمىستارى 2018 جىلى تولىعىمەن اياقتالماق» دەيدى ول.
جاڭعىرتۋ جۇمىستارى جالعاسۋدا
باسقارما باسشىسى 3-جەو قۇرىلىسى جونىندە دە مالىمەت بەردى. ونىڭ سوزىنشە, بۇل جوبا ەلورداعا تاعى 400 گكال/ساع جىلۋ ەنەرگياسىن بەرەدى. وسىنشاما ەنەرگيا قالانىڭ وڭ مەن سول جاعالاۋىنا 2018 جىلى قوسىمشا كەلمەك.
«بۇگىندەرى باسقارما مەن بىزگە باعىنىشتى «استانا-تەپلوترانزيت» جانە «استانا-ەنەرگيا» كومپانيالارى ينۆەستيتسيالىق باعدارلامالاردى جۇزەگە اسىرۋدا. ەسكىرگەن جابدىقتاردى قالپىنا كەلتىرۋ مەن جاڭاسىنا اۋىستىرۋدى اتقارىپ وتىرمىز. اتاپ ايتساق, 2015 جىلعا دەيىن ماگيسترالدى جىلۋ جەلىلەرىنىڭ 14 شاقىرىمى اۋىستىرىلدى. ال الداعى جىلى ولاردىڭ ءۇش شاقىرىمىن اۋىستىرۋ جانە «تم-2», «تم-5», «تم-7», «تم-18», «تم-20», «تم-بايتۇرسىنوۆ» سىندى ۇلكەن ماگيسترالداردى ىسكە قوسۋ, ەكى پاۆيلون قۇرىلىسىن اياقتاۋ جوسپارلاندى» دەيدى ب.جاپاەۆ.
ونىڭ سوزىنە سۇيەنسەك, بۇگىندە قالادا «تۇران», «بايتەرەك», «سامال» قوسالقى ستانسالاردىڭ قۇرىلىسى جۇرگىزىلۋدە. اتالمىش ستانسالار وڭ جانە سول جاعالاۋدى ەلەكتر ەنەرگياسىمەن تولىق جابدىقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. سونداي-اق, قازىر «جاڭا جول» جانە «كەراميكا» قوسالقى ستانسالار قالپىنا كەلتىرىلۋدە.
جاڭا قوسالقى ستانسالار جاڭا كوممۋنالدىق بازاردى, جاڭا تەمىرجول ۆوكزالىن, «مىڭجىلدىق» اللەياسىن, «ابۋ-دابي پلازا» كوپ فۋنكتسيونالدى كەشەنىن جانە «ەكسپو-2017» كورمەسىن ءوتكىزۋگە قاجەت بارشا نىسانداردى جارىقپەن قامتاماسىز ەتەدى.
قالا ەنەرگەتيكتەرى وزدەرىنە جۇكتەلگەن مىندەتتى تابىستى اتقارۋدا. ماسەلەن, 4-ءىنشى كەزەكتەگى جىلۋ ماگيسترالىنىڭ قۇرىلىسى رەكوردتى كەزەڭدە – 9 ايدا جۇزەگە استى. بۇل – جالپى ۇزىندىعى 25 شاقىرىمعا جۋىق جىلۋ جەلىسى. سونداي-اق, جاڭا ءۇش سورعى ستانسالارى سالىندى.
ەلورداعا گاز كەلە مە؟
جالپى العاندا, قالا جىلىنا 2,5 ملرد كۆت/ساع ەلەكتر قۋاتىن جانە 5,5 ملن گكال/ساع جىلۋ ەنەرگياسىن تۇتىنادى. جىلۋ ەنەرگياسىمەن ەلوردا 90-95 پايىزعا قامتىلعان. 5-ءىنشى كەزەكتەگى جىلۋ ماگيسترالى, ياعني 3-جەو 2018 جىلى ىسكە قوسىلعاندا «كوكتال» شاعىن اۋدانىنا تولىعىمەن ورتالىقتاندىرىلعان جىلۋ جۇيەسى كەلەدى. بۇل دەگەنىمىز – بولاشاقتا اۆتونومدى قازاندىقتار ورتالىق جىلۋ جۇيەسىنە جانە گاز قازاندىقتارىنا اۋىستىرىلادى.
باقتىبەك جاپاەۆتىڭ ايتۋىنشا, قالاعا گاز اكەلۋ جوباسىنىڭ ىشكى جەلىلەرىنىڭ تەحنيكالىق-ەكونوميكالىق نەگىزدەمەسى ازىرلەندى. ال سىرتقى جەلىلەرىنىڭ تەحنيكالىق-ەكونوميكالىق نەگىزدەمەسىن قر ەنەرگەتيكا مينيسترلىگى دايىنداپ جاتىر. ونىڭ سوزىنشە, جاقىن 2-3 جىلدا گازدى قالاعا اكەلۋ, سايكەس جەلىلەردىڭ قۇرىلىسىن باستاۋ جۇزەگە اسىرىلۋى ءتيىس.
تاريفتەرى تومەن شاھار
باسقارما باسشىسى الداعى جارتى جىلدىقتا كوممۋنالدىق تاريفتەردىڭ وسپەيتىندىگىن ايتتى. «استانا-ەنەرگيا», «استانا-تەپلوترانزيت» جانە «استانا-رەك» كومپانيالارى ينۆەستيتسيالىق باعدارلامالارىنا سايكەس الداعى 5 جىلدىڭ تاريفتەرىن تابيعي مونوپوليالاردى رەتتەۋ جانە باسەكەلەستىكتى قورعاۋ دەپارتامەنتىندە قورعاپ شىقتى. اتالمىش كومپانيالار جىل سايىن 1-0,5 پايىزعا جەلىلەردىڭ ەسكىرۋىن جويۋدا.
جالپى ەل بويىنشا الاتىن بولساق, استانادا كوممۋنالدىق تاريفتەر وزگە ءوڭىرلەرمەن سالىستىرعاندا تومەن. «ءبۇگىندەرى ەلەكتر ەنەرگياسى بويىنشا 8-ورىندا تۇرمىز.
ال جىلۋ ەنەرگياسى كورسەتكىشىنەن, ءتىپتى, 13-ورىندامىز. ىستىق سۋدان – 10, سۋىق سۋدان 10-12-ورىندامىز» دەيدى ب.جاپاەۆ.
كاسىبي مەرەكەگە بايلانىستى وتكەن سالتاناتتى جيىندا قالالىق ەنەرگەتيكا باسقارماسىنىڭ باسشىسى باقتىبەك جاپاەۆقا استانا اكىمىنىڭ گراموتاسى تابىستالدى. «استانا-ەنەرگوسەرۆيس», «استانا-ەنەرگيا», «استانا-تەپلوترانزيت», «استانا-رەك» ۇجىمدارىنا قالا باسشىسىنىڭ العىس حاتى بەرىلدى.
«استانا-ەنەرگوسەرۆيس» اق باسقارما توراعاسى ەركەعالي ەسەنجولوۆ ءسوز سويلەپ, استانا اكىمىنە العىسىن جەتكىزىپ, ەنەرگەتيكتەر قالانىڭ كوركەيۋىنە بار كۇشىن سالاتىنىن ايتتى.
امانعالي قالجانوۆ
