وسىدان جيىرما ەكى جىل بۇرىن, 1 جەلتوقساندا قازاق ەلى بۇكىلحالىقتىق سايلاۋ وتكىزىپ, ءوزى-ءوز بولىپ, تۇڭعىش پرەزيدەنتىن سايلادى. بىلتىردان بەرى بۇل ايتۋلى كۇندى قازاقستاندىقتار مەملەكەتتىك مەرەكە رەتىندە تويلاي باستادى.
بۇل – ەلباسىنا دەگەن قۇرمەتتەن, ونىڭ ەڭبەگىن باعالاۋعا دەگەن ىزگى نيەتتەن تۋىنداعان بولاتىن. ويتكەنى, تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ قالىپتاسۋ-دامۋ تاريحىنان باستاپ, بۇگىنگە دەيىنگى جەتكەن جەتىستىكتەرى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ەسىمىمەن تىعىز بايلانىستى ەكەنىن ەشكىم جوققا شىعارا المايدى.
ەلباسىنىڭ ەلى ءۇشىن جاساعان ەڭبەكتەرى بارشىلىق. سونىڭ ىشىندە مەن ءۇشىن ورنى ەرەكشە ەكى ەڭبەگىن اتاپ وتەر ەدىم. سونىڭ ءبىرىنشىسى – شارتاراپقا تارىداي شاشىراعان قازاقتاردى ۇيىستىرىپ, اتامەكەنىنە الىپ كەلۋى بولسا, ەكىنشىسى – ەل استاناسىن الاتاۋدىڭ باۋرايىنان سارىارقانىڭ توسىنە كوشىرۋى ەدى. بۇل ەكى ماسەلەنىڭ دە ءتۇپ-تامىرىندا ۇلتتىق مۇددەنىڭ جاتقانىن اڭعارۋعا بولادى. شەت مەملەكەتتەردە جۇرگەن قانداستارىمىزدىڭ اتامەكەنىنە ورالۋىمەن ەلىمىزدە تۇراتىن قازاقتاردىڭ ۇلەس سالماعى ارتىپ, ىرگەسىن بەكەمدەي ءتۇستى. انا تىلىمىزدە سويلەيتىن ازاماتتاردىڭ قاتارى كوبەيىپ, ۇلتتىق ءتىلىمىزدىڭ قولدانىلۋ اياسى كەڭەيدى.
ال ەلدىڭ جاڭا استاناسى رەتىندە بۇرىنعى وبلىس ورتالىعى اقمولانىڭ تاڭدالىپ الىنۋى دا تەگىننەن-تەگىن ەمەس-ءتىن. كەڭەس ۇكىمەتى تۇسىندا تىڭ يگەرۋشىلەردىڭ قونىسىنا اينالعان اقمولادا جەرگىلىكتى ۇلتتى قۇراۋشى – قازاقتاردىڭ سانى كۇرت تومەندەپ كەتكەن ەدى. وسى ۇرىمتال تۇستى ۇتىمدى پايدالانىپ, ءوز مۇددەسىنە يكەمدەپ قالعىسى كەلگەن جات پيعىلدىلار دا قارا كورسەتىپ تۇردى. مىنە, ەلباسىنىڭ استانانى كوشىرۋدەگى ەڭ باستى مۇراتى دا سول, اتا-بابا مەكەنىنە كوز سۇعىن قاداي بەرگەن الدەكىمدەردىڭ بوتەن ويىنا بوگەت قويۋ بولاتىن.
ەلباسىنىڭ ءتىل بىلىمىنە, پاراساتتىلىعىنا دا ءوزىمىز جۋرناليست رەتىندە تالاي كۋا بولىپ ءجۇرمىز. بىردە ەلباسىنىڭ قاتىسۋىمەن وتكەن القالى جيىندا جوعارى لاۋازىمدى شەنەۋنىكتەردىڭ ءبىرى ەلوردادا جاڭادان اشىلاتىن عيماراتتار تۋرالى ايتا كەلىپ: «حان شاتىرى» دەپ قالدى. وسى تۇستا ەلباسى: «وسى سەندەر قازاقشا دۇرىس سويلەگەندى قاشان ۇيرەنەسىڭدەر؟ بۇل «حاننىڭ شاتىرى» دەيتىندەي ىلىك سەپتىگى ەمەس. دۇرىسى – «حان شاتىر». اتاۋ سەپتىك بۇل» دەمەسى بار ما؟ قازاقشانىڭ ءوزىن قاتىرمايتىن شەنەۋنىك قازاقتىڭ اتاۋ, ىلىك سەپتىگىن قايدان ايىرسىن؟ ول تۇرماق, ۋنيۆەرسيتەتتى گۋمانيتارلىق سالا بويىنشا بىتىرگەن مەنىڭ ءوزىم قازاق ءتىلى مورفولوگياسىن ۇمىتا باستاپپىن. ال, پرەزيدەنت وسى جەردە مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ مايىن تامىزىپ سويلەپ قانا قويماي, تىلدىك ءبىلىمى دە تەرەڭ ەكەندىگىن كورسەتتى. مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاعى ءبىر قاسيەتى بالامەن – بالاشا, جاستارمەن تەرەزەسى تەڭ ادامداي اڭگىمەلەسە الاتىندىعىندا. وسىعان قاراپ, قازاقشا ءتىل سىندىرمايتىن, كىممەن كەزدەسسە دە رەسمي بەت-بەينەسىنەن وزگەرمەي, «قاتىپ قالاتىن» شەنەۋنىك شىركىندەر ەلباسىنان ۇلگى السا عوي دەيسىڭ.
مەملەكەت باسشىسىن ماقتاۋ ارقىلى ۇپاي جينايىق دەگەن ويىمىز جوق. بىزدىكى شىن نيەت, جەكە پىكىر عانا. ەلىمىزدىڭ بۇگىنگە دەيىن جەتكەن جەتىستىكتەرى از ەمەس. دەمەك, ونىڭ ارقايسىسىندا ەلباسىنىڭ قولتاڭباسى جاتقانى انىق. ارينە, حالىق بولعاننان كەيىن الا-قۇلا بولادى. كەيبىرەۋىنە مۇنداي ساياسات ۇناماۋى دا مۇمكىن. بىراق «قاراشاسى قانداي بولسا, حانى دا سونداي». ەلىمىزدىڭ جەتىستىگى – تەك ەلباسىنا عانا ەمەس, بارىمىزگە بايلانىستى. بولاشاعىمىز جارقىن, تابىستى بولۋىنا ءار قازاقستاندىق ۇلەس قوسۋى ءتيىس. ەل بىرلىگى – ەڭ ۇلكەن جەتىستىگىمىز, ايالاپ ۇستار اسىلىمىز. ەندەشە, بىرلىگىمىز ىدىراماسىن, اعايىن! كەلە جاتقان تۇڭعىش پرەزيدەنتتىڭ كۇنى قۇتتى بولسىن!
قىمبات توقتامۇرات,
q.togtamurat@astana-akshamy.kz
