مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ تاپسىرماسىمەن ەلىمىزدىڭ قۇقىق قورعاۋ جۇيەسىندە جۇرگىزىلىپ جاتقان رەفورمانىڭ نەگىزى پوليتسيا قىزمەتىن جاڭا ۇلگىدە جۇرگىزۋ بولىپ وتىر. بۇل رەتتە پرەزيدەنت پوليتسيا مەن ازاماتتاردىڭ اراسىندا تىعىز قارىم-قاتىناس ورناتۋدى ءبىرىنشى كەزەكتەگى مىندەتكە اينالدىرۋدى تاپسىرىپ, «حالىققا جاقىن پوليتسيا» قاعيداسىن ۇسىندى. جىل سايىن تۇرعىندار سانى ارتىپ, قالا اۋماعى كەڭەيىپ بارا جاتقانىن ەسكەرسەك, استانادا قوعامدىق ءتارتىپ پەن ادامداردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋدىڭ جۇگى جەڭىل ەمەستىگى انىق. وسى ورايدا ەلوردادا قانداي جۇمىستار اتقارىلىپ جاتىر؟
قازىر ەلىمىزدىڭ قۇقىق قورعاۋ جۇيەسىنە تۇبەگەيلى رەفورما جاساۋ كوزدەلۋدە. بۇل تۋرالى مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ: «…الدىمىزدا اۋقىمدى جۇمىستار تۇر. باستى مىندەت – پوليتسيانىڭ ۇستانىمىن وزگەرتىپ, جۇمىستىڭ جاڭا ۇلگىسىنە كوشۋ. مۇنداعى نەگىزگى ماقسات – ازاماتتارمەن جۇمىس بارىسىندا تىعىز قارىم-قاتىناس ورناتىپ, قىلمىستىڭ الدىن الۋ» دەپ اتاپ كورسەتكەن ەدى. كەيىنگى كەزدە قۇقىق قورعاۋ سالاسىندا وڭ وزگەرىس بار ەكەنى بايقالادى. ادامداردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قورعاپ, قوعامدىق ءتارتىپتى ساقتاۋدا ناقتى جۇمىستار جاندانا تۇسكەندەي. جۇرتشىلىقتىڭ پوليتسياعا دەگەن سەنىمى دە كۇن ساناپ ارتىپ كەلەدى. ءبىز بۇگىن وسى باعىتتاعى اتقارىلىپ جاتقان شارۋالاردىڭ جاي-جاپسارىن ءبىلۋ ماقساتىندا استانا قالاسى پوليتسيا دەپارتامەنتىنىڭ باستىعى, پوليتسيا گەنەرال-مايورى مارات تولەباەۆتى اڭگىمەگە تارتتىق
– مارات ساعىنتايۇلى, مەملەكەت باسشىسى قۇقىق سالاسىنا رەفورما جۇرگىزۋدى تاپسىرا وتىرىپ, «حالىققا جاقىن پوليتسيا» دەگەن قاعيدا ۇسىندى. بۇل ەندى ساقشىلاردىڭ جۇرتشىلىقتىڭ سەنىمىنە يە بولۋى كەرەك دەگەندى بىلدىرەدى عوي؟
– دۇرىس ايتاسىز, ءبىز ءۇشىن حالىقتىڭ سەنىمىنە يە بولۋدان اسقان مارتەبە جوق. وسى باعىتتا قازىر ەلوردا اۋماعىندا اۋقىمدى جوسپارلى جۇمىس جۇرگىزىلىپ جاتىر. مويىنداۋ كەرەك, بىزگە جۇكتەلگەن مىندەتتەر دە سالماقتى. ازاماتتاردىڭ ءومىرى مەن دەنساۋلىعىن, قۇقىعى مەن بوستاندىعىن قورعاۋ, قوعامدىق ءتارتىپتى ساقتاۋ مەن قوعامدىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ العا قويىلىپ وتىرعان ەڭ باستى جاۋاپكەرشىلىك دەپ تۇسىنەمىز.
ەلدىڭ باس قالاسى جىل سايىن ءوسىپ, وركەندەپ, دامىپ, ساۋلەتتەنىپ كەلەدى. سونىمەن قاتار, مەگاپوليستە ادام سانى دا وسۋدە. مىنە, وسى جايدى ەسكەرە وتىرىپ, ونىڭ ۇستىنە ەلوردا ەلگە ۇلگى رەتىندە كورىنۋ كەرەك دەگەن ۇستانىم تۇرعىسىندا جۇمىسىمىزدى سەرۆيستىك مودەلگە كوشىردىك. بۇل, نەگىزى, زاڭعا مويىنسۇنعان ازاماتتاردىڭ مۇددەسى. قوعامدىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋدىڭ سەرۆيستىك مودەلىنە كوشۋ دەگەنىمىز – پوليتسيانىڭ ءداستۇرلى قىزمەتىن ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىككە اۋىستىرۋ. بۇرىن قۇقىق قورعاۋدىڭ نەگىزگى ماقساتى قىلمىسپەن كۇرەسكە باعىتتالسا, ەندى سەرۆيستىك مودەلدە ونىڭ الدىن الۋعا كۇش سالىنادى. بۇل جەردە ەڭ ماڭىزدىسى – قىلمىستىڭ الدىن الۋ, كومەك كورسەتۋگە دايىن بولۋ, سوسىن حالىقپەن بارىنشا تىعىز قارىم-قاتىناس ورناتۋ. ازاماتتار مەن پوگون تاققان ادامداردىڭ ءوزارا تۇسىنىستىگى, قۇرمەتى بولۋى ءتيىس. كەلىسىپ پىشكەن تون كەلتە بولمايدى. جۇرتشىلىق قوعامدىق قاۋىپسىزدىكتى سەزىنسە, پوليتسياعا سەنىم ارتسا, جەتىستىك كورسەتكىشى ارتا تۇسەرى ءسوزسىز.
– ەلوردادا قوعامدىق قاۋىپسىزدىك پەن قۇقىق ءتارتىبىن قامتاماسىز ەتۋ جايى قالاي؟
– ازاماتتاردىڭ قۇقىن قورعاۋ جانە ولاردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ – ەلوردا پوليتسياسىنىڭ نەگىزگى مىندەتى. قالا تۇرعىندارىمەن قاتار, قالاعا قىدىرىپ كەلگەن ءاربىر قوناق ءوزىن ەركىن سەزىنۋى ءارى قاۋىپسىزدىگىنە ەش الاڭداماۋى كەرەك. مىنە, وسى باعىتتا قازىر قىزمەتكەرلەر بار كۇشىن سالىپ ەڭبەكتەنۋدە. اسىرەسە تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىق, ەسىرتكى قىلمىسى, الاياقتىقپەن الداۋ, ارباۋ, قارجى پيراميدالارىنان ادامدار كوپ زارداپ شەگەتىنىن جاسىرۋعا بولمايدى. وسىعان بايلانىستى قازىر كەشەندى ءىس-شارالار جۇزەگە اسىرىلۋدا. ايتا كەتەيىن, وتكەن جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا قىلمىس سانى 9 پايىزعا وسكەنى بايقالادى. دەگەنمەن ادام ءولتىرۋ, اۋىر دەنە جاراقاتىن كەلتىرۋ, زورلاۋ, توناۋ, قاراقشىلىق, بۇزاقىلىق جانە پاتەر ۇرلىعى ازايدى.
كوشەدەگى قاۋىپسىزدىك دەڭگەيى 5,5 پايىزعا ارتىپ, قىلمىستىڭ قايتالانۋى 42,1 پايىزعا تومەندەدى. سوڭعى 5 جىلدا قىلمىس سانى 2 ەسەگە ازايدى. 2017 جىلى 32397 قىلمىس تىركەلسە, 2022 جىلى ول 16572-گە كەمىدى. وتكەن جىلدا 194 جالعان جارناما مەن زاڭسىز ينتەرنەت-رەسۋرسى بۇعاتتالدى. 536 رەت قىلمىس جاساعان 89 ادام جانە 3 توپ ۇستالدى.
ەسىرتكى قىلمىسىمەن كۇرەس پەن ناشاقورلىقتىڭ الدىن الۋ ماسەلەسىنە ەرەكشە نازار اۋدارىلادى. 232 ەسىرتكى قىلمىسى انىقتالدى, ونىڭ 171-ءى – ساتۋمەن اينالىسقاندار. 257,5 كگ ءارتۇرلى ەسىرتكى زاتى تاركىلەندى, ونىڭ ىشىندە 34,3 كگ سينتەتيكالىق زات. 4 ءدارى-دارمەك زەرتحاناسىنىڭ قىزمەتى توقتاتىلدى, 75 ءدارى-دارمەك وندىرەتىن ورىن بۇعاتتالدى. ەلوردادا ەسىرتكى جەتكىزىپ, ساتۋمەن اينالىسقان ۇيىمداسقان قىلمىستىق توپ جويىلدى. 5 قاتىسۋشى, ۇيىمداستىرۋشى جانە نەگىزگى جەتكىزۋشى ۇستالدى. 37 كەلى گاشيش تاركىلەندى.
كوشەدەگى قاۋىپسىزدىك دەڭگەيى 5,5 پايىزعا ارتىپ, قىلمىستىڭ قايتالانۋى 42,1 پايىزعا تومەندەدى. سوڭعى 5 جىلدا قىلمىس سانى 2 ەسەگە ازايدى. 2017 جىلى 32397 قىلمىس تىركەلسە, 2022 جىلى ول 16572-گە كەمىدى
پاترۋلدىك پوليتسيا قىزمەتىنىڭ جۇمىسى دا جاقسى جولعا قويىلعان. نەگىزىنەن, قوعامدىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتىپ, قىلمىس پەن اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق دەرەگىن انىقتاۋ, ەسكەرتۋ, مۇمكىندىگىنشە بولدىرماۋ, قىلمىستاردى اشۋعا بەلسەندى تۇردە قاتىسۋ جانە قىلمىسكەرلەردى ۇستاۋ, جول قوزعالىسى قاۋىپسىزدىگىن قاداعالاۋ – سولاردىڭ موينىندا.
ورىن العان جاعدايدى جەدەل تالداۋ نەگىزىندە قالاداعى اسا قاۋىپتى جانە اپاتتى دەگەن جول ۋچاسكەلەرىندە قاۋىپسىزدىك شارالارىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن پاترۋلدىك پوليتسيا پولكى جۇمىلدىرىلادى. جىل باسىنان بەرى بۇل قۇرام 106 قىلمىستىڭ بەتىن اشتى. ونىڭ 5-ەۋى – كىسى توناۋ, 1-ەۋى – زورلىق, 10-ى – ۇرلىق, 5-ەۋى – دەنە جاراقاتىن سالۋ, 57-ءسى – ەسىرتكى تاسىمالى.
جىل سايىن ەلوردالىق پوليتسيانىڭ ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازاسى جاقسارىپ كەلەدى. قۇقىق ءتارتىبىن قورعاۋ جانە قىلمىسقا قارسى كۇرەس ءۇشىن قاجەتتى زاماناۋي تەحنيكا مەن قىزمەتتىك اۆتوكولىكتەر بەرىلگەن.
وتكەن جىلى اكىمدىكتىڭ قولداۋىمەن پاترۋلدىك پوليتسيا پولكى, ۋچاسكەلىك ينسپەكتورلار جانە كەزەكشى بولىمدەر سياقتى پوليتسيا دەپارتامەنتىنىڭ سىرتقى قىزمەتى ءۇشىن تاۋلىك بويى قىزمەت اتقاراتىن 103 اۆتوكولىك ساتىپ الىندى. مۇنىڭ ءبارى ازاماتتاردىڭ وتىنىشىنە جەدەل دەن قويۋ, ىشكى ىستەر ورگاندارىنىڭ اشىقتىعى مەن قولجەتىمدىلىگى, ەلوردا تۇرعىندارى مەن پوليتسەيلەر اراسىندا تىعىز قارىم-قاتىناس ورناتۋ ءۇشىن جاسالادى. ءارى بۇل ۇساق قۇقىق بۇزۋشىلىقتىڭ ۋاقىتىلى الدىن الۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
بۇگىنگى تاڭدا جەدەل باسقارۋ ورتالىعىندا 29 مىڭ بەينەكامەرا, ونىڭ ىشىندە «سەرگەك» اپپاراتتىق-باعدارلامالىق كەشەنىنىڭ 13 مىڭ كامەراسى ورناتىلعان. سونىمەن قاتار, كوپپاتەرلى ۇيلەردىڭ كىرەبەرىسىندە وسى ورتالىققا بىرىكتىرىلگەن «بۇلتتى بەينەباقىلاۋ» جۇيەسىنىڭ 5500-دەن استام كامەراسى جۇمىس ىستەيدى.
– كادر ماسەلەسىندە تاپشىلىق جوق پا, جاس ماماندارعا قانداي جاعداي جاسالادى؟
– ءبىزدىڭ ماقساتىمىز – جۇمىسقا الاردا زاڭدى بارىنەن جوعارى قويىپ, ءوزىنىڭ قىزمەت مىندەتىن مۇلتىكسىز ورىندايتىن پاراساتتى ازاماتتارعا قول جەتكىزۋ. نەگىزى, ىشكى ىستەر ورگاندارىنا قىزمەتكە ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا باستاپقى كاسىپتىك دايارلىقتان وتكەندەر قابىلدانادى. جاس پوليتسەيلەر الماتى, قاراعاندى, قوستاناي اكادەميالارى مەن ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ اقتوبە زاڭ ينستيتۋتىندا دايارلانادى. ىرىكتەۋ ەكى اي سايىن جۇرگىزىلەدى, وقۋ مەرزىمى – ەكى اي.
قىزمەتكە قابىلداناردا ازاماتتار اسكەري-دارىگەرلىك كوميسسيادان, مەديتسينالىق جانە پسيحوفيزيولوگيالىق كۋالاندىرۋدان, پوليگرافولوگيالىق تەكسەرۋدەن ءوتۋى ءتيىس.
تەستىلەۋ «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك قىزمەتى تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭىندا بەلگىلەنگەن تارتىپپەن وتكىزىلەدى. سەرجانتتىق لاۋازىمعا تۇسەتىن ۇمىتكەرلەر تەستىلەۋدەن وتپەيدى. قازىرگى ۋاقىتتا الەۋمەتتىك پاكەتتىڭ جاقسارۋىنا, قىزمەتكەرلەر جالاقىسىنىڭ كوتەرىلۋىنە بايلانىستى ىشكى ىستەر ورگانىندا قىزمەت ەتۋگە نيەت بىلدىرگەندەردىڭ سانى 10 پايىزعا ارتتى.
وتكەن جىلدان باستاپ ىشكى ىستەر ورگانى قىزمەتكەرلەرىنىڭ جالاقسى ءوستى. ال تۇرعىن ۇيگە مۇقتاج قىزمەتكەرلەر مەن ولاردىڭ وتباسى مۇشەلەرى مەملەكەت ەسەبىنەن قىزمەت وتكەرۋ كەزەڭىندە تۇرعىن ۇيمەن قامتاماسىز ەتىلەدى.
بۇگىندە قىزمەتتىك باسپانامەن قامتاماسىز ەتىلمەگەن پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنە بيۋدجەت قاراجاتى ەسەبىنەن ارنايى اقشالاي قولداۋ تۇرىندەگى تۇرعىن ءۇي تولەمى تولەنەدى. مۇنىڭ ءوزى – جاستار ءۇشىن مەملەكەت تاراپىنان جاسالىپ وتىرعان ۇلكەن قولداۋ.
– قازىر ەلىمىزدە ادىلەتتى قازاقستان قۇرۋعا باتىل قادام جاسالۋدا. وسىعان پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى قالاي ۇلەس قوسىپ جاتىر؟
– ەلوردالىق دەپارتامەنت اشىقتىق پەن جاريالىلىق قاعيداتى بويىنشا جۇمىس ىستەيدى, حالىقتىڭ سەنىم دەڭگەيىن ارتتىرۋ جانە كەرى بايلانىس ورناتۋ بويىنشا شارالار قابىلدايدى. جۇمىستىڭ سەرۆيستىك مودەلىنە كوشۋ شەڭبەرىندە «ازاماتتاردى قابىلداۋ» جانە «جولدا قابىلداۋ» وتكىزىلىپ, ونىڭ بارىسىندا ازاماتتارعا كەڭەس بەرىلەدى.
پد باسشىسى مەن ورىنباسارلارى, قىزمەتتەر مەن اۋماقتىق پوليتسيا بولىمشەلەرىنىڭ باسشىلارى ازاماتتاردى قابىلدايدى. بارلىق ماسەلە قابىلداۋ كەزىندە شەشىلەدى. ءبىز ءاربىر شاعىمدى شىنايى زەرتتەپ, قاجەتتى شارالار قولدانامىز.
ەسەپ بەرۋ كەزدەسۋىن ۋچاسكەلىك پوليتسيا ورگاندارىنىڭ باسشىلارى مەن ۋچاسكەلىك ينسپەكتورلار وتكىزەدى. سونىمەن قاتار, ۋچاسكەلىك پوليتسەيلەر تۇرعىنداردى ءۇي چاتىنا (2467, 248377 تۇرعىن) قوسۋ ارقىلى ازاماتتارمەن قاشىقتان بايلانىس فورماتىن ورناتتى, وندا پروفيلاكتيكالىق اقپارات ورنالاستىرىلىپ, ازاماتتاردىڭ ءوتىنىشى قارالادى.
ءموبيلدى قوسىمشالاردا ۋچاسكەلىك ينسپەكتورلاردىڭ فوتوسۋرەتى مەن تسيفرلىق ۆيزيتكاسى بولادى.
بۇگىنگى تاڭدا تەك قىلمىسپەن كۇرەسۋ عانا ەمەس, ادامداردىڭ قاۋىپسىزدىگىن ارتتىرۋ, پوليتسيا مەن تۇرعىنداردىڭ اراسىنداعى تىعىز بايلانىسقا كوبىرەك ءمان بەرىلەدى.
الماتى اۋدانى اۋماعىندا ازاماتتارعا ساپالى پوليتسيا قىزمەتىن كورسەتۋ مەن قاۋىپسىزدىك ماسەلەلەرىن قوعاممەن سەرىكتەستىكتە شەشۋ قاعيداتىنا نەگىزدەلگەن «قازاقستاندىق پوليتسيا قىزمەتىنىڭ مودەلى» قاناتقاقتى جوباسى جۇزەگە اسىرىلدى. وسىنداي جوبا 2022 جىلى سارىارقا اۋدانىندا دا ىسكە قوسىلدى.
قاۋىپسىزدىكتىڭ تۇيتكىلدى ماسەلەلەرىن ەگجەي-تەگجەيلى زەردەلەۋ ءارى ولاردى جويۋ جونىندەگى ۇسىنىستاردى ءارى قاراي ازىرلەۋ ءۇشىن ۆەدومستۆوارالىق قۇقىق قورعاۋ توبى قۇرىلدى. بۇل رەتتە تالداۋ مەن شەشىم قابىلداۋ ۇدەرىسىنە باسقا دا مەملەكەتتىك ورگاندار مەن قوعامدى تارتۋ مىندەتى قويىلىپ وتىر.
پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ قوعامدىق ورىنداردا تۇراقتى بولۋىن قامتاماسىز ەتەتىن
«پوليتسيا قولجەتىمدى قاشىقتىقتا» قاعيداتى ەنگىزىلۋدە.
اكىمدىكتىڭ قولداۋىمەن قالادا مودۋلدىك ۇلگىدەگى 10 ستاتسيونارلىق پوليتسيا بەكەتى اشىلدى. ۋچاسكەلىك پوليتسيا بەكەتىنىڭ سانى 27-دەن 42-گە دەيىن ۇلعايدى.
– پوليتسيا قىزمەتىن تسيفرلاندىرۋ تۋرالى نە ايتاسىز؟
– بۇل تۇرعىدا بىزدە ۇلكەن جۇمىس اتقارىلدى. ەلوردالىق پوليتسيا دەپارتامەنتى مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرمالارىن ورىنداۋ ماقساتىندا «حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت» تۇجىرىمداماسى اياسىندا ىشكى ىستەر ورگاندارىنىڭ قىزمەتىنە جاڭا تسيفرلىق تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ جانە ونى جەتىلدىرۋ بويىنشا الدىڭعى قاتاردان كورىنىپ كەلەدى.
2022 جىلدىڭ 12 ايىندا پوليتسيانىڭ «102» جەدەل ارناسىنا ازاماتتاردان 729928 ءوتىنىش ءتۇستى. بۇل وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 14 پايىزعا ارتىق. سونىڭ ىشىندە 500 مىڭعا جۋىق سوعىلعان قوڭىراۋ پوليتسيانىڭ دەرەۋ ارەكەتىن تالاپ ەتتى. وسىعان وراي, بۇل باعىتتا پوليتسيانىڭ كەشەندى كۇشتەرى شۇعىل جۇمىلدىرىلدى.
ەلوردادا ۇيالى بايلانىس نەمەسە باسقا بايلانىس بولماعان جاعدايدا, پوليتسياعا جەدەل قوڭىراۋ شالۋ مۇمكىندىگىن «SOS دابىل باتىرماسى» جوباسى ارقىلى دا جۇزەگە اسىرۋعا بولادى.
قالا كوشەلەرىندە, ساياباقتار مەن الاڭداردا 15 ارنايى قۇرىلعى ورناتىلدى. وسى جوبا جۇزەگە اسىرىلا باستاعاننان بەرى 70-تەن استام ناقتى ءوتىنىش ءتۇستى. نەگىزگى شاعىم قوڭىراۋلارى اكىمشىلىك سيپاتتاعى قۇقىق بۇزۋشىلىقتارعا (تىنىشتىقتى بۇزۋ, قوقىس شىعارۋ, جول قوزعالىسى ەرەجەلەرىن بۇزۋ, انىقتامالىق سيپاتتاعى كەڭەس بەرۋ جانە ت. ب.) قاتىستى.
قازىرگى ۋاقىتتا ەلوردانىڭ ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىنە 29 مىڭنان استام باقىلاۋ كامەراسى قويىلدى. ولاردىڭ ءبىر بولىگى مەملەكەتتىك-جەكەمەنشىك ارىپتەستىك باعدارلامالار اياسىندا ورناتىلىپ, جۇمىس ىستەۋدە.
2022 جىلى بەينەباقىلاۋ كامەرالارىنىڭ كومەگىمەن پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى 3233 قىلمىستى (ونىڭ ىشىندە 4 ادام ءولتىرۋ, 127 توناۋ, 2500-دەن استام جەكە مۇلىكتى ۇرلاۋ) جانە 30000 اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىقتى اشتى. بۇل ىستەلگەن جۇمىستىڭ ءبىر لەگى عانا. الدا ءبىزدى ءالى دە اۋقىمدى مىندەتتەر كۇتىپ تۇر. ال پرەزيدەنت بەلگىلەپ وتىرعان رەفورمالار ءتيىمدى, تەحنيكالىق تۇرعىدا جاراقتاندىرىلعان ءارى حالىق ءۇشىن اشىق, ازاماتتار مەن قوعامنىڭ مۇددەسىن كەز كەلگەن زاڭعا قايشى قول سۇعۋشىلىقتان سەنىمدى قورعاۋعا قاۋقارلى پوليتسيا قىزمەتىن قامتاماسىز ەتەرى ءسوزسىز.
