قۇقىقتىق باعا بەرىلەدى

قر باس پروكۋراتۋراسى مەن دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى مالىمدەمەسىنىڭ ­قورىتىندىسى بويىنشا ءباسپاسوز حابارلاماسى

قر باس پروكۋراتۋراسى مەن قر دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى قر پرەزيدەنتى جانىنداعى ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتى الاڭىندا قازاقستاننىڭ قالالارىندا بولعان قايعىلى وقيعالار كەزىندە زارداپ شەككەندەر مەن قازا بولعانداردىڭ سانى تۋرالى رەسمي مالىمدەمە جاسادى. سونىمەن قاتار وقيعالار حرونولوگياسى جانە قۇقىق بۇزۋشىلىقتاردى تەرگەۋ تۋرالى دەرەكتەر جاريالانىپ, حالىققا قۇقىقتىق, مەديتسينالىق جانە پسيحولوگيالىق كومەك كورسەتۋ بويىنشا اقپارات ۇسىنىلدى.

قر بپ قىلمىستىق قۋدالاۋ قىزمەتىنىڭ باستىعى سەرىك شالاباەۆتىڭ اقپاراتى بويىنشا 1 قاڭتاردا ماڭعىستاۋ وبلىسىنىڭ جاڭاوزەن قالاسىندا ساعات 17:20-دا قالا اكىمدىگىنىڭ جانىندا ادامدار جينالا باستادى. ادامدار سۇيىلتىلعان گاز باعاسىن تومەندەتۋ تالابىمەن ەل باسشىلىعىنىڭ اتىنا بەينەوتىنىش جازىپ الىپ, سول كۇنى ساعات 18:00-دە تاراپ كەتتى. 2 قاڭتاردا نارازىلىق بىلدىرۋشىلەر سانى جۇزدەگەن ادامعا دەيىن ارتتى, اكتسياعا قاتىسۋشىلار ىشكى جولداردى جاۋىپ تاستادى. بۇل رەتتە قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى كۇشتەر مەن قۇرالداردى قولدانباعان.

3 قاڭتاردا نارازىلىق اكتسيالارى باسقا قالالار مەن ايماقتاردا باستالدى. وسى كۇنى ماڭعىستاۋ وبلىسىنىڭ تۇرعىندارىن قولداۋ ماقساتىندا ەلىمىزدىڭ باسقا جەتى وڭىرىندە (اتىراۋ, اقتوبە, الماتى وبلىستارى, بقو, نۇر-سۇلتان, الماتى جانە شقو) «بەيبىت» ميتينگىلەر باستالدى.

4 قاڭتاردا ميتينگىلەر جالعاسىپ, وڭىرلەر سانى 11-گە جەتتى, ادامدار رۇقساتسىز جاپپاي جينالا باستادى.

قاتىسۋشىلار سانى 37 مىڭ ادامعا (الماتى, نۇر-سۇلتان, ماڭعىستاۋ, اقتوبە, قىزىلوردا وبلىستارى) دەيىن كۇرت ارتتى. الماتى مەن شىمكەنتتە قارۋلى شابۋىلدار مەن بۇلىكتەر باستالدى.

ايتا كەتەيىك, سول كۇننەن باستاپ قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى قىزمەتكەرلەرگە جانە اكىمشىلىك عيماراتتارعا جاسالعان شابۋىلدارعا تويتارىس بەرۋ ءۇشىن ادام ولتىرمەيتىن ارنايى قۇرالداردى قولدانا باستادى.

5 قاڭتاردا تارتىپسىزدىكتەر ەلدىڭ 11 وڭىرىندە جالعاستى. قاتىسۋشىلار سانى 50 مىڭعا جەتتى, قاڭتاردىڭ 4-ىنەن 5-ىنە قاراعان ءتۇنى تەرروريستەر الماتى قالاسى اكىمدىگىنىڭ عيماراتىن جانە «الماتى» حالىقارالىق اۋەجايىن باسىپ الدى.

قىزىلوردادا شابۋىلداۋشىلار 9 اۆتوكولىكتى ورتەپ جىبەردى, تالدىقورعاندا وبلىس اكىمدىگى, پوليتسيا جانە ۇقكد عيماراتتارىن باسىپ الدى.

سونداي-اق بپ وكىلى تەرروريستەردىڭ ءىس-قيمىلىن ۇيلەستىرۋدى جانە بايلانىس قۇرالدارىن پايدالانۋىن بولدىرماۋ ماقساتىندا ينتەرنەتكە كىرۋ شەكتەلگەنىن اتاپ ءوتتى.

6 قاڭتاردا قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ شەشىمىمەن ەلدە انتيتەرروريستىك وپەراتسيا وتكىزىلەتىنى جاريالاندى. وسى كۇننەن باستاپ قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى مەن قارۋلى كۇشتەر تەرروريستەردى جويۋ ءۇشىن قارۋ قولدانا باستادى.

7 قاڭتاردا بەيبىت نارازىلىق شارالارى بىرنەشە وڭىردە (ماڭعىستاۋ, اتىراۋ, اقتوبە, قاراعاندى جانە شىعىس قازاقستان وبلىستارىندا) جالعاستى.

8 قاڭتاردا جاعداي بىرتىندەپ تۇراقتانا باستادى, ازاماتتاردىڭ رۇقساتسىز جينالۋى توقتاتىلدى.

سونداي-اق سەرىك شالاباەۆ مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا بپ «الماتى تراگەدياسىنىڭ» جانە باسقا وڭىرلەردەگى تەرروريستىك شابۋىلداردىڭ بارلىق سەبەپتەرى مەن ەگجەي-تەگجەيىن انىقتاپ جاتقانىن اتاپ ءوتتى. قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى تەرروريستىك شابۋىلدارعا قاتىسۋشىلاردى انىقتاۋ جانە جازالاۋ, ەلدەگى قوعامدىق قاۋىپسىزدىكتى تولىق قالپىنا كەلتىرۋ بويىنشا بارلىق قاجەتتى شارالاردى قابىلداۋدا.

سونىمەن قاتار باس پروكۋراتۋرا اتالعان بارلىق وقيعالار ءبىر تىزبەكتىڭ بولىكتەرى ەكەندىگىنە, بۇل رەتتە تەرروريستەردىڭ ءىس-قيمىلدارى بىرىڭعاي ورتالىقتان ۇيلەستىرىلگەنىنە سەنىم ءبىلدىردى.

بۇگىندە 4578 جابىرلەنۋشى انىقتالدى, ونىڭ 4353-ءى جارالانعان, ونىڭ ىشىندە 3393-ءى – (78 پايىز) كۇش ۆەدومستۆولارىنىڭ قىزمەتكەرلەرى. توتەنشە جاعداي كەزىندە (5-14 قاڭتار ارالىعىندا) ەلىمىزدىڭ ءمايىتحانالارىنا 225 ادام جەتكىزىلدى. ولاردىڭ كەيبىرى – تەررورلىق شابۋىلدارعا قاتىسقان, عيماراتتار مەن قۇقىق قورعاۋ كۇشتەرىنىڭ قىزمەتكەرلەرىنە شابۋىل جاساعان قارۋلى قاراقشىلار.

ۆەدومستۆو وكىلدەرى بۇل الدىن الا ءمالىم بولعان دەرەكتەر ەكەنىن اتاپ ءوتتى. ولار ءالى دە ناقتىلانادى جانە وزگەرۋى مۇمكىن.

قالاي بولعاندا دا, ءار فاكتى مۇقيات زەرتتەلەدى. ناتيجەلەرى بويىنشا قۇقىقتىق باعا بەرىلەتىن بولادى.

قىلمىس جاسادى دەگەن كۇدىكپەن 672 ادام ۋاقىتشا ۇستاۋ يزولياتورىنا جەتكىزىلدى, ونىڭ ىشىندە 446-سى سوت سانكتسياسىمەن قاماۋعا الىندى. قۇجاتتاردى تەكسەرگەننەن كەيىن جانە پروكۋراتۋرامەن ۇستاۋعا نەگىز بولماعاندىقتان, 100-گە جۋىق ادام بوساتىلدى.

بپ ءار فاكتى بويىنشا ءتيىستى قۇقىقتىق باعا بەرۋ ارقىلى مۇقيات زەرتتەلەتىنىن مالىمدەدى.

بۇگىنگى تاڭدا جەدەل تەرگەۋ توپتارى 546 قىلمىستىق ءىستى تەرگەۋدە, ونىڭ ىشىندە 44-ءى – تەرروريزم اكتىلەرى بويىنشا, 34-ءى – جاپپاي تارتىپسىزدىكتەر بويىنشا, 15 كىسى ءولتىرۋ جانە ت. ب.

«قىلمىستىق پروتسەستە ازاماتتاردىڭ قۇقىقتارىن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا قر ادام قۇقىقتارى جونىندەگى ۋاكىلىمەن, ۇلتتىق الدىن الۋ تەتىگىنىڭ جانە ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنىڭ قاتىسۋشىلارىمەن ءوزارا ءىس-قيمىل جولعا قويىلدى. زورلىق-زومبىلىقتىڭ, مەديتسينالىق كومەك كورسەتپەۋدىڭ جانە قورعاۋشىلاردى ۇسىنباۋدىڭ ىقتيمال جاعدايلارىن تاۋەلسىز تەكسەرۋ ماقساتىندا ولارعا جەتكىزىلگەن جانە ۇستالعان ادامداردى ۇستاۋ ورىندارىنا كىرۋ مۇمكىندىگى قامتاماسىز ەتىلدى» دەدى بپ وكىلى.

قازىرگى ۋاقىتتا پروكۋراتۋراعا قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ ءىس-ارەكەتتەرىنە قاتىستى 32 ءوتىنىش كەلىپ ءتۇستى.

سونداي-اق زاڭدى قۇقىقتارى بۇزىلعان جاعدايدا ازاماتتار 115 ءنومىرى بويىنشا باس پروكۋراتۋرانىڭ كولل-ورتالىعىنا نەمەسە تىكەلەي پروكۋراتۋرانىڭ اۋماقتىق ورگاندارىنا جۇگىنە الادى.

قر دسم قوعاممەن بايلانىس دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى اسەل ارتاكشينوۆا تج ەنگىزىلگەن ساتتەن باستاپ 2678 زارداپ شەگۋشى مەديتسينالىق كومەككە, ونىڭ ىشىندە 1815-ءى امبۋلاتورلىق كومەككە جۇگىنگەنىن حابارلادى. 863 ادام ستاتسيونارلىق ەم الۋدا, 598 پاتسيەنت شىعارىلدى, 265-ءى ەمدەۋدى جالعاستىرۋدا, 67 ناۋقاس اۋىر حالدە رەانيماتسيادا, 500-دەن استام كۇردەلى حيرۋرگيالىق وپەراتسيا جاسالدى.

باس پروكۋراتۋرا ءمالىم ەتكەن قايتىس بولعان 225 ادامنىڭ 175-ءى مەديتسينالىق ۇيىمداردا كوز جۇمدى.

دسم مالىمەتىنشە, دەنساۋلىق ساقتاۋ نىساندارىنا 20 شابۋىل جاسالعان (5 ستاتسيونار, 1 مساك جانە 14 ءدارىحانا, بارلىعى الماتى قالاسىندا ورنالاسقان), 7 مەديتسينا قىزمەتكەرى (5-ەۋى الماتىدا, 1-ەۋدەن شىمكەنت قالاسىندا جانە الماتى وبلىسىندا) جانە 4 وڭىردە (الماتى – 31, شىمكەنت – 7, الماتى – 5, جامبىل – 2) 45 جەدەل مەديتسينالىق جاردەم اۆتوكولىگى زارداپ شەكتى, ونىڭ ىشىندە 4 اۆتوموبيل جوندەۋگە كەلمەيدى.

الماتىنىڭ ءۇش مەديتسينالىق كلينيكاسىنىڭ شامامەن ءۇش تاۋلىك بويى قورشاۋدا بولعانىن, قىزمەتكەرلەردىڭ بۇل كەزەڭدە اۋىسىمسىز, تاۋلىك بويى جۇمىس ىستەگەنىن اتاپ ءوتۋىمىز قاجەت. ناۋقاستارعا ازىق-تۇلىك جەتكىزىلگەن جوق, دارىگەرلەر پاتسيەنتتەرگە تاماق دايىنداۋعا ءماجبۇر بولدى.

«زارداپ شەككەندەر دارىگەرلەردىڭ سۇراقتارىن تۇسىنبەگەن جانە مەملەكەتتىك, ورىس تىلدەرىندە جاۋاپ بەرمەگەن جانە مەديتسينالىق كومەك العاننان كەيىن مەديتسينالىق ۇيىمداردان رۇقساتسىز كەتىپ, ءتىپتى بەلگىسىز قارۋلى ادامداردىڭ سۇيەمەلدەۋىمەن رەانيماتسيادان شىققان جاعدايلار بولدى. ءوز كەزەگىندە دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى ازاماتتارعا بارىنشا كومەك كورسەتەدى جانە جاعدايدى ودان ءارى تۇراقتاندىرۋ بويىنشا كۇشەيتىلگەن جۇمىستى جالعاستىرادى» دەپ تۇيىندەدى دسم وكىلى.

قازىرگى ۋاقىتتا رەسپۋبليكانىڭ بارلىق مەديتسينالىق ۇيىمدارى, ونىڭ ىشىندە الماتى قالاسى بويىنشا شتاتتىق رەجيمدە جۇمىس ىستەپ جاتىر. بۇدان باسقا, مەديتسينالىق اۆياتسيامەن رەزەرۆ قۇرۋ ءۇشىن نۇر-سۇلتان قالاسىنان رەسپۋبليكالىق قان ورتالىعىنا 360 دوزا قان جەتكىزىلدى.

ءىىم-مەن بىرلەسىپ الماتى, نۇر-سۇلتان, شىمكەنت, اقتوبە قالالارىندا «سك فارماتسيا» جشس دارىلىك قويمالارىن تاۋلىك بويى كۇزەتۋ قامتاماسىز ەتىلدى, وندا تمككك جانە ءمامس شەڭبەرىندە پاتسيەنتتەردى ەمدەۋگە ارنالعان ءدارى-دارمەك, ەسىرتكى جانە پسيحوتروپتىق زاتتار ساقتالادى.