استاناعا ءبىرجولا كوشىپ كەلۋىم رامازان ايىنا تۇسپا-تۇس كەلدى. قۋانىشتامىن. بىراق ازداعان كەدەرگى بار. پاتەرىمدە گاز جوق ەدى. قوجايىن اعاي كۇنىنە ءبىر اۋىق مازداتىپ وت جاققانىمەن, تاماق ءپىسىرۋ قيىن. ءارى ول كىسىنى تاڭ سارىدەن مازالاۋ دا رەتسىز. ءسويتىپ, قوناقۇيدەن جاي ىزدەدىم. قالتاما قاراماي, تاڭداۋىم استاناداعى ەڭ تانىمال 10 قوناقۇيگە ءتۇستى. ونداعى ويىم – سارەسىنى بولمەدە ءىشىپ, ەركىن اۋىزاشۋ عوي. ءبىر مەن ەمەس, بۇل ماسەلەمەن ەلورداعا كەلگەن ءار مۇسىلمان كەزىگەدى. ءسويتىپ, سارەسى بەرىلەتىن, اۋىزاشۋعا قولايلى قوناقۇي تابۋعا كىرىستىم…
10 قوناقۇيگە 10 اۋىز سوزبەن ءتۇسىندىردىم…
العاش بولىپ, «Comfort» قوناقۇيىنە تەلەفون سوقتىم. ساتىلىم ءبولىمىنىڭ مەنەدجەرى الينا التايرقىزى مەنى بىردەن ءتۇسىندى. وكىنىشكە قاراي, سارەسى بەرىلمەيدى ەكەن. دەگەنمەن, قوناقۇيدە تەگىن تاڭعى اس بولۋىنا بايلانىستى, سارەسىنى ۇيىمداستىرىپ كورەتىنىن جەتكىزدى. ال اۋىزاشار ءۇشىن قالتامنان 3900 تەڭگە شىعادى ەكەن. بۇل سوماعا قۇرمادان باستاپ, ءبارى كىرەتىن كورىنەدى. مەنى مازالاعان سارەسىنىڭ جايى بولعاندىقتان, اتى دارداي «RIXOS» قوناقۇيىنە قوڭىراۋ شالدىم. تاعى دا ءورىستىلدى قىز كوتەردى تۇتقانى. بۇل جەردە سارەسى بەرىلەدى ەكەن. بىراق بۇل ءۇشىن كۇندەلىكتى 6500 تەڭگە بولۋى كەرەك. ال يفتاردىڭ باعاسى 7500-ءدىڭ كولەمىندە. بۇل اقشاعا قويۋ جانە سۇيىق تاماق پەن ءشاي, كوفە نەمەسە سۋسىن, سۋ الا الامىن. تىسكەباسارلارى مەن تاتتىلەرى تاعى بار. ءبىر قۋانعانىم, قوناقۇيدىڭ اۋىز بەكىتكەن قىزمەتكەرلەرىنە ءبارى تەگىن ەكەن. اتتەگەن-ايى, قوناق رەتىندە ءبىر اي بۇرىن تىركەلىپ قويۋىم قاجەت كورىنەدى.
مۇنان كەيىن «پەكين پالاسقا» ءتۇستىم. قىتايشا اتاۋىنان قورىقسام دا, ۇمىتپەن تۇتقانى تاستاعىم كەلمەدى. العاشىندا اعىلشىنشا سايراعان ارۋمەن ارتىنشا ورىسشا تىلدەستىك. كادر ءبولىمىنىڭ باسشىسى ءاليا مۇراتبەكقىزىنىڭ ايتۋىنشا, مۇندا دا تاماق تەك تۇنگى 12-گە دەيىن عانا بەرىلەدى. اۋىزاشار وتكىزىلىپ تۇرادى. قوناقتارىنىڭ باسىم بولىگى شەتەلدىكتەر بولعاندىقتان, ورازا ايىندا سارەسى بەرۋ, اۋىز اشقىزۋ ماسەلەلەرىنە كوپ باس قاتىرماعانىن ايتادى.
وسىدان كەيىن باسىم شىنداپ قاتتى. ءسويتىپ, «Belon-Lux»-تەن ءبىر-اق شىقتىم. ءوزىن اللا ۆلاديميروۆنا دەپ تانىستىرعان قىزمەتكەر تەگىن ەشتەڭە جوق ەكەنىن ايتتى. سارەسىنى تۇنگى ۋاقىتتا بولمەگە اكەپ بەرۋگە بولاتىنىن جەتكىزدى جانە كەشەندى استىڭ باعاسى 2500 تەڭگە ەكەن. «قازاقستان ازاماتتارىنا وسىنداي جاعداي جاساي الامىز. ال شەتەلدىكتەر تاراپىنان ورازادا قۇلشىلىق قىلاتىندار كەزىكپەدى» دەپ اشىق ايتتى اللا حانىم.
تاۋىم شاعىلىپ, تاعى ءبىر قوناقۇيدىڭ ءنومىرىن ايالاي تەردىم. «Diplomat hotel Business Center»-گە ءتۇسىپپىن. «سارەسى مەن اۋىزاشارعا تسەزار سالاتى, جىلقى ەتىنەن كەسپە, قوي جانە سيىر ەتىمەن مانتى, پالاۋ سوسىن باۋىرساق جانە ىستىق ءشاي» دەپ قىزىقتىرعان قىز: «تەگىن بە؟» دەگەن سۇراعىما: «3990 تەڭگە» دەپ كۇمىلجىدى. «ەگوركينولىقتاردى» ەپتەپ كورىپ ەم, قىزمەتتەرى جاقسى بولعانىمەن, قولايلى جاۋاپ الا المادىم. وسىدان كەيىن ماسەلەنىڭ شەشىمىن تاپپاي, مەن شىن قوبالجىدىم. ماسەلەن, «پرەستيجدە» كوبىنە شەتەلدىكتەر توقتاعاندىقتان, رامازان ايىندا بۇل ماسەلەلەرگە كوپ كەزىكپەيدى. وسىدان سوڭ «جۇمباقتاس» قوناقۇيى ويىما ءتۇستى. اتى قازاقى بولعاندىقتان, سارە ىشۋگە تاڭسارىدە مۇمكىندىك بولار دەپ ويلادىم. تۇتقانى قازاق قىز كوتەرگەندە, قۋانىپ كەتكەم. ويىمدى ايتىپ جاتىرمىن. اكىمشى قىز مەنى ايتقىزباي ءتۇسىندى. سابيليا ابي ەسىمدى داۋىسى سىڭعىرلاعان قىز مۇسىلماندىق ءداستۇر بار ەكەنىن ايتقاندا شاتتاندىم ءتىپتى. سارەسى تەگىن بەرىلەدى ەكەن. «نومىرىڭىزگە تاڭسارىدەن قىزمەتشى تىقىلداتىپ, قالاعان تاماعىڭىزدى اكەپ تۇرادى» دەيدى. ال اۋىزاشار كۇندەلىكتى اس مازىرىنە قاراي اقىلى ەكەن. 30 كۇن بويى تەگىن اۋىزاشار بەرە المايتىندارى تۇسىنىكتى, ارينە. ايتسە دە, اراسىندا قوناقتارعا اتالعان يگى عۇرىپتى جاساپ تۇرادى ەكەن.
قوناقۇيدەن قۇر قايتىپ, مەيرامحانا ىزدەدىم…
قوناقۇيلەردەن تۇك شىقپاعان سوڭ, مەيرامحانالاردىڭ تەلەفونىن شىرىلداتتىم. «Satti», «مەلنيتسا», «باگراتيوني» مەيرامحاناسى, تاعىسىن تاعىلار. ءبىر عانا «باگراتيوني» مەيرامحاناسىندا اكىمشىسى ەلەنا يۋرەۆنانىڭ اقپارىنشا, اۋىزاشار ادام باسىنا – 3000 تەڭگە. سارەسى تۋرالى اڭگىمە جوق. تۇنگى 12-گە دەيىن عانا جۇمىس ىستەيتىن مەيرامحانالاردان سارەسى تالاپ ەتۋ دە قيىن. كوپ مەيرامحانادا جاعداي وسىلاي. ءار ادامنىڭ قالتاسىمەن كۇن كورەتىن مۇنداي دەمالىس ورىندارىنان تەگىن اس كۇتۋ دە بەكەرشىلىك. ەسەسىنە «تاعام kz», «داستارحان food» سىندى اسحانالار كۇنى-ءتۇنى تاماق بەرۋگە ءازىر. ءتىپتى, ءبىر استانا ەمەس, ولاردى كەز كەلگەن قالادان وڭاي تاۋىپ الۋعا بولادى.
تىم قۇرىسا, تۇركيادان ۇيرەنسەك…
«جۇمباقتاستىڭ» جاۋابىنان كەيىن قازاقىلىقپەن, مۇسىلماندىقپەن قاۋىشقانداي بولدىم. بىراق مەنى ويلاندىرعانى – ۇلكەن استانادا سارەسىنى تەگىن بەرەتىن جالعىز قوناقۇي بولعانى ما؟ ال تاپ مەن سياقتى ۇيىنەن جىراقتا اۋىز بەكىتەتىندەر قايتپەك؟ اللاعا عانا جاياتىن قولىن ادامعا جايا ما سوندا؟
نەگە سارەسى بەرۋ, اۋىز اشتىرۋ داستۇرلەرى ەلوردادا دۇرىس جولعا قويىلماعان؟ ماسەلەن, ءبىر عانا تۇركيانىڭ ءوزى رامازانعا ەرەكشە ءبىر دايىندىقپەن كىرەدى. رامازانعا ارناپ 30 كۇن بويى اۋىزاشار داستارحاندارى ءۇشىن شاتىرلار تىگىلەدى. اۋىزاشارسىز قالامىن دەپ الاڭدامايسىز. بىلتىر استاناداعى ازىرەت سۇلتان مەشىتى تاماشا ءداستۇردى قولعا العان ەدى. كۇندەلىكتى تەگىن اۋىزاشاردان بولەك, قادىر تۇنىندە 10 000 ادامعا تەگىن سارەسى ۇيىمداستىرعان بولاتىن. قالا تۇرعىندارى, قالاعا كەلگەن ءاربىر مەيمان مۇباراك ايدا وسىنداي شارانىڭ كۋاسى بولسا, سارە ىشكەنگە دە, سارە بەرگەنگە دە زور ساۋاپ.
ونداي ورىندار بار, بىراق…
وسى ويمەن ينۆەستيتسيالار جانە كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ باسقارماسىنا سۇراۋ سالدىم. كاسىپكەرلەر مەن ءتۇرلى مەكەمەلەردىڭ تەگىن شارالارىن ءبىلۋ عوي ويىم. ولار ماسەلەنىڭ ءمانىسىن ۇعىپ, بىرنەشە كۇن ىشىندە قالاداعى تەگىن سارەسى بەرەتىن, اۋىز اشقىزاتىن مەيرامحانالار مەن قوناقۇيلەردىڭ ءتىزىمىن بەرۋگە كەلىستى. ءارى ونداي مەكەمەلەر از ەمەس ەكەن.
مەن عوي, ءجۋرناليستپىن. ماسەلە تۋىنداي قالسا, قايدا, كىمگە حابارلاسىپ, ناقتى جاۋاپ الۋ كەرەكتىگىن بىلەمىن. ال قاراپايىم حالىق قايتەدى؟ ولار مۇنداي مالىمەتتىڭ جاڭاعى باسقارمادا بولاتىنىنان دا بەيحابار عوي…
سارەسىدە بەرەكەت بار…
ورازادا سارەسىگە ايرىقشا ءمان بەرىلەدى. ءتىپتى سارەسىنىڭ مولشەرى دە, ونى تاستاماۋ دا حاديسپەن بەكىتىلگەن. ءابۋ ساعيد حۋدري (ر.ا.) جەتكىزگەن حاديستە: «سارەسى – بەرەكەلى اس. ونى تاستاۋشى بولماڭدار. ءتىپتى, ءبىر جۇتىم سۋ ىشسەڭدەر دە…» دەگەن. ال ەڭ ابزال سارەسى ءابۋ ھۋرايرا (ر.ا.) ريۋايات ەتكەن حاديستە: «مۇسىلماننىڭ سارەسىسى بولعان قۇرما نەتكەن تاماشا» دەپ ايتىلعان. دەمەك, سارەسىدە قۇرما جەۋ دە ابزال امالدار قاتارىنا جاتادى. «سارە تاماعى – مۇباراك. سارەنىڭ تولىعى بەرەكە. ءبىر جۇتىم سۋ ءۇشىن بولسا دا, سارەگە تۇرىڭدار. اللاھۋ تاعالا سارەگە تۇرعانداردى كەشىرەدى, پەرىشتەلەر ولارعا دۇعا ەتەدى» دەگەن دە بار.
P.S: كوپ تولعانا كەلە, ماسەلەنىڭ شەشىمىن تاپقانداي بولدىم. استانادا جاڭاعى 10 ۇزدىك قوناقۇيدە تۇراقتاۋ باعاسى – 8-30 مىڭ تەڭگە ارالىعىندا. قالتام كوتەرەتىن 8 مىڭدىق نومىردە تۇرعاننىڭ وزىندە, اۋىزاشارعا كۇندەلىكتى 3000 تەڭگە كەتىرەمىن. ءجۇرىپ-تۇرۋىم, سارەسىگە دەيىن ۇناتىپ جەيتىن دۇنيەلەرىم تاعى بار. ورتا ەسەپپەن العاندا, كۇنىنە – 13000. اراسىندا 9 كۇن دوستارىما اۋىزاشارعا باردىم دەيىن. 20 كۇنگە قالتامدا 260 000 تەڭگەم بولۋى كەرەك ەكەن. قالتامنىڭ ءتۇبى تەسىلەتىنىن بىردەن سەزدىم. قابىرعاممەن كەڭەسە كەلە, ءوزىمنىڭ 15 000 تولەيتىن بولمەمدە قالا بەرۋدى ويلادىم. ال ىستىق تاماق ءۇشىن جەدەل تاعام دايىندايتىن 18000 تەڭگەلىك مۋلتيقازان (مۋلتيۆاركا) الامىن دەپ شەشتىم. قالتاما قاراماي, كوپ ارمانداپ كەتكەنىمە قىسىلىپ قالدىم ءوزىم… ءبىر اۋىق ءوزىمدى باي سەزىنىپ كەتسەم كەرەك…
قارلىعا يبراگيموۆا
