[wppa type=»slideonly» album=»51″ size=»auto»][/wppa]
ەلوردادا ناۋرىز مەرەكەسىنە وراي ۇلتتىق سپورت ويىندارى دا ۇيىمداستىرىلىپ, كوپشىلىكتىڭ قىزۋ قولداۋىنا يە بولدى.
ارقان تارتىس, بۇقا تارتىس, اسىق اتۋ, قازاقشا كۇرەس, كىر تاسىن كوتەرۋ جانە قوي كوتەرۋ ەر-ازاماتتاردىڭ عانا ەمەس, نازىك جاندىلاردىڭ دا نازارىن اۋدارىپ جاتتى. بارلىق ويىن تۇرلەرى ءبىر مەزەتتە باستالىپ, ءار ءتۇرلى ۋاقىتقا سوزىلعاندىقتان, ۇيىمداستىرۋشىلار ولاردىڭ جالپى قورىتىندىسىن شىعارۋعا اسىقپادى.
ءبىز كەلىپ جەتكەندە ارقاننىڭ ەكى شەتىن بەلدەرىنە وراعان قوس جاس جىگىت تارتىسىپ جاتىر ەكەن. بۇنىڭ بۇقا تارتىس ەكەنىن بىردەن بىلدىك. جاسوسپىرىمدەر اراسىنداعى جارىستا ءامىرجان قاناتباەۆ قارسىلاستارىنىڭ ءبارىن سۇيرەپ كەتسە, ەرەسەكتەر اراسىنان بەكجان ەسىمدى ازامات ءبىرىنشى ورىندى جەڭىپ الدى. ەكەۋىنە دە باعالى سىيلىقتار مەن قۇتتىقتاۋ قاعازدارى ۇسىنىلدى.
كەيىن ءدۇيىم ەلدىڭ الدىندا كىر تاسىن كوتەرگەندەردىڭ ونەرىنە ءتانتى بولدىق. سەگىز, ون التى جانە جيىرما ءتورت كەلىلىك ءزىل تەمىردى يىعىندا ويناتقان جىگىتتەر ءوز كۇشتەرىن كەزەك-كەزەك كورسەتىپ جاتتى. ەڭ كىشى سالماقتاعى كىر تاسىن كوتەرگەندەر ىشىنەن الەكساندر لومانوۆ ءبىرىنشى ورىن السا, نيكيتا گەراسيموۆ پەن الىشەر كۋدجانوۆ ەكىنشى, ءۇشىنشى ورىندارعا تۇراقتادى. الەكساندر سەگىز كەلىلىك سالماقتى 170 رەت, ال قالعان ەكى جۇلدەگەر تيىسىنشە 115 رەت جانە 110 رەت كوتەردى.
16 كەلىلىك كىر تاسىن 142 رەت كوتەرگەن اسقار احمەتوۆ ءبىرىنشى ورىن السا, قۋاندىق سۇپەەۆ 130-دىق كورسەتكىشپەن ەكىنشى بولدى. ءۇشىنشى جۇلدەگە تاعىبەرگەن امانجولوۆ ىلىكتى. ونىڭ جۇمىر تاستى 91 مارتە باعىندىرۋعا شاماسى جەتتى.
ال 24 كەلىلىك كىر تاسىن ءوز ىرقىنا 72 رەت كوندىرگەن نۇرسۇلتان تۇيمەشوۆكە قارسىلاس شاق كەلمەدى.
كەزەك قازاقشا كۇرەسكە كەلىپ جەتكەندە ول جەردەگى جارىستىڭ انە-مىنە اياقتالىپ قالعانىن كوردىك. ءبىزدىڭ ورتادا جاۋىرىنى قاقپاقتاي جىگىتتەر بارشىلىق ەكەن. پالۋان جىگىتتەر اراسىنان مەدەت قانافيننىڭ ارقاسى جەر يىسكەمەستەن كەتتى. ونىڭ اقتىق سىنداعى قارسىلاسى ايان ەرنازاروۆتىڭ سوڭعى ساتتە سۇرىنگەنى بولماسا, ونى دا وسال دەپ ايتۋعا بولمايدى. ال ۇزدىك ۇشتىككە باقداۋلەت ءسابيتوۆ ىلىكتى. مەدەت ۇيىمداستىرۋشىلار اتىنان 200 000 تەڭگەلىك سەرتيفيكاتقا يە بولسا, ايان مەن باقداۋلەت تە ۇيگە قۇر قول قايتپايتىن بولدى. ەكەۋىنە باعالى سىيلىقتار ۇسىنىلدى.
ءبىر قىزىعى, قازاقشا كۇرەس قىزدار اراسىندا دا وتكىزىلىپ, نازىك جاندىلاردىڭ قايسارلىعى مەن كۇش-قايراتىنا كۋا بولعان جايىمىز بار. باسقا ارۋلاردىڭ باسى بولعان ءجانيا بەكمۇحامەدوۆانىڭ سوڭىنان ەكىنشى, ءۇشىنشى جۇلدەگە ارداق ەرەنوۆا مەن گۇلجان ابدۋلمانوۆا لايىق دەپ تانىلدى. تورەشىلەرگە نارازى بولىپ, ايقاي-شۋ كوتەرگەن حالىقتى دا كوزىمىز شالمادى. كوپشىلىك اسىعا توسقان ناۋرىز مەيرامى وسىنداي بولسا كەرەك. بىرلىك پەن بەرەكەنىڭ, قۋانىش پەن كۇلكىنىڭ شىنايى بەت-بەينەسى اشىلعانداي. بالا دا, قارت تا ءماز.
ءتۇس اۋعانشا سوزىلعان جارىستاردىڭ ەڭ كوپ كورەرمەن جيناعانى قوي كوتەرۋ ەكەنى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى. سەكسەن كەلىنىڭ و جاق-بۇ جاعىنداعى قازاقى قويدى ورتاعا اكەلگەندە اركىمنىڭ ارقالاي ويدا قالعانى بەلگىلى.
بىراق تاۋەكەلمەن جەر تارپىپ تۇرعان جىگىتتەر دە كەزدەستى. «نە بەل, نە بەلبەۋ كەتەدىگە» سالعان ولاردىڭ وڭىنەن ەش قايمىعۋ بايقالمايدى. كەرىسىنشە, كەزەگى جەتكەنشە اسىعىپ-اق تۇر ءبارى.
جارىستىڭ ەرەجەسى بويىنشا, قاتىسۋشى جەردە بايلاۋسىز تۇرعان قويدى يىعىنا سالىپ, كۇشى سارقىلىپ بىتكەنشە ورنىنان وتىرىپ-تۇرۋ كەرەك. ول تالاپتى نەشە رەت ورىنداعانىنا بايلانىستى وزدەرىنە ءتيىستى ورىندى قاناعات ەتەدى. ياعني, كىم كوپ كوتەرسە, سول – جەڭىمپاز. ءوزى كوتەرگەن قوي – وزىنە سىيلىق.
قازاقتىڭ ۇلتتىق ويىندارىنىڭ قاي-قايسىسىن دا قازىرگى ۇرپاق جىلى قابىلدايدى. قوي كوتەرۋ دە جاس پەن جاسامىستىڭ ەرەكشە قىزىعۋشىلىعىن تۋدىردى. العاش شىققان جىگىتتەر اق تەر-كوك تەر بوپ قويدىڭ ىڭعايىن تابا الماي ءبىراز اينالدى. جانۋارعا دا جان كەرەك, تىپىرشىپ ءبىر ورىندا تۇرار ەمەس. قاتىسۋشىلاردىڭ ولاي ءبىر, بۇلاي ءبىر سىلكىلەگەنىنەن ابدەن شارشاعان قوي جارتى ساعات اينالاسىندا «ايتقانعا كونىپ, ايداعانعا ءجۇردى». سودان كەيىن عانا ونى وپ-وڭاي وڭگەرىپ كەتكەندەردىڭ قاراسى كوبەيدى. بىراق قاي-قايسىسى دا قاجى ەسىمدى جاپ-جاس جىگىتتەن ءارى اسا المادى. جەڭىمپاز قويدى يىعىنا سالىپ, ءوز ورنىندا 39 رەت وتىرىپ-تۇردى.
مىنە, وسىلايشا ناۋرىز مەيرامىنداعى ۇلتتىق سپورت تۇرلەرى ايرىقشا باعدارلامادا ءوتتى. قازاق حالقىنىڭ ەسكىسى جاڭارىپ, جاڭاسى جاڭعىرعانداي بولدى. جۇرتىمىز جىلقى جىلىندا جاقسىلىقتاردان اجىراماي, جىلى-جۇمساقتان كەندە بولماسا ەكەن. كەشەگى وتكەن مەرەكەدە ءار جاناردان بايقاعانىمىز وسى ەدى…
نۇريسلام قۇسپانعالي
