جالپى العاندا, استانا قالاسىندا جاستارعا ارنالعان ءۇش مادەني مەكەمە بار. قوش دەلىك! مۇنى ءۇمىت تۇتقان جاستارىمىزعا ارنالعان ۇلكەن قامقورلىق, يگىلىكتى ءىس دەپ باعالاۋىمىز ءجون. اتاپ ايتقاندا, استانا قالاسى اكىمدىگىنىڭ «جاستار سارايى», «استانا جاستار تەاترى» جانە «مۋزىكالىق جاس كورەرمەن تەاترى». وتە جاقسى. بۇل جاستاردىڭ رۋحاني دامۋى مەن كەلەشەك ۇرپاقتىڭ جاقسى ونەگە-تاربيە الۋىنا ىقپالى زور مادەني ورتالىقتار دەۋگە ابدەن بولادى.
وسى قوعامعا جاعىمدى باعىتقا ءمان بەرگەن قالا بيلىگىنىڭ وتە دۇرىس شەشىمى دەلىك. سوندا دا, وسى تەاترلارعا بايلانىستى استانامىزدىڭ تۇرعىندارى مەن قوناقتارىنا قاتىستى قولايسىز ءبىر جايت بار. مادەنيەت وشاعىنىڭ ۇشەۋىنىڭ دە نەگىزىن «جاستار» دەگەن ءسوز قۇراپ تۇرعاندىقتان, «جاستار تەاترى» دەپ قىسقارتا ايتىلعاندا, كورەرمەندەردىڭ ءبىرازى شاتاسىپ, كوزدەگەن تەاتردىڭ ورنىنا جاستاردىڭ باسقا عيماراتىنىڭ ەسىگىن قاعاتىنىنا كۋا بولىپ ءجۇرمىز. كەيدە ءوزىمىز دە ساسقالاقتاپ قالاتىن كەزدەرىمىز بولدى. بۇل – بۇقارا حالىققا ۇلكەن قولايسىزدىق.
وسىمەن قوسا, رۋحاني بايلىعىمىزدى كەڭىنەن قامتىپ قۇرمەتتەۋ تۇرعىسىنان قاراساق, اتالعان ءۇش مادەنيەت وشاعىنا ءتان ءبىر تاريحي كەمشىلىك ويعا كەلەدى… قىسقاشا, قازىر «جاستار تەاترى» ورنالاسقان عيماراتتا 2000 جىلى «اق وردا» وپەرا جانە بالەت تەاترى اشىلعان بولاتىن. وسى جىلى تەاتر ۇلتتىق مارتەبەگە يە بولىپ, وعان قازاقتىڭ جاھانعا ايگىلى كۇمىس كومەي, جەز تاڭداي ءانشىسى, 24-اق جاسىندا كسرو حالىقتارىنىڭ كورنەكتى ونەر قايراتكەرلەرىنە بەرىلەتىن قۇرمەتتى «كسرو حالىق ءارتىسى» اتاعىن العان كۇلاش بايسەيىتوۆا ەسىمى بەرىلدى. تاماشا! – دەگەن ەدىك. تەاتردىڭ العاشقى ماۋسىمى 2000 جىلدىڭ 14 قازانىندا م.تولەباەۆتىڭ «ءبىرجان-سارا» وپەراسىمەن باستادى. وپەرانى ساحناعا كسرو حالىق ءارتىسى, مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى, حالىق قاھارمانى, رەجيسسەر ءازىربايجان مامبەتوۆ شىعاردى. ايرىقشا اتاپ وتەتىن جايت, 2004 جىلى كۇلاش بايسەيىتوۆا اتىنداعى ۇلتتىق وپەرا جانە بالەت تەاترى حالىقارالىق مۋزىكالىق تەاترلاردىڭ اسسوتسياتسياسىنىڭ قۇرامىنا مۇشە بولدى. بۇل تەاتر ءارتىستەرىنىڭ ەڭبەگىنىڭ جوعارى باعاسىنىڭ بەلگىسى ەدى. ال ەندى, 2013 جىلى جاڭادان «استانا وپەرا» مەملەكەتتىك وپەرا جانە بالەت تەاترى ەڭسەلى عيماراتى پايدالانۋعا بەرىلىپ, اتالعان تەاتر كوللەكتيۆى سوعان كوشىرىلگەندە, اتاقتى ءانشىمىز كۇلاش بايسەيىتوۆا ەسىمى قالىڭ قاۋىمعا بەلگىسىز سەبەپتەرمەن «ۇمىتىلىپ», ەسكەرىلمەي قالدى. بۇل دۇرىس پا؟ ارينە, جوق. سوندىقتان, دۇنيە جۇزىنە تانىلعان ءانشىمىز ەسىمى جاڭا وپەرا جانە بالەت تەاترىنا دا بىرگە كوشىرىلىپ, كۇلاش بايسەيىتوۆا اتىنداعى «استانا وپەرا» تەاترى اتالۋى زاڭدى قۇبىلىس بولار ەدى. بىراق, شەشىم دۇرىس قابىلدانبادى. مۇمكىن ءالى دە كەش ەمەس شىعار… ال بۇل ۇسىنىس شەشىمىن تاپپاسا, «جاستار تەاترىن» «كۇلاش بايسەيىتوۆا اتىنداعى جاستار تەاترى» دەپ اتاعان دۇرىس بولار ەدى.
«جاستار سارايى» جايلى. اسا كورنەكتى اقىنىمىز, ستاليندىك تەرروردىڭ جازىقسىز قۇربانى ماعجان جۇماباەۆ «مەن جاستارعا سەنەمىن» دەگەن ولەڭىنىڭ تاربيەلىك ءمانىنىڭ زور ەكەنى بەلگىلى. جالىندى اقىن وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ كەمەلدەنىپ قالىپتاسۋىنىڭ ايرىقشا بولۋ كەرەكتىگىن, ولاردىڭ ايبىندى دا قايسار شاراپاتتى جاسامپازدىقتارىنان ۇلكەن ءۇمىت كۇتكەن. سوندىقتان «جاستار سارايى» ماعجان جۇماباەۆ اتىنداعى «جاستار سارايى» دەپ اتالسا, قالىڭ جۇرتتىڭ وي-ارمانىنان شىعارى داۋسىز.
ال «مۋزىكالىق جاس كورەرمەن تەاترى» – قادىر مىرزا ءالى اتىنداعى «مۋزىكالىق جاس كورەرمەن تەاترى» دەپ اتالسا, ابىرويلى ءىس بولار دەگەن ويدامىز. وسى ۇسىنىستار جۇزەگە اسسا, حالقىمىز ارداقتاعان كۇلاش بايسەيىتوۆا, ماعجان جۇماباەۆ پەن قادىر مىرزا الىگە ارنالعان لايىقتى قۇرمەت بولارى ءسوزسىز دەگىمىز كەلەدى. سونىمەن قوسا, كورەرمەن قاۋىم دا ءۇش تەاتردى شاتاستىرماي, ۋاقتىلى وزىنە كەرەك مادەنيەت وشاعىنا جول تابار ەدى. وسى ۇسىنىستى قالىڭ جۇرتشىلىق, زيالى قاۋىم قولدايدى دەگەن ۇمىتتەمىز. ۇلت پەرزەنتتەرىن قۇرمەت تۇتۋ, ەلگە دەگەن جەمىستى دە قايىرلى ەڭبەكتەرىن لايىقتى ۇلىقتاۋ – ءبىزدىڭ پارىزىمىز.
ناقىپبەك سادۋاقاستەگى,
زاڭگەر-قۇقىقتانۋشى, پۋبليتسيست
