بيىلعى جاڭا وقۋ جىلىندا اقتوبەدە بەس بىردەي ءبىلىم وشاعى اشىلىپ, ولارعا حالقىمىزدىڭ ءبىرتۋار تۇلعالارى – ءسابيت دونەنتاەۆ, الكەي مارعۇلان, مالىك عابدۋللين, مۇقاعالي ماقاتاەۆ جانە فاريزا وڭعارسىنوۆانىڭ ەسىمدەرى بەرىلىپ, ۇلتتى ۇيىستىرار ۇلاعاتتى ءىس جاسالدى.
وسى جان جادىراتار جاڭالىق بىزگە وي سالدى. حالقىمىز قاشاندا ماڭدايى جارقىراعان تالانتقا كەندە بولماعان. بىراق… ءيا, بىراق ءبىز سول اسىلدارىمىزدى قادىرلەۋگە كەلگەندە ەنجارمىز. ءتىپتى كەيىنگى جىلدارى ءار ءوڭىر وزىنەن شىققان دارىنداردى عانا دارىپتەۋ بەلەڭ الدى. بۇل جاقسى ءۇردىس ەمەس. وركەنيەتتى ەلدەردە مۇنداي ادەت جوق. ۇلتقا تۇتقا بولعان تۇلعالار – بار قازاققا ورتاق. ولاردى ءبولىپ-جارۋعا بولمايدى.
سوندىقتان اقتوبە اكىمشىلىگىندەگى ازاماتتاردىڭ ەلدىك مۇددەنى بارىنەن جوعارى قويعانى قۋانتىپ وتىر. ويتكەنى ءبىز ەسىمدەرىن اتاعان ارداقتىلارىمىزدىڭ ەشبىرەۋىنىڭ بۇل ەلدە كىندىك قانى تامباعان. ماسەلەن, عۇمىرى تىم قىسقا بولعان دارىندى اقىن, اتى-ءجونىن تەك قانا سىنىپ وقۋلىعىنان بىلەتىن ءسابيت دونەنتاەۆ پەن ارحەولوگيا مەكتەبىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى, ونەرتانۋشى, شىعىستانۋشى عالىم, اكادەميك الكەي مارعۇلان كەرەكۋ جەرىندە ومىرگە كەلگەن. كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى, كورنەكتى عالىم مالىك عابدۋللين كورىكتى كوكشەتاۋدىڭ زەرەندىسىندە دۇنيەگە كەلسە, اقيىق اقىن مۇقاعالي ماقاتاەۆ الاتاۋدىڭ ەتەگىندە تۋدى. عاجايىپ اقىن, مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى فاريزا اپامىز – اتىراۋدىڭ پەرزەنتى. ەندى مۇقاعاليدىڭ جىرلارىن اقىن دۇنيەگە كەلگەن قاراسازدىڭ بالالارى عانا ەمەس, اقتوبەدەگى ماقاتاەۆ مەكتەبىنىڭ وقۋشىلارى دا جاتقا ايتادى. فاريزا اپامىز دا سولاي دارىپتەلەدى.
ويدى وي قوزعايدى. جالپى, بىزدە مەكتەپكە نەمەسە كوشەگە ەسىمدەرىن بەرەتىن تۇلعالاردى ساراپتاۋ ءالى دە ءبىر ىزگە تۇسپەگەن. كەيدە ءبىز كەڭەستىك داۋىردە وبلىس, اۋدان باسقارعان, ەل ىشىندە از-مۇز ابىرويى بار ازاماتتاردىڭ اتتارىن اعايىندىقپەن وقۋ ورداسى مەن كوشەگە بەرىپ جاتامىز. ارينە, ولاردىڭ دا تۋعان جەرىنىڭ دامۋىنا قوسقان ۇلەسى زور بولار. بىراق ۇلتتىق مۇددە تۇرعىسىنان العاندا وعان باسقاشا قارايسىز. ال حالىق ءۇشىن باسىن بايگەگە تىگىپ, سول جولدا قۇربان بولعان حاندار مەن باتىرلار, الاش ازاماتتارى, ۇلتتىڭ رۋحاني دۇنيەسىن بايىتقان عالىمدار, قالامگەرلەر, قىسقاسى جالپاق جۇرت تانىعان تۇلعالار تاسادا قالىپ جاتادى. «مىنا كىسىنىڭ ءبىزدىڭ ومىرگە نە قاتىسى بار؟» دەگەن ساۋال دا ءجيى قويىلادى. ۇلكەن تۇلعالاردى تەك ءوز ءوڭىرى, ءوز اۋىلى, ءوز تۋىس-قانداستارى عانا ۇلىقتاۋ كەرەك دەگەن قاعيدادان قۇتىلماي, ۇلتىمىز ىلگەرى باسپايدى. اقتوبە ۇلكەن ونەگە كورسەتتى.
كورنەكتى قوعام قايراتكەرى, الاش قوزعالىسى كوسەمدەرىنىڭ ءبىرى, تۇركىستان اۆتونومياسىنىڭ جەتەكشىسى, عۇمىرىنىڭ سوڭىنا دەيىن ازاماتتىق ۇستانىمىنان تايماعان ەرجۇرەك ازامات, سۇيەگى پاريجدە جاتقان مۇستافا شوقايعا تاۋەلسىز تۋعان ەلىنىڭ استاناسىنان بۇيىرعان كوشە – ەلوردانىڭ شەت جاعىنداعى, بۇرىن «پرومىشلەننىي» كەنتى بولعان, قازىر تۇرعىن الاپ. كوشەنىڭ ۇزىندىعى – 1108,8 مەتر. ونىڭ ەسكى اتاۋى «پەرسپەكتيۆنىي» بولعان ەكەن. ونىڭ ەسكەرتكىشى مەن كوشەلەرى تەك شيەلى وڭىرىندە عانا. شوقاي سوندا شيەلىنىڭ عانا پەرزەنتى مە؟
ءبىر جىلدارى ءاليحان بوكەيحانوۆ پەن احمەت بايتۇرسىنوۆقا دا باس شاھاردان ەلەۋسىز كوشە بەرىلدى. سول كەزدە زيالىلار دابىل قاعىپ, الاشتىڭ ەكى ارىسىنا سول جاعالاۋداعى كورنەكى كوشەلەردى بەرۋ كەرەك دەگەن ماسەلە كوتەردى. اقىرى, بۇل تالاپ جۇزەگە استى. ال شوقاي كوشەسى سول قالپىنان وزگەرمەدى. كىندىك قالادا ءاليحان, احمەت, مىرجاقىپ, مۇستافا كوشەلەرى قاتار جاتسا قانداي جاراسىمدى!
كەڭەستىك قوعامدا بارلىق ۇلكەن قالالار مەن شاعىن ەلدى مەكەندەردەگى باستى كوشەلەرگە ماركس, لەنين, كيروۆ, يليچ, ەنگەلس, كوممۋنيستىك, پرولەتار, بەيبىتشىلىك سەكىلدى قىزىل قايراتكەرلەر ەسىمدەرى مەن قىزىل يمپەرياعا جاقىن اتاۋلار بەرىلدى. سول شاقتا بۇل بۇلجىماس زاڭعا, قاعيداعا اينالدى. ماسەلەن, ءوزىم اقمولاعا العاش تابانىم تيگەندە, قالانىڭ باستى ءارى ۇلكەن كوشەسى كارل ماركس اتىندا بولدى. ۇيرەنشىكتى, الماتى, قوستاناي, ارقالىقتا دا سولاي. كەيىن ول كوشە كەنەسارى بابامىزعا بەرىلدى. ءبىز دە وسى ءۇردىستى وتكەننىڭ «قالدىعى» ساناماي, جاڭعىرتساق قالاي بولادى؟ ۇلت تاريحىندا اتتارى تاسقا قاشاپ جازىلعان تۇلعالار مەن الىپتارىمىزدىڭ ارنايى كوميسسيا ءتىزىمىن جاساپ, سولارعا باستى كوشەلەردى بەرۋ تۋرالى ۇيعارىم قاجەت. سوندا كوشەگە تالاس, ارتىق ءسوز تىيىلار. بۇل – ءبىزدىڭ جەكە ۇسىنىسىمىز. ايتپەسە, ىزدەۋشىسى جوق جامپوزدار ەسىمدەرى ەلەۋسىز قالا بەرەدى. ايتپاقشى, ءسوز اقتوبەدەن شىعىپ ەدى عوي. ەندى سولاردىڭ ونەگەسى بار وڭىرگە ۇلگى بولسا ەكەن دەيمىز!
