جىل سايىن ەلىمىزدە مەملەكەتتىك ءبىلىم بەرۋ گرانتتارىنىڭ سانى ارتىپ كەلەدى. جاستارعا بولىنەتىن گرانت پەن ستۋدەنت كوبەيگەن سايىن جاتاقحانادا ورىن جەتىسپەي جاتقانى بەلگىلى. بۇل ماسەلە جوسپار بويىنشا 2022 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن تولىعىمەن شەشىلۋى ءتيىس ەدى, بىراق ولاي بولمادى. بيىل ءبىر ساتتە, الماتىدا حوستەل ورتەندى. قايتىس بولعانداردىڭ اراسىندا قازاقستاندىقتاردان وزگە, شەتەلدىكتەردىڭ دە بارى انىقتالعان. توعىزى قازاقستان ازاماتى بولسا, تورتەۋى رەسەي جانە وزبەكستان مەملەكەتىنەن كەلگەن.
جاستار جاتاقحاناعا ءزارۋ
ورتكە ورانعان حوستەل الماتى قالاسىندا ورنالاسقان وقۋ ورىندارىمەن ەشقانداي مەموراندۋمعا قول قويماعان. مەديا مەن الەۋمەتتىك جەلىلەردە وزىنە قاراتا ايتىلعان ايىپتى ەسكەردى مە, عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم ءمينيسترى ساياسات نۇربەك دەرەۋ ءۇن قاتتى. مينيستر بۇگىنگە دەيىن ۋنيۆەرسيتەتتەرمەن كەلىسىمشارت ورناتقان حوستەلدەردە ەشقانداي كەلەڭسىز جاعدايلار بولماعانىن جەتكىزدى. ودان وزگە الماتىداعى بىردە-ءبىر جوعارى وقۋ ورنى ستۋدەنتتەرىن اتالعان حوستەلگە ورنالاستىرۋعا كەلىسىم بەرمەگەنىن ايتتى.
ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگى ينۆەستيتسيالىق ساياسات دەپارتامەنتى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى الماز قۇسايىنوۆ مەملەكەت-جەكەمەنشىك ارىپتەستىگى اياسىندا تۇرعىزىلىپ جاتقان جاتاقحانالار تۋرالى «مەملەكەت-جەكەمەنشىك ارىپتەستىگى شەڭبەرىندە استانا قالاسىنداعى س.سەيفۋللين اتىنداعى قازاق اگروتەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ستۋدەنتتەرىنە ارناپ 3 310 ورىندىق جاتاقحانا سالۋ كوزدەلىپ وتىر. بۇدان بولەك, پرەزيدەنت تاپسىرماسى اياسىندا الەۋمەتتىك سالادا مەملەكەت-جەكەمەنشىك ارىپتەستىگىن دامىتۋدىڭ 2024-2028 جىلدارعا ارنالعان كەشەندى جوسپارىنىڭ جوباسى ازىرلەنىپ جاتىر. وسى كەشەندى جوبانى پىسىقتاۋ بارىسىندا عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم مينيسترلىگى 7 950 ورىنعا ارنالعان 4 ستۋدەنتتىك جاتاقحانا سالۋ بويىنشا 3 جوبا ۇسىندى» دەدى.
مينيسترلىكتىڭ دەرەگىنشە, بۇگىندە الماتى قالاسىنداعى بارلىق جاتاقحانا سانى – 149, توسەك-ورىن سانى – 39 145. بىلتىر رەسپۋبليكا بويىنشا جاتاقحاناداعى ورىن تاپشىلىعى 69 مىڭ ورىنعا جەتسە, قازىر تاپشىلىق سانى – 17 448 ورىن. ستۋدەنتتىك جاتاقحانالارداعى ورىن تاپشىلىعىن جويۋ ءۇشىن جوعارى وقۋ ورىندارى 7612 توسەك-ورىندى 87 نىساندى (قوناقۇيلەر مەن جاتاقحانالار) جالعا العان. ساياسات مىرزا جالعا الىنعان نىسانداردا ءورت قاۋىپسىزدىگى, سانيتارلىق نورمالار, كامەرالار مەن تۋرنيكەتتەردىڭ بولۋى, كومەندانتتىق ساعاتتىڭ ساقتالۋىنا قاتىستى جوعارى تالاپتار قويىلعانىن, سونىمەن قاتار ستۋدەنتتىك ومبۋدسمەندەردىڭ قاتىسۋىمەن ءۇي-جايلاردى باقىلاۋ جانە تەكسەرۋ جۇيەلى تۇردە جۇرگىزىلەتىنىن اتاپ ءوتتى.
ارينە, جاسالىپ جاتقان جۇمىستى جوققا شىعارۋعا بولماس. عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم مينيسترلىگىنىڭ مەملەكەتتىك-جەكەمەنشىك ارىپتەستىك اياسىندا جاڭا عيماراتتار سالۋى باستالدى. مىسالى, بىلتىر 100 مىڭ ادامعا ارنالعان 44 جاتاقحانا سالىنىپتى. ودان بولەك, 64 حوستەلدەن 4 مىڭعا جۋىق ورىن بەرىلدى. بىلتىر الماتىدا 26 مىڭعا جۋىق ورىن جەتپەسە, قازىرگى كورسەتكىش
11 مىڭعا تومەندەپتى.
قازىر رەسپۋبليكادا 1 ميلليوننان استام ستۋدەنت بار. بۇگىنگى تاڭدا قازاقستاندا جاتاقحانا تاپشىلىعى 70 مىڭ توسەك-ورىندى قۇرايدى, ونىڭ ىشىندە استانادا – 15 مىڭنان استام, الماتىدا – 33 مىڭنان استام. ستۋدەنتتەردى جاتاقحانامەن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن 2024-2026 جىلدارعا ارنالعان رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت قاراستىرىلىپ وتىر
جالپى, جاتاقحانا ماسەلەسى الماتى مەن استانا عانا ەمەس, اتىراۋ, سەمەي قالالارىنداعى وقۋ ورىندارىندا وزەكتى ەكەن. سول ءۇشىن ءبىرىنشى كەزەكتە وسى سياقتى قالالارداعى 5 ۋنيۆەر جاتاقحانامەن قامتىلۋعا ءتيىس.
– ءبىزدىڭ ەلدىڭ شىندىعى سول, پروبلەماعا ابدەن شەگىنە جەتكەندە, جاردىڭ شەتىنە تىرەلگەندە عانا كوڭىل بولىنەدى. بىلتىر, الدىڭعى جىلدارى ەكى رەت ورمان ورتەنگەننەن كەيىن ورمان شارۋاشىلىعىندا ىستەيتىن ادامداردىڭ جاعدايىنا كوڭىل بولىنە باستادى. اسكەردەگى جاعداي, ايەلدەردىڭ قۇقى… ايتا بەرسەك كوپ. جاتاقحانا ماسەلەسى بىردەن شەشىلە قالاتىن نارسە ەمەس, ۋاقىت كەرەك. عىلىم جانە جوعارى مينيسترلىگىنىڭ ءبىر ميسسياسى وسى ماسەلەنى سوڭىنا دەيىن جەتكىزۋ بولادى-اۋ. بولاشاقتا بارلىق ۋنيۆەرلەردىڭ جاعدايى نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ وقۋ كورپۋسى مەن جاتاقحاناسىنداي بولسا ەكەن, – دەيدى جۋرناليست ارنۇر اسقار.
حوستەلدەر تەكسەرىستەن وتەدى
ويتكەنى جالعا بەرىلەتىن ءۇي-جايلاردىڭ ىشىندە قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن ورەسكەل بۇزىپ وتىرعاندار بار. قۇزىرلى ورگان وكىلدەرى بيزنەس يەلەرىنىڭ ءورت قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن ەسكەرمەيتىندىگىن ايتۋدا. جەرتولەنىڭ ىشىندە حوستەل اشىپ, ادام ءومىرىن قاۋىپكە تىگىپ وتىرعان كاسىپكەرلەر دە بار. ماماندار استاناداعى تۇرعىن ءۇيدىڭ جەرتولەسىندە بەس جىل بويى جۇمىس ىستەپ كەلە جاتقان حوستەلدى تەكسەردى. باعاسى ارزان بولعاندىقتان, بۇل جەردى پانالاپ كەلەتىندەردىڭ قاراسى كوپ. اياداي بولمەلەردىڭ تەرەزەسى جوق, اۋاسى تار, ءدالىزى ازىناپ تۇر.
– ەندى سول باعاسى قولايلى بولعاننان كەيىن كۇنىنە 1200 تەڭگە تولەيمىز. تاكسي بولىپ ىستەيمىن, ازاندا شىعام, وسىندا كەشكىسىن كەلەم, جاتامىز, كەتەمىز, بولدى. حوستەلدىڭ ىشىندە 80 جاتىن ورىن بار. بۇل جەردى پانالايتىنداردىڭ كوبى – جاستار. بىراق مۇنداي ءۇي-جايلاردا زاڭ تالاپتارى ورەسكەل بۇزىلعان. سانيتارلىق ەرەجەلەر بويىنشا حوستەلدەردى ءۇيدىڭ جەرتولەسىندە ورنالاستىرۋعا تىيىم سالىنعان. قاۋىپسىزدىك تالاپتارى اتىمەن جوق, – دەيدى حوستەل تۇرعىنى نۇرسۇلتان جۇنىسبەكوۆ.
– جەرتولەدە حوستەل ورنالاسقان. ادامدار تۇرىپ جاتىر. شىعۋ جولدارى جابىق. ناتيجەسىن ءبىز قالا اكىمدىگىنە, پروكۋراتۋراعا جىبەرەمىز. قۇرىلىس تالاپتارى مەن ءورت قاۋىپسىزدىگى ەرەجەلەرىن ساقتاۋ كەرەك, – دەيدى استانا قالاسى تجد مەملەكەتتىك ءورت باقىلاۋ باسقارماسى باستىعىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى ماديار مىرزاگەلديەۆ.
دەپۋتاتتار ەلدەگى بارلىق حوستەلگە اۋديت جاساۋ كەرەكتىگىن ايتادى. ويتكەنى پاناجايلاردىڭ كوبى تۇرعىن ۇيلەردىڭ تەحنيكالىق قاباتىندا نەمەسە جەرتولەلەردە ورنالاسقان. ال جاۋاپتى ورگانداردىڭ تەكسەرۋ جۇرگىزۋگە قۇزىرەتى شەكتەۋلى. قر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى ەرلان سايروۆ: «زاڭنان ءورت ءسوندىرۋ قىزمەتىنىڭ بارلىق باقىلاۋ فۋنكتسيالارى الىنىپ تاستالعان. بۇگىنگى تاڭدا تۇرعىن ءۇي سالعان كەزدە, سونىمەن بىرگە عيماراتتار سالعان كەزدە, ءورت ءسوندىرۋ قىزمەتىنىڭ بىردە-ءبىر شەشىم قابىلداۋ فۋنكتسياسى جوق. بۇل – ەلدەگى قانشا ادامنىڭ ءومىرى مەن دەنساۋلىعىنا قاۋىپ. سوندىقتان بۇگىنگى تاڭدا ءورت ءسوندىرۋ قىزمەتىنىڭ قۇزىرەتىن ارتتىرۋ كەرەك. ءبىر عانا استانانىڭ وزىندە 80-گە جۋىق حوستەل تىركەلگەن. بىراق بۇل رەسمي دەرەك قانا. قويمالار مەن جەرتولەلەردى جالداپ, استىرتىن جۇمىس جاساپ جاتقان كاسىپكەرلەر دە بار. قۇزىرلى ورگاندار مۇنداي زاڭسىز ءۇي-جايلاردى انىقتاپ, ناتيجەسىن قالالىق اكىمدىك مەن پروكۋراتۋراعا ۇسىنباق» دەيدى.
P.S: العا باسۋعا نيەتتەنگەن كەز كەلگەن قوعامنىڭ, ادامزات تاريحىنداعى وركەنيەتتىڭ ىرگەتاسى ءبىلىم مەن عىلىمنان تۇراتىنى بەلگىلى. ءبىز وسى ارقىلى جاتاقحانانىڭ عانا ەمەس, ءبىلىم مەن عىلىمنىڭ ىرگەتاسىن قالايتىنىمىزدى ۇمىتپالىق. اباي اتامىز «ادام بالاسى ادام بالاسىنان اقىل, عىلىم, ار, مىنەز دەگەن نارسەلەرمەن وزادى» دەيدى. ستۋدەنتتەرگە سالعالى جاتقان جاتاقحانامىزدان حاكىم اباي ايتقان اقىل, عىلىم, ار, مىنەزبەن وزاتىن جاستار ءوسىپ شىعارىنا سەنگىمىز كەلەدى.
