كوڭىر كۇز ءتۇسىپ, جىلىتۋ ماۋىسىمى باستالعالى ورت قاۋىپسىزدىگىن ساقتاۋ وتە ماڭىزدى شارالاردىڭ ءبىرى. «ساقتانساڭ – ساقتارمىن» دەمەكشى, اسىرەسە, قالاداعى پەشپەن جىلىتىلاتىن ۇيلەردە ساقتىقتىقتى كۇيشەيتىپ, ورىن العان اقاۋلاردى جويۋعا بايلانىستى جۇرگىزىلگەن بىرقاتار جۇمىستار تۋرالى استانا قالاسى مەملەكەتتىك ءورت باقىلاۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى, ورتكە قارسى قىزمەت پودپولكوۆنيگى ورال ءابدىراحمانوۆ اڭگىمەلەيدى.
– ءورتتىڭ الدىن الۋ قالاي؟
– 2013 جىلدىڭ 10 ايىندا استانا قالاسى بويىنشا 568 ءورت شىقتى. ولاردىڭ 257-ءسى نەمەسە 54,7% جەكە تۇرعىن سەكتورىندا بولدى. سونىڭ سالدارىنان 15 ادام قازا بولسا, ءبىر وكىنىشتىسى – ولاردىڭ جەتەۋى بالا. ال جيىرما توعىز ادام ءتۇرلى جاراقاتتار الىپ, اۋرۋحاناعا جاتقىزىلدى. كەلتىرىلگەن ماتەريالدىق زالال 65 ملن 119 مىڭ تەڭگە كولەمىندە دەپ ەسەپتەلۋدە. تۇرعىن ءۇي سەكتورىنداعى ءورتتىڭ باستى سەبەبى, كوبىنە پەش سالىپ, تۇتىندىكتەردى شىعارار كەزدە ءورت قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن ساقتاماۋ بولىپ وتىر. راسى كەرەك, كوپ ادامدار قارجى ۇنەمدەۋ ماقساتىندا ءۇيدىڭ پەشتەرىن بۇل سالادا ماماندىعى جوق, كەزدەيسوق ادامدارعا سالدىرىپ, سوڭى ورنى تولماس وكىنىشتەرگە الىپ كەلىپ جاتاتىن جاعدايلار از ەمەس.
– ۇگىت-ناسيحات جۇمىستارى قالاي جۇرگىزىلەدى؟
– بالالاردى قاراۋسىز قالدىرىپ, وڭاشادا ولار وتپەن وينايتىن, ءسويتىپ, جالىننىڭ قۇرساۋىندا قالاتىن وقيعالار ءجيى كەزدەسەدى. وسىنداي كەلەڭسىزدىكتىڭ الدىن-الۋ ماقساتىندا دەپارتامەنت قىزمەتكەرلەرى ءورت قاۋىپسىزدىك ايلىعى شەڭبەرىندە تۇرمىسى تومەن 22 وتباسىنىڭ ۇيىنە باس سۇعىپ, ءورت قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن ساقتاۋ جونىندە جادىنامالار تاراتتى.
جادىنامالار تاراتۋ كەزىندە بەلگىلى بولعانىنداي, تۇرمىسى تومەن وتباسىلاردىڭ باسىم بولىگى جەكە تۇرعىن ءۇي سەكتورلارىندا تۇرادى ەكەن. ولارعا جىل سايىن قىركۇيەك ايىندا وتكىزىلەتىن ءورت قاۋىپسىزدىك ايلىعى شەڭبەرىندە, توتەنشە جاعدايلار دەپارتامەنتىنىڭ ينجەنەرلىك-ينسپەكتورلىق قۇرامى كەڭىنەن ۇگىت-ناسيحاتتىق جۇمىستاردى جۇرگىزەدى. ماماندار اۋلالىق رەيدتەر وتكىزىپ, تۇرعىندارعا ءورت قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرى مەن تالاپتارى, جىلىتۋ ماۋسىمىنا دايىندىق, ەلەكتر وتكىزگىشتەردىڭ مونتاجى جايىندا ايتىپ, ىشكى ىستەر دەپارتامەنتىمەن بىرلەسكەن رەيدتەر ۇيىمداستىرىلدى.
– ساياجايلاردا ءورت قاۋىپسىزدىگى قالاي ساقتالادى؟
– كەيىنگى كەزدە اۋىل حالقىنىڭ قالاعا كوپتەپ قونىس اۋدارۋىنا بايلانىستى ساياجايلاردا دا تۇرىپ جاتقان ادامدار از ەمەس. وتكەن جىلعى ساياجايدا بولعان ورتتەن اششى ساباق العان تۇرعىندار دا, دەپارتامەنت ماماندارى دا ءورت قاۋىپسىزدىگىنە اسقان ساقتىقپەن قاراۋدا. ساياجاي سەكتورلارىندا دىبىس ۇلعايتقىشتاردىڭ كومەگىمەن حالىققا ءورت قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرى ناسيحاتتالۋدا.
سونىمەن قاتار, «ءورت قاۋىپسىزدىك شارالارى» تاقىرىبىندا قالا مەكتەپتەرىندە ينتەراكتيۆتى ساباقتار ۇيىمداستىرىلىپ, قوعامدىق كولىكتەردە وسى ءىس-شارالاردى ناسيحاتتايتىن بەينەروليكتەر كورسەتىلەدى.
«ءورت – ءتىلسىز جاۋ» دەپ بەكەر ايتىلماعان. ول ەشكىمگە اياۋشىلىق ەتپەيدى. اياق استىنان شىققان ءورت زاردابى ورنى تولماس وكىنىشكە اكەلەرى ءسوزسىز. بۇل اپاتتان ساقتانۋ ءۇشىن ءاربىر تۇرعىن ءۇي يەسى ساقتىق شارالارىن جاساۋ كەرەك.
تاڭاتار تولەۋعاليەۆ
