Astanada är aptanyŋ senbı, jeksenbı künderınde auyl şaruaşylyǧy önımderınıŋ järmeŋkesı ūiymdastyryluda. Ötken demalysta elordalyqtarǧa Atyrau men Jambyl oblystarynyŋ tauar öndıruşılerı öz önımderın ūsyndy.
2 qyrküiekte bastalǧan öŋırlık auyl şaruaşylyǧy järmeŋkelerıne jūrt biyl jyldaǧydan da köp kelude. Alǧaşqy bolyp elordaǧa öz önımderın ala kelgen Türkıstan oblysynyŋ 70-ke juyq auyl şaruaşylyǧy öndıruşılerı 556 tonna önım äkelse, Atyrau men Jambyl oblystarynyŋ agrarşylary būl joly järmeŋkede 300 tonnaǧa juyq önım ūsyndy. Olardyŋ arasynda jylqy, siyr, qoi jäne tauyq etterımen bırge şūjyq önımderı, süt önımderı, konditerlık önımder, makaron önımderı, balyq, kökönıster men jemıster mol boldy.
– Är oblys elordaǧa özderı ösıretın nemese öndıretın önımderın äkeledı. Būl rette oŋtüstık aimaqtar baqşa daqyldarymen, al batys öŋırlerı balyq jäne et önımderımen tanymal ekenı belgılı. Öndıruşıler järmeŋkege arnalǧan assortimenttı öz erıkterımen taŋdaidy. Ötken demalys künderı astanaǧa Atyrau jäne Jambyl oblystarynyŋ auyl şaruaşylyǧy öndıruşılerı kelıp, 300 tonnaǧa juyq önımderın äkeldı. Barlyq önım naryqtaǧy baǧadan edäuır tömen baǧada satyluda, – dedı İnvestisiialar jäne käsıpkerlıktı damytu basqarmasy basşysynyŋ orynbasary Maqsat Jaŋabaev.
Ūiymdastyruşylardyŋ aituynşa, atalǧan järmeŋkeler öŋırlerden kelgen auyl şaruaşylyǧy öndıruşılerıne öz önımderın deldalsyz, tūtynuşylarǧa tıkelei satuǧa mümkındık beredı. Sonyŋ nätijesınde tauarlardyŋ baǧasy naryqtyq baǧadan 10-20%-ǧa tömen.
Järmeŋkege kelıp, kündelıktı tūrmysqa asa qajettı azyq-tülıkterdı arzan baǧamen köptep satyp alyp jatqan tūrǧyndardy äŋgımege tarttyq. Solardyŋ bırı – elordalyq Amangeldı Tiyşbaev. Ol jyl saiyn osyndai järmeŋkelerdı asyǧa kütetının jetkızdı.
– Men jyl saiyn osyndai järmeŋkelerden qalmaimyn. Maǧan tauarlardy tıkelei şarualardyŋ qolynan alǧan ūnaidy. Äsırese, Jambyl oblysynan kelgen kökönıster būl joly tym tättı ärı baǧasy da bazardaǧydai emes, arzandau boldy. Maǧan sondai-aq būl jerde satuşylarmen saudalasuǧa bolatyny erekşe ūnaidy. Al keibır satuşylarmen tanys bolǧandyqtan, olar maǧan jeŋıldık jasap tūrady, – dedı elordalyq zeinetker Amangeldı Tiyşbaev.
Astanada ötetın järmeŋkege jyl saiyn är oblystan 50-70 fermer keledı. Soŋǧy uaqytta olardyŋ sany artuda.
Biyl sauda keŋıstıgı Täuelsızdık daŋǧylyndaǧy Qazaq Ūlttyq Öner universitetınıŋ aldyndaǧy alaŋǧa köşırıldı. Būl, äsırese osy maŋda tūratyn tūrǧyndarǧa tıptı qolaily bolyp tūr.
– Järmeŋkelerge arnalǧan oryndar ülken jäne bos boluy kerek, sondai-aq önımmen bırge jük kölıgı üşın yŋǧaily boluy kerek. Ärı būl satyp aluşylarǧa da qolaily boluy kerek. Öitkenı, jūrttyŋ köbı būl jerge kölıkpen keledı, sondyqtan järmeŋkenıŋ janynda ülken syiymdylyǧy bar tūraq bolǧany jön. Osyǧan orai, bız biyl QazŪÖU aldyndaǧy alaŋdy auylşaruaşylyǧy önımderınıŋ järmeŋkesı ötkızıletın orynǧa ainaldyrdyq. Būl kölık tūraǧyna da, qoǧamdyq kölık aialdamalaryna da yŋǧaily, – dedı Maqsat Jaŋabaev.
Elorda tūrǧyndary öŋırlık önımderdı qoljetımdı baǧamen satyp aluǧa mümkındık tuǧyzǧan ūiymdastyruşylarǧa dän riza. Äsırese, Atyraudan kelgen balyqtardy satyp alu üşın kezekke tūrǧandardyŋ qarasy köp boldy. Solardyŋ bırın äŋgımege tarttyq.
– Bügın būl järmeŋkege Atyraudyŋ balyǧyna bola keldım. Kütkenımdei, köp äkelıptı özderı. Ūnatqan balyqtarymdy taŋdap satyp aldym. Halyq ta taŋnan berı jan-jaqtan osy jerge aǧyluda. Barlyq önım naryqtaǧy baǧadan edäuır tömen satylyp jatyr. Osyndai mümkındık tuǧyzǧan ūiymdastyruşylarǧa alǧys aitamyz. Sondai-aq, jemıs-jidekter men kökönısterdı jäne basqa da tabiǧi önımderdı tıkelei qazaqstandyq fermerlerden satyp alǧanymyzǧa ärine quanyştymyz. Baǧalar qoljetımdı. Maǧan qarbyz ben qauyn ūnady. Süt önımderınıŋ neşe türı bar. Et, qaimaq, ırımşık, qūrt satyp aldym. Kelesı aptada taǧy kelemın, – dedı qala tūrǧyny Aiman Tynyştyqqyzy.
Auyl şaruaşylyǧy önımderınıŋ järmeŋkesı qazan aiynyŋ soŋyna deiın jalǧasady.
