Eskı Qazaqstannan bızge mūra bolyp qalǧan jastardy tärbieleudegı olqylyq – Qazaqstanyŋ barlyq mektebıne küştep engızılgen «Kündelık» jüiesı.
Elektrondy qyzmet körsete alatyn bır emes, bırneşe otandyq kompaniianyŋ boluyna qaramastan, sarapşylardyŋ aituynşa, sol kezdegı zamanyn qonyşynan basqan toptardyŋ qysymymen qūzyrly organ 4 million qazaqstandyq oquşynyŋ jeke mälımetın jinau, saqtau jäne öŋdeu qyzmetın eşqandai ırıkteu men baiqausyz, şeteldık kompaniiaǧa 12 jylǧa berıp jıbergen. Nätijesınde būl salada şet elden basqarylatyn qoldan jasalǧan monopoliia paida boldy.
Syrtqy monopoliianyŋ küşımen Qazaqstannyŋ barlyq balalary, mūǧalımderı men ata-analary (jalpy sany – 7 million adam) memleket paidalanuǧa mındettegen «Kündelıkten» kündelıktı jaǧymsyz jarnama köruge mäjbür. Sonyŋ ışınde etika men ūlttyq dästürge jat, sanany ulaityn, jalaŋaştanǧan, näpsı men oiynnyŋ jarnamasy köp. Būl jönınde aqparat qūraldary ünemı dabyl qaǧuda. Mektep oquşylaryn jaǧymsyz jarnama qarauǧa mındettep, sol arqyly şeteldık monopoliiany baiytuǧa jol bergen zaŋ nemese memlekettık-jekemenşık ärıptestık şart älemnıŋ damyǧan bırde-bır elınde joq. Būl az bolǧandai, «Kündelık» jüiesı «Ūlttyq aqparattyq tehnologiialar» atty memlekettık mekemenıŋ serverlerın paidalanady jäne ol üşın Oqu-aǧartu ministrlıgı jyl saiyn 800 mln teŋge qarjy töleidı degen aqparatty Bas prokuratura tekseruı qajet.
«Kündelık» – barlyq mektepte 2030 jylǧa deiın qoldanuǧa mındettı jalǧyz elektrondy jüie. Erteŋ ol mälımetter joǧalsa, jarnama beruşılerge satylsa nemese astyrtyn ziiandy jolmen qoldanylsa, kım jauap beredı? Būl sala monopoliialyq retteuge müldem jatpaidy, sondyqtan bäsekelestık boluy şart. Al «Kündelık» – bügınde jasandy monopoliia. Jaqynda tura osyndai şeteldık qyzmet – «Iаndeks Taksidegı» eresekterdıŋ jeke mälımetı mäselesı qoǧamda qyzu talqylandy.
«Kündelık» – bızdıŋ balalarymyzdyŋ jeke mälımetıne qol sūǧyp, ruhani kelbetıne kerı äser etetın, ūlttyq qauıpsızdıktıŋ tamyryna balta şabuǧa qabılettı tereŋ problema. Balalardyŋ sanasy men ūlttyŋ erteŋıne töngen qauıptı eskerıp, Ükımet şūǧyl äreket etuı qajet. Jol berılgen qatelıktı jöndep, balalardyŋ jeke mälımetın memleketke qaitaryp, salada qalyptasqan şeteldık jasandy monopoliiany būzyp, otandyq kompaniialar arasyndaǧy erkın bäsekelestıkke jol aşu – zaman talaby.
Erlan SAİROV,
Mäjılıs deputaty
