Mädeniet

Äuezovtı oqimyz ba?



Astana qalasy äkımdıgınıŋ Ortalyqtandyrylǧan kıtaphanalar jüiesı zaŋǧar jazuşy Mūhtar Äuezovtıŋ tuǧanyna 125 jyl toluyna orai qazaq jäne orys tılderınde qala tūrǧyndary arasynda «Äuezovtı oqimyz» taqyrybynda blis-
saualnama jürgızdı.

Şaranyŋ maqsaty – keşegını keleşekpen bailanystyra otyryp, qalamger men bügıngı ūrpaq arasyndaǧy ädebi-ruhani bailanysty nyǧaitu jäne Äuezovtyŋ ömır joly men şyǧarmaşylyǧyn, ǧasyrlarǧa syn bermes mūralaryn nasihattau.

Bırınşı qoiyl­ǧan sūraq «Mūhtar Äuezovtıŋ eŋ alǧaşqy äŋgımesı» boldy. Būl – «Qorǧansyzdyŋ künı» şyǧarmasy. Jazuşy osy äŋgımenı 1921 jyly 24 jasynda jazǧan. Ǧazizanyŋ ölımımen aiaqtalatyn oqiǧa 1914 jyldyŋ qysynda oryn aldy. Izı suymai jatyp jas Mūhtardyŋ qūlaǧyna jettı. Arada bırneşe jyl ötkennen keiın qalamger ony «Qyzyl Qazaqstan» jurnalynyŋ 1921 jylǧy №3-4 sandaryna «Arǧyn» degen bürkenşık atpen bastyryp, 1922 jyly Orynbordan kıtap etıp şyǧardy.

Alaida qala tūrǧyndarynyŋ köpşılıgı Äuezovtıŋ alǧaşqy äŋgımesı retınde «Kökserektı» ataǧan. Būl äŋgıme 1929 jyly jazylǧanyn atap ötuımız kerek. Qyrǧyz rejisserı Tolomuş Ökeev äŋgıme jelısımen 1973 jyly körkem film tüsırdı. Filmnıŋ tūsaukeserı 1974 jylǧy 8 säuırde Mäskeude öttı. Sol jyly Äzırbaijan astanasy Bakude ötken Bükılodaqtyq kinofestivaldıŋ bırınşı jüldesıne ie boldy. Basty rölderde – Qambar Uäliev, Süimenqūl Chokmorov, Äliman Janǧorazova, Qarǧambai Sataev, Nūrjūman Yqtymbaev.

«Mūhtar Äuezov qai şyǧarmasy üşın Lenin syilyǧyn aldy?» saualyna respondetter müdırmei «Abai joly» dep jauap berdı. Būl syilyqty ol 1959 jyly ielendı. Biyl onyŋ qalamynan tuǧan «Eŋlık–Kebek» pesasynyŋ jazylǧanyna 100 jyl tolyp otyr. Qoiylǧan saualdardyŋ arasynda «Äuezovtıŋ alǧaşqy pesasy» da boldy. Abai oblysy Abai audany aumaǧynda şyǧarma keiıpkerlerınıŋ kesenesı bar. Taiauda osy jyly öŋırde «Eŋlık–Kebek» eskertkışı aşylatyny turaly habar tarady.

Mūhtar Äuezov jas kezınde «Iаryş» futbol komandasynda oinaǧany belgılı. Saualdardyŋ arasynda būl da qamtyldy. Äuezov jazuşy ǧana emes, audarmaşy da edı. Saualnama ötkızgender «Äuezov Gogoldıŋ qandai şyǧarmasyn audardy?» degen sūraqty qoiyp, «Revizor» komediiasy degen dūrys jauapty aldy.

 


Taǧyda

admin

«Astana aqşamy» gazetı

Ūqsas jaŋalyqtar

Pıkır üsteu

Back to top button