Bılım

Ömırı önegemen örnektelgen



El igılıgı jolynda jemıstı eŋbek etıp, sanaly ǧūmyryn öskeleŋ ūrpaq tärbiesıne arnaǧan astanalyq Baqtybai Myrzabekūlynyŋ esımı baiyrǧy Aqmola jūrtşylyǧyna jaqsy tanys. Taǧdyrdyŋ talaiyn bastan ötkerse de, tek maǧynaly ömır sürıp, kısılıgıne kır şaldyrmai, sabyrlylyǧyn saqtap, abyroi men bedel biıgınen körıne bılgen ūlaǧatty ūstaz, «Qazaq KSR halyq aǧartu ısınıŋ üzdıgı», eŋbek ardagerı biyl qyrküiek aiynda 95 jasqa toldy.

Ǧasyrǧa juyq ǧūmyr keşıp, adaldyq pen ädıldıktı biık ūstap, saliqaly ǧūmyr keşken önegelı ömırı iesınıŋ jürıp ötken joly özınşe bır syrǧa, tarihqa toly. Ūlaǧatty ısterımen ǧana emes, qarapaiym qasietterımen de köptıŋ qūrmetıne bölengen azamatty, äsırese mūǧalımder qauymy maqtan tūtady.

Bız barǧanda qariia bölmesıne demalyp jatyr eken. Amandyq sūrasqannan keiın basyn köterıp, aqyryn tūryp, jūmys üstelınıŋ janyndaǧy oryndyqqa jaiǧasty. Sodan soŋ asyqpai äŋgımesın bastady.

Qatary kün ­saiyn sirep bara jatqan qazynaly qarttarymyzǧa qūrmet körsetıp, olardyŋ önegelı ömır jolyn jas ūrpaqqa nasihattau bügıngı qoǧamnyŋ paryzy desek, Baqtybai atanyŋ jürıp ötken joly men jyldar boiy atqarǧan qajyr­ly eŋbegı keiın­gıge ülgı- önege

– Aqmola oblysynyŋ Qorǧaljyn audanyna qarasty Bosaǧa auylynda düniege keldım. Jastyq şaǧym el basyna kün tuǧan qiyn-qystau kezeŋdermen tūspa-tūs keldı. Ömırdıŋ aşysyn da, tūşysyn da köre jürıp, erte eseidım. Otbasy jaǧdaiymen Keŋbidaiyq degen keŋşarǧa köşıp baryp, orta mekteptı sol jerde oidaǧydai aiaqtaǧannan keiın Selinograd audanynyŋ Şalqar eldı mekenınde mūǧalım bolyp jūmysqa tūrdym. 1941 jyly tūtanǧan soǧys örtı kım-kımnıŋ de bolmasyn taǧdyryna syzat tüsırgendıgı anyq. Tyldaǧy bar auyrtpalyqty buyny bekıp, būǧanasy qatpaǧan balalar men äielder, qarttar köterdı. Solardyŋ qatarynda jürıp ömır boiy eŋbekten qol üzgen emespın. Keiın Qaraǧandy mūǧalımder institutyn, 50-jyldardyŋ aiaǧynda Abai atyndaǧy pedagogikalyq institutty tarih mamandyǧy boiyn­şa bıtırıp, 1952 jyly alǧaşqy eŋbek jolymdy bastaǧan Şalqar jetı jyldyq mektebıne direktor bolyp bekıtıldım, – dep bır qaiyrdy aqsaqal.

Isker basşynyŋ qolyna tızgını tigen bılım ordasynyŋ jūmysy jandanyp, az uaqyttyŋ ışınde audandaǧy eŋ aituly mektepterdıŋ qatarynan oryn alady. Köp ūzamai keŋşardaǧy bastauyş partiia ūiymynyŋ hatşylyǧyna sailanady. Partiianyŋ sol kezdegı ideologiialyq-saiasi tärbie beru jūmystaryn jürgızude jaqsy qyrynan tanyla bılgen jas maman bırden basşylardyŋ nazaryna ılıgıp, 1962 jyldyŋ jazynda Almaty qalasyndaǧy ekı jyldyq joǧary partiia mektebıne arnaiy jıberıledı. Ony bıtırıp kelgennen keiın, 1970 jyldyŋ jeltoqsanynda Şalqar keŋşary partiia komitetınıŋ hatşysy bolyp sailanady.

Selinograd audandyq oqu bölımınıŋ meŋgeruşısı bola jürıp, bırınen soŋ bırı jabylyp jatqan qazaq mektepterın saqtap qaluǧa küş salady. 70-şı jyldardyŋ ortasynda Selinograd qalasyna köşıp keledı. Oblystyq mūǧalımder bılımın jetıldıru institutynyŋ tarih kabinetınıŋ meŋgeruşısı bolyp jas mamandardy tärbielese, odan keiıngı jyldary bırqatar bılım ordalarynda basşy qyzmetterın mınsız atqardy. El senımıne ie bolyp, är jyldarda selolyq, audandyq keŋesterdıŋ deputaty bolyp sailanady. Qarapaiymdylyq pen turaşyldyqty boiyna bala kezınen sıŋıre bılgen azamat öz otauynyŋ emes, Otannyŋ qamyn oilap, ırgelı ısterde ırılık tanytyp, el arasyndaǧy yntymaqty ydyratpai, bereke-bırlıktıŋ būzylmauyna bar küşın saldy. Jaqsylarmen janasyp, köppen sanasa bıldı. Eşkımnıŋ ala jıbın attamady, jūmysyna adal, ainalasyna syily boldy.

Astanaǧa köşıp kelgennen keiın de qarap otyrmady, el ömırındegı qoǧamdyq jūmystarǧa belsene aralas­ty. Audandyq ardagerler keŋesın, qalalyq mügedekter qoǧamyn basqarǧanyn közımız kördı. Ol kezde bızdıŋ «Aqmola aqiqaty», qazırgı «Astana aqşamy» gazetı Jeltoqsan köşesınıŋ boiyn­daǧy №36-üidıŋ ekınşı qabatynda, al Baqtybai Myrzabekov basqaratyn qalalyq mügedekter qoǧamy ǧimarattyŋ bırınşı qabatynda otyratyn. Kei-keide bızdıŋ bölımge bas sūǧyp, qolmen jazǧan qaǧazdaryn bastyryp ne köşırme jasatyp alatyn. Sonda 70-ten asqan aqsaqaldyŋ belsendılıgıne ǧana emes, marjandai tızılgen jazuyna qairan qalatynbyz. Qoǧamdyq jūmysyna erte kelıp, keş ketıp jüretın.

Ardaqty azamattyŋ köp jylǧy ūstazdyq eŋbegı men qoǧamdyq-saiasi ömırdegı qyzmetı eskerusız qalmady. Keudesındegı «Eŋbek Qyzyl tu», «Qūrmet belgısı» ordenderı jäne basqa da marapattary sol jemıstı eŋbek jyldarynyŋ kuäsı ıspettı. Eŋbegınıŋ eleŋgendıgınıŋ belgısı bolar, onyŋ esımı «Qazaqstan elınıŋ qūrmettı adamdary» atty seriialyq kıtaptan oiyp tūryp oryn aldy.

«Alty alaştyŋ basy qosylsa, tördegı oryn – mūǧalımdıkı» demekeşı, ünemı sol biıgınen alasarmaǧan aqsaqal qazırgı künı bes balasynan örbıgen on nemere men on tört şöberenı iıskep, tektı äulettıŋ aqylşysyna ainalyp otyr. Oilaityny – balapandarynyŋ bılımdı, bılıktı, qaida jürse de qatarynyŋ aldy boluy. Sol ümıtı aqtalyp, bärı de elordanyŋ damuyna özınşe üles qosyp keledı. Özı kenje ūly Qairattyŋ qolynda. Ömırlık qosaǧy Safura apaidyŋ qaitys bolǧanyna biyl 32 jyl toldy.

Qatary kün saiyn sirep bara jatqan qazynaly qarttarymyzǧa qūrmet körsetıp, olardyŋ önegelı ömır jolyn jas ūrpaqqa nasihattau bügıngı qoǧamnyŋ paryzy desek, Baqtybai atanyŋ jürıp ötken joly men jyldar boiy atqarǧan qajyrly eŋbegı keiıngıge ülgı-önege.

Qoştasarda qadırlı qariia bügıngı beibıt künge şükırşılık etıp, eldıŋ amandyǧy men balalarynyŋ baqytty, tūrmys-tırşılıgınıŋ tüzu boluyna, bızdıŋ de aman jüruımızge tılektestıgın bıldırıp, aq batasyn berdı. Bız de abyroily aqsaqaldyŋ amandyǧyn tıledık.

 


Taǧyda

Gülbarşyn Ökeşqyzy

«Astana aqşamy» gazetınıŋ tılşısı

Ūqsas jaŋalyqtar

Pıkır üsteu

Back to top button