Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaev «Qazaqstan Respublikasynyŋ keibır zaŋnamalyq aktılerıne bılım beru, tälımgerlık jäne balalardyŋ qauıpsızdıgı mäselelerı boiynşa özgerıster men tolyqtyrular engızu turaly» Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋyna qol qoidy. Balalardyŋ bılımı men qauıpsızdıgı turaly zaŋda liseiler men gimnaziialarǧa 1-synypqa qabyldau kezınde emtihan ötkızuge tyiym salatyn ereje engızıldı.
Nege emtihan tapsyrmaidy?
Oqu-aǧartu ministrlıgı Orta bılım beru komitetınıŋ töraǧasy Qanybek Jūmaşev bylai dedı:
Bırınşıden, būl norma, daiyndyq deŋgeiıne qaramastan, barlyq tiptegı jäne barlyq balaǧa mektepke qabyldau kezınde şekteulerdı alyp tastaidy, bastapqy bılımdı igeruge, tanymdyq qabıletter men äleumettık qarym-qatynas daǧdylaryn damytuǧa teŋ mümkındıkter men qoljetımdılıktı qamtamasyz etedı.
Ekınşıden, testıleuge, äŋgımelesuge qatysudan psihologiialyq küizelıs, konkurstyq ırıkteudı kütuden jaǧymsyz täjıribeler joiylady. Būl jaǧdai balanyŋ psihoemosionaldy jaǧdaiyn naşarlatuy jäne onyŋ densaulyǧyna terıs äser etuı mümkın.
Üşınşıden, konkurstyq ırıkteu nätijelerın kütken ata-analardyŋ narazylyǧy azaiady, balalardy mektepke qabyldau räsımınıŋ qoǧamdyq rezonansy bolmaidy. Özgerıster aldaǧy oqu jylynda 1-synypqa qabyldanǧan kezde enedı.
Būǧan deiın elımızde mamandandyrylǧan bılım beru ūiymdaryna, gimnaziialar men liseilerge 1-synypqa baratyn bala test tapsyratyn edı. Mamandandyrylǧan mektepterde balamen äŋgımelesu ötetın. Mekenjaiyna qaramastan, balalardy baiqau arqyly taŋdau tärtıbı joǧarǧy därejelı ülgıdegı mektepterde – gimnaziialar men liseilerde qarastyrylǧan edı. Mūndai ırıkteude, erejege säikes, bala özınıŋ oquǧa daiyndyǧyn anyqtauǧa mümkındık beretın äŋgımelesuden ötıp jürdı. Äŋgımelesudı qūramyna bastauyş synyp mūǧalımderı, psiholog jäne äleumettık pedagog kıretın komissiia jürgızetın.
Mamandandyrylǧan mektepterden basqa, 1-synypqa qabyldau kezınde emtihan, testıleu, synaq, baiqau jürgızılmeitın. Balalardy testıleuden ötkızuge būl mektepterdıŋ qūqyǧy joq. Olar balany emtihansyz qabyldauǧa mındettı.
Jazǧy mektepke bara ala ma?
17 tamyzdan bastap aqysyz jazǧy mektepter jūmysyn bastaidy. Oǧan ata-analardyŋ qalauy boiynşa mektepke deiıngı mekemelerde bolmaǧan nemese mektepaldy daiarlyqtan ötpegen balalar bara alady. Mektepaldy daiyndyqpen 1-synypqa baratyn barlyq bala qamtyluy tiıs. Būl mektepaldy synyp, balabaqşadaǧy daiyndyq sabaqtary nemese qysqamerzımdık kurstar boluy mümkın.
Erekşe balalardy qabyldau qalai jüredı?
Erekşe bılım alu qajettılıgı bar balalardy bılım beru ūiymdaryna oquǧa qabyldau balanyŋ ata-anasynyŋ nemese özge zaŋdy ökılderınıŋ kelısımımen pedagogikalyq-medisinalyq-psihologiialyq konsultasiia qorytyndysy eskerıle otyryp jüzege asady. Özge qūjatpen qosa, konsultasiianyŋ qorytyndysy ūsynyluy tiıs.
Mektep äkımşılıgı balalardy 1-synypqa qabyldau kezınde oqu ornynyŋ basşylyǧy balalar men olardyŋ ata-analaryn qabyldau erejelerımen, jarǧymen, oqu ürdısın retteuşı özge de qūjattarmen tanystyruy qajet.
Qūjat qabyldau merzımı özgerdı
2021 jyldan bastap 1-synyp oquşylarynyŋ qūjatyn qabyldau mausymda emes, bırınşı säuırden bastalady. Būl özgerıs ata-analarǧa yŋǧaily bolmaq. Olar mekteptı aldyn ala anyqtap, oquǧa tüsu üşın qajettı qūjatyn mektep ūjymy nemese özderı eŋbek demalysynda bolǧan uaqytta emes, odan erterek tapsyra alady.
Densaulyǧyna bailanysty mektepke ūzaq uaqyt boiy bara almaityn balalardy üide jeke tegın oqytudy ūiymdastyru boiynşa qūjat qabyldau üşın üide oqytu jönındegı ūsynymy bar därıgerlık-konsultasiialyq komissiianyŋ qorytyndysy qosymşa ūsynylady.
Balanyŋ ata-anasy nemese özge de zaŋdy ökılderı balasyn oqytu üşın bos oryn bolǧan jaǧdaida kez kelgen bılım beru ūiymyn taŋdai alady. Alaida bırınşı kezekte sol aumaq tūrǧyndarynyŋ qūjaty qabyldanady.
