Astananyŋ 20 jyldyq mereitoiy qarsaŋynda jaŋa tūrǧyn üi paidalanuǧa berılıp, qala äkımı Äset İsekeşev baspana kezegınde tūrǧan otbasylarǧa päter kıltın saltanatty türde tabystady.
– Barşaŋyzdy elorda mereitoiymen qūttyqtaimyn. Qalamyz ösıp-örkendep, körkeie bersın. Osyndai mereilı mereke qarsaŋynda quanyştaryŋyz eselenıp, baspanaly bolyp jatyrsyzdar. Qonystaryŋyz qūtty bolsyn. Är şaŋyraqqa baq-bereke tıleimın, – dedı Äset İsekeşev öz sözınde.
Saltanatty räsım barysynda qazaqy dästürmen şaşu şaşyldy. Kezekterı kelgende baspanaly bolǧandardy quanyştarymen qūttyqtaǧan Tūrǧyn üi qūrylys jinaq bankı basqarma töraiymy Läzzat İbragimova men atalmyş tūrǧyn üidı salǧan merdıger kompaniia «KAZ Intel Group» JŞS direktory Qanat Jalǧasūly da köpşılıkke jyly lebızderın bıldırdı.
«Nūrly jer» tūrǧyn üi baǧdarlamasy şeŋberınde Astana qalasy äkımdıgınıŋ tapsyrysy boiynşa salynǧan tūrǧyn üi keşenı Raqymjan Qoşqarbaev köşesı 50, 50/1 mekenjaiynda ornalasqan. Mūnda Hazıret Sūltan meşıtı, Ūlttyq mūrajai, Beibıtşılık jäne kelısım saraiy siiaqty elordanyŋ bıregei nysandary qol sozym jerde tūr. Sonymen qatar būl üiden «Astana Nūrly Jol» jaŋa temırjol vokzalyna da tıkelei şyǧatyn jol qarastyrylypty. Aita ketu kerek, tūrǧyn üidıŋ taza ärlengen 1 şarşy metrı 180 myŋ teŋgenı qūraidy. 28 myŋ şarşy metrden tūratyn osynau köp qabatty tūrǧyn üige 328 otbasy qonystandy. Onyŋ 164-ı päter kezegınde tūrǧandar bolsa, qalǧany – Tūrǧyn üi qūrylys jinaq bankınıŋ salymşylary. Baspanaly bolǧandardyŋ bırı Äsiia Mataeva tılşıler qauymymen özınıŋ quanyşymen bölıstı.
– 2010 jyly päter kezegıne 10 myŋynşy bolyp tırkelgen bolatynmyn. Jalpy, 10 jyldan berı jaldamaly päterlerde tūryp keldık. Endı, mıne, kezegımız kelıp, «Nūrly jer» baǧdarlamasy boiynşa ekı bölmelı päterge qolymyz jettı. Özım jalǧyzbasty anamyn. Üş balam bar. Tūrǧyn üi departamentınen habarlasqanda sener-senbesımdı bılmedım. Quanyşymdy sözben aityp jetkızu qiyn, – deidı ol.
Saltanatty şaradan soŋ qala basşysy bastaǧan jūmysşy top bırer päterge bas sūǧyp, quanyş ielerın qūttyqtap şyqty.
– Menıŋ elge saparym Astananyŋ 20 jyldyǧy men «Astana» qarjy ortalyǧynyŋ aşylu saltanatymen tūspa-tūs kelgenıne quanyştymyn. Jaŋadan qūrylǧan qarjy ortalyǧyn ekonomikalyq ǧajaiyptyŋ ülgısı deuge bolady. Bükıl älem Prezidentterıŋız Nūrsūltan Nazarbaevtyŋ jaŋa astanany qūryp, ony halyqaralyq deŋgeige köteruge talpynyp jatqanyna kuä. Ortalyq basşysy Qairat Kelımbetov myrza el Prezidentınıŋ kömegımen älemdegı eŋ üzdık qarjy ortalyqtarynyŋ bırınıŋ ırgesın qalap, ony ärı qarai damytuǧa bar küşın saluda. Elordada aşylǧan «Astana» halyqaralyq qarjy qyzmetterın baqylau komitetıne basşylyq etu – men üşın zor märtebe. Sebebı basqarudyŋ joǧary standarty, biudjet aşyqtyǧyn qamtamasyz etu jäne qarjy naryǧyn dūrys rettei bılu älem investorlarynyŋ qyzyǧuşylyǧyn tudyratynyn bılemın. Bolaşaqta dünie jüzınıŋ tükpır-tükpırınen käsıpkerler Astanaǧa kelıp, qarjy jūmystaryn osynda şeşuge ūmtylatynyna senemın. Bır jaǧynan būl memlekettıŋ geografiialyq ornalasuyna bailanysty bolyp otyr. Qazaqstan Qytai, Reseimen körşıles, al Kavkaz elderı men Şyǧys Europaǧa jaqyn ornalasqan. Demek, Astana älem elderı toǧysqan, olardy bailanystyratyn mekenge ainala alady. Bız mūnda jūmys babymen jiı kelıp, keleşekte investisiialyq jobalardy jüzege asyrmaqpyz. Men būl qala odan ärı güldene beruıne tılektespın.
– Astana – öte ädemı, yqşam, jaily qala. Özge astanalardan jaŋaşyldyǧymen erekşelenedı. Qazırgı zamanǧy säulet önerınıŋ barlyq jetıstıkterımen salynǧan. Zäulım üiler, keŋ köşeler, äkımşılık ǧimarattar, sporttyq nysandar bärı bır-bırımen üilesıp tūr. Mysaly, Estoniianyŋ astanasy Tallin qalasy 14-şı ǧasyrda boi kötergen. Eskı qala. Al Astana – 21-şı ǧasyrdyŋ qalasy. Onyŋ är köşesınen, är ǧimaratynan jastyqtyŋ, äsemdıktıŋ lebı esıp tūr. Qalanyŋ tūrǧyndary da asa meiırban, qonaqjai. Şynymdy aitsam, Astana maǧan barlyq jaǧynan ūnady. Özımnıŋ ūlymdy da ertıp kelgenmın. Jaŋa qalany körıp, ol da qatty quandy. Astana halyqaralyq qarjy ortalyǧynyŋ aşyluyna orai, osy jerde jūmys bastaimyz. Astananyŋ tūrǧyny atanamyz. Soǧan quanyştymyn!
Bır baiqaǧanym, Astana tūrǧyndary men qonaqtarynyŋ ömır süru deŋgeiın jaqsartu üşın köptegen ıs-şaralar qolǧa alynǧan. Äsırese, innovasiialyq tehnologiialardy qoldanu köŋılden şyqty. Köşelerdegı jaryqtar, beinekameralar jol qozǧalysyn retteude köp kömegın tigızedı. Aziiadaǧy qarjylyq habqa ainalatyn qalaǧa aldaǧy uaqytta köptegen adamdar aǧylyp keletını sözsız.
– Astanaǧa būryn da kelgenmın. Osy jolǧy alǧan äserımdı sözben aityp jetkızu qiyn. Būl – älemdegı eŋ jas jäne jyldam örkendep kele jatqan qalalardyŋ bırı. Qazaq bauyrlarym üşın asa quanyştymyn! Eldıŋ ekonomikasynyŋ quattylyǧy bas şahardyŋ äsemdıgınen anyq baiqalyp tūr. Bır ǧana «Bäiterektıŋ» özı ūzaq este qalarlyq äser syilaidy. EKSPO-
qalaşyqty körgende de qatty taŋ qaldym. Mūndai qalaşyq, ǧimarattar Bışkekte de salynsa dep armandadym. Astananyŋ kelbetı älemdegı örkeniettı elderdıŋ bas qalalarynan eşbır kem emes. Zamanaui infraqūrylymy, kölık logistikasy erekşelenıp tūr. Soŋǧy jyldary osy jerde älemdık deŋgeidegı saiasi, ekonomikalyq, mädeni jäne sporttyq ıs-şaralardyŋ ötkızıluı Astananyŋ köşbasşylyǧyn däleldedı. Ekı-üş künde özım qatysqan ärtürlı basqosularda Astananyŋ jahandyq qalaǧa ainalǧanynyŋ kuäsı boldym.
– Oblys ortalyǧy Kökşetauǧa auysyp, Aqmolanyŋ jaŋa astana bolatynyna eşkımnıŋ küdıgı qalmady. Endı elordasynyŋ ırgetasyn qalau mındetı tūrdy. Būl kezde qala äkımı Ädılbek Jaqsybekov bolsa, onyŋ bırınşı orynbasary bolyp men taǧaiyndaldym. Arnaiy konkurs jariialanyp, onyŋ şeşımımen säuletşı Serık Rüstembekovtıŋ jobasy maqūldanyp, jaŋa qala sol jaǧalauda bas köteretın boldy. Keler jyldary belgılı japon säuletşısı Kisio Kurokava öz ūsynysymen kelıp, Serık Rüstembekovtıŋ jobasyn negızge ala otyryp, qalanyŋ bas josparyna özındık qoltaŋbasyn qaldyrdy. Aita ketu kerek, alǧaşqy joba keŋestık tūrǧyda qalyptasqan qala salu jobasyn eske tüsıretın edı. Japon säuletşısı ony halyqaralyq zamanaui qalalardyŋ deŋgeiıne jetkızıp, bıraz özgerıster engızdı. Köpırler, qala ortalyǧy, kölık joldary jaŋaşa belgılendı.
Degenmen Kurokava jobasy da mäŋgılık emes. Jalpy, kez kelgen joba ärı ketkende 10-15 jyldy qamtidy. Keŋes kezınde būl 30 jylǧa bekıtıletın. Alaida ony qaita qarau – zaŋdy närse. Osy jyldar ışınde qala özgerıp, joba da qaita öŋdeledı. Ol da tırı organizm siiaqty. Bastapqy joba boiynşa 800 myŋ tūrǧyny bolatyn qala dep oilastyrdy. 2030 jyldary osynşama qala tūrǧyndary bolady dep jobalandy.
