Qalanyŋ jaily boluy tūrǧyndarynyŋ köŋıl-küiınen aŋǧarylady. Būl rette halyqtyŋ bırınşı kezekte köŋıl audaratyny – azyq-tülık baǧasynyŋ tūraqtylyǧy, densaulyq saqtau, bılım beru, kölık qozǧalysy, qoǧamdyq tärtıp mäselesı. Jyl basynan berı monitoringtık top 500-ge juyq dükendı tekserıp şyqty. Sonyŋ ışınde 198 düken tauardy üsteme baǧamen satyp kelgen.
Astana qalasy äkımınıŋ orynbasary Erlan Bekmyrzaev qalalyq käsıpkerler palatasy basşylyǧy jäne türlı biznes ökılderınıŋ qatysuymen jiyn ötkızıp, elordanyŋ tüitkıldı mäselelerın jauapty organdar ökılderımen, käsıpkerlermen bırge talqylady. Basqosuda densaulyq saqtau, turizm, sauda jäne qyzmet körsetu salasy boiynşa mäseleler ortaǧa salyndy.
Baǧany qoldan kötergen
Elordadaǧy 198 düken äleumettık maŋyzy bar azyq-tülık türlerın üsteme baǧamen satqany anyqtaldy. Būl turaly qala äkımınıŋ orynbasary Erlan Bekmyrzaev mälımdedı. «Jyl basynan berı bızdıŋ monitoringtık top 500-ge juyq dükendı tekserıp şyqty. Sonyŋ ışınde 198 düken tauardy üsteme baǧamen satyp kelgen. Bızde sauda turaly zaŋ bar, sol zaŋ boiynşa äleumettık maŋyzy bar tauarlarǧa üstemeaqy 15 paiyzdan aspauy tiıs» dedı E.Bekmyrzaev. Ol äkımdık sauda jelılerımen belgılengen baǧadan asyrmau turaly memorandumǧa qol qoiylǧanyn tılge tiek ettı.
«Ökınışke qarai, memorandumǧa qalanyŋ barlyq sauda jelılerı qol qoiǧan joq. Bız būl jerde barlyq tauar turaly aityp otyrǧan joqpyz. Baǧany kötermeu äleumettık maŋyzy bar 19 atauly azyq-tülıkke qatysty. Sondyqtan da şaǧyn biznestı, tūrǧyn üilerdıŋ janyndaǧy düken ielerın äleumettık maŋyzy bar tauarlardyŋ baǧasyn ūstap tūruǧa jäne baǧany qoldan ösırmeuge şaqyramyz» dedı ol.
40-tan asa jaily mektep salynady
Biyl elordada «Jaily mektep» jobasy aiasynda 24 mekteptıŋ qūrylysy bastalady. Būl turaly qala äkımınınıŋ orynbasary Erlan Bekmyrzaev mälımdedı. «Jaily mektep» jobasy aiasynda 2024 jyly da osynşa mektep salynbaq. Osylaişa ekı jyldyŋ kölemınde 40-tan astam jaily mektep tūrǧyzylady. Būl – elorda üşın auqymdy joba» dedı qala basşysynyŋ orynbasary.
Ol qalada jyl sanap oquşylar sany artyp kele jatqanyna toqtaldy. «Oquşy oryndarynyŋ tapşylyǧy, üş auysym mäselesı bärımızge tanys. Odan bölek, elordada köşı-qon deŋgeiı joǧary. Ötken jyly qala halqynyŋ sany şamamen 100 myŋ adammen tolyqty. Bala tuu körsetkışı de artyp keledı. Astanada jylyna 5-7 myŋ tülek mekteppen qoştassa, jaŋa oqu jylynda 25 myŋdai büldırşın mektep tabaldyryǧyn attaidy. Aiyrmaşylyq aitarlyqtai» dedı ol.
2025 jylǧa qarai el aumaǧynda 842 myŋ oryndyq 401 jaily mektep aşu josparlanyp otyr. Ol mektepterdegı oryndardyŋ sany 300-den bastalyp, 2500-ge deiın jetedı. Bır quanarlyǧy, jaily mektepterdıŋ barlyǧy ūlttyq naqyşta salynady.
Ūlttyq naqyşta bolady
Jaily mektepterdıŋ intererı, dizainy men säuletın jobalaǧanda ūlttyq naqyşta bırqatar elementtıŋ boluy talap etıledı. Būl turaly «Samruk-Kazyna Construction» AQ basqarma töraǧasy Mäulen Aimanbetov mälım ettı. «Jaily mektep» ūlttyq jobasy aiasynda salynatyn mektepterde ūlttyq naqyş bolady. Merdıger kompaniialarǧa mūndai şartty bız qoiyp otyrmyz. Mekteptıŋ intererı, dizainy men säuletın jobalaǧanda ūlttyq naqyşta bırqatar elementtıŋ boluy talap etıledı. Sonymen qatar, jaily mektepterdı saluǧa otandyq üzdık injenerler, säuletşıler men dizainerlerdı tartu josparda. Zamanaui tehnologiialar qoldanylady. Jobalyq-smetalyq qūjattardy äzırleu aşyq konkurs negızınde ötedı» dedı Mäulen Aimanbetov «Jaily mektep» jobasyn ıske asyrudy talqylau barysynda.
Balalar turizmı dami ma?
Elorda äkımdıgı balalar turizmın damytuǧa qajettı mölşerde qarjy böledı. Būl jaŋalyq ta atalǧan jiynda aityldy. «Işkı turizmdı damytu balalar turizmınen bastalady. Balalar jiı saiahattasa, oǧan erıp eresekter de köbırek saiahattaidy. Maǧan kölıkke 10 mln teŋge berıŋızderşı. Muzeilerge 10 myŋ bala äkelemın. Balalar körgen, bılgenın üiıne aityp barady, sodan soŋ ata-ananyŋ qyzyǧuşylyǧy oiana bastaidy. Bır jaǧynan, muzeilerdıŋ de jūmysy jüredı» degen ūsynys aitty astanalyq turizm qauymdastyǧynyŋ ökılı Tatiana Verniskaia.
Öz kezegınde Erlan Bekmyrzaev balalar turizmıne qoldau körsetudı jauapty mekemege jüktedı. «Qalalyq mäslihattyŋ jaŋa qūramy jasaqtalǧan soŋ sız kötergen mäselenı mäslihat qarauyna engızemız» dedı ol.
Qalalyq muzei aşu kerek
Astana turizm qauymdastyǧynyŋ ökılı Tatiana Verniskaia HH ǧasyrdyŋ basynda negızı qalanǧan elordadaǧy tarihi jädıgerlerdıŋ bırı – köpes Kuprinnıŋ üiın qalalyq muzei retınde qaita jaŋǧyrtudy ūsyndy.
«Elordada turizmdı damytuda kedergıler bar. Mysaly, EKSPO-daǧy muzeidı alsaq, aptanyŋ üş künı ǧana jūmys ısteidı. Muzei jūmys ıstemeitın künderı kelgen turister sonda qaida barady? Ūlttyq muzeide balalarǧa arnalǧan bölme aşylypty, demalys künderı jienderımdı aparaiyn desem, bız «seisenbı, jūma künderı jūmys ısteimız» deidı» dedı ol. Būl mäselenı şeşudıŋ bır oŋtaily joly baryn aitty. «Bızde qalalyq muzei joq. Būryn köpes Kuprinnıŋ üiı muzei boldy. Ol HH ǧasyrdyŋ basynda aşylǧan. Ol bügınde jabyq tūr. Sony qaita aşuǧa bolady. Demek qala tarihynan habar beretın, bügıngı Astananyŋ qaidan bastalatynyn baiandaityn muzei joq. Bızge salalyq muzeiler de kerek. Elordada tarihy bar bırneşe önerkäsıp bar» degen ūtqyr ūsynysyn jetkızdı T.Verniskaia.
Ūsynysty tyŋdaǧan Erlan Bekmyrzaev ideiany jüzege asyru jaǧy qarastyrylatynyna uäde berdı.
