Qazaqtyŋ suyrypsalma aqyny, änşı-kompozitor Äset Naimanbaiūly än älemınde salǧan sürleu daŋǧylǧa ainaldy. Aqtoǧai alqabynan şyqqan būl sürleudı ärı qarai Manarbek Erjanov jalǧady. Manarbekke Küläş Baiseiıtovanyŋ joly qosyldy. Osydan alpys jyl būryn Küläştıŋ ǧūmyry kenet üzıldı.
Qūdai keŋ eken, qazaq būlbūlyn joqtamasyn dep, ūzatpai qazırgı opera jūldyzy Rymkeş Jūmadılovany ūltqa syilady. Al Qytai jerınde qapyda köz jūmǧan Äsettıŋ tuǧanynan tura bır ǧasyr ötkende Qyzylarai tauynyŋ etegınde bügıngı keiıpkerımız, Astanadaǧy beldı, belgılı ärtısterdıŋ bırı Nūrai Tanabaev düniege keldı.
Şynaşaqtai kezınen önerge qūştar bolyp, byldyrlap bırdeŋelerdı şyrqaityn. Osyny baiqaǧan tuǧan apasy Kümıs bauyryna än älıppesın tanytty. Ata-anasy Erlıs pen Ümıtjan qarapaiym qyzmette jürse de, önerden qarajaiau emes edı. Äkesı kezınde halyq teatrynda qoiylǧan «Qozy Körpeş-Baian sūlu» spektaklınde Jantyqtyŋ rölın somdady. Al bala Nūraidyŋ önerdegı alǧaşqy qadamdary auylyndaǧy «Saryarqa» ūlt aspaptar orkestrı men mekteptegı «Balausa» ansamblınen bastaldy.
Segızınşı synypta oqyp jürgenınde sol kezde odaq kölemınde dürkıregen «Toqyrauyn tolqyndary» ansamblıne qabyldandy. Ansambldıŋ ol uaqyttaǧy körkemdık jetekşısı, muzykatanuşylardyŋ pıkırınşe, «Aqtoǧai – altyn besıgım» atty jalǧyz-aq änımen tarihta qalatyn kompozitor Därtai Säduaqasovtyŋ tälım-tärbiesınen öttı. Al änşıge alǧaş qanat bıtırgen QazKSSR Mädeniet ministrı Jeksenbek Erkınbekov boldy. «Toqyrauyn tolqyndary» Vengriiaǧa gastroldık saparmen şyǧatyn bolyp, ansambldıŋ daiyndyǧyn ministrdıŋ özı kelıp tekserdı. Jasöspırımnıŋ talanty men talabyn tap basqan ol: «Jap-jaqsy dauysyŋ bar eken, Almatyǧa kelıp bılımıŋdı jalǧastyr» dedı.
Alaida, üidegıler änşı emes, mūǧalım bolǧanyn qalady. Qaraǧandy memlekettık universitetıne säikes mamandyqqa oquǧa tüskenı de bar. Bıraq bırınşı semestrden keiın sabaqqa barmai qoidy. Universitet basşylyǧy balanyŋ qalauy basqada ekenın aŋǧaryp, ata-anasyna sony ūǧyndyrdy. Būdan keiın äke-şeşe de ūldarynyŋ baǧyn bailamai, Alataudyŋ bauraiyndaǧy qalaǧa jıberdı.
«Ol uaqytta oqu ornynan äskerge alyp kete beretın. Sondyqtan ūstazdar sony syltauratyp, on segızge jasy kep qalǧan jıgıtterdıŋ qūjattaryn qabyldamauǧa tyrysatyn. Men barǧanda da däl solai boldy. Bırneşe ret osylai tauym şaǧyldy. Aqyry radioda diktor bolyp jūmys ıstegen naǧaşym Myrzabek Quatbekov «Senı Jeksenbek Erkınbekovtıŋ özı şaqyrmap pa edı? Būl ne degen zaŋ? Jür, ministr senı ūmytpaǧan şyǧar» dep, ministrlıkke ertıp bardy» deidı keiıpkerımız.
Ministr eŋbek demalysynda eken, aldyna kelgenderdı onyŋ orynbasary Äşırbek Syǧai qabyldady. Ekı-üş än aitqyzyp, köŋılı tolǧan Äşırbek Törebaiūly oquǧa qabyldanuyna pärmen berdı. «Menıŋ önerde qaluyma, äruaǧynan ainalaiyn Äşekeŋ sebep boldy. Sol kısı maǧan qoldau körsetpese, qazır qaida jürerımdı bır Qūdai bıledı. Keiın teatrda oinaǧan rölderımdı körıp, baǧyt-baǧdar berıp, aqylyn da aityp jürdı» deidı Nūrai Tanabaev.
19 şılde künı saǧat 18.30-da «Astana» konsert zalynda Qazaqstan Jastar odaǧy syilyǧynyŋ laureaty, Mädeniet salasynyŋ üzdıgı Nūrai Tanabaevtyŋ «Än – qanatym» atty şyǧarmaşylyq keşı ötedı. Keşke Ramazan Stamǧaziev, Aitbek Nyǧyzbaev, Seken Syzdyq, Tolǧanbai Sembaev, «Saryarqa» halyq muzyka ansamblı, «Şalqyma» halyq bi ansamblı qatysady.
Aqyry J. Elebekov atyndaǧy estrada-sirk kolledjıne Jänıbek Kärmenovtıŋ synybyna qabyldandy. Bır jyldan keiın äskerge şaqyryldy. Otan aldyndaǧy boryşyn ötep kelgennen keiın oquyn Qazaqstannyŋ halyq ärtısı Qairat Baibosynovtyŋ synybynda jalǧastyrdy. Ramazan Stamǧaziev, Aitbek Nyǧyzbaev, Tolǧanbai Sembaev, Qajybai Jakin syndy qatarlastarymen bırge Qairat Äukenūlynyŋ alǧaşqy şäkırtı boldy.
Al oquyn aiaqtaǧan soŋ joldamamen Jezqazǧan filarmoniiasyna jıberılse de, S. Qojamqūlov atyndaǧy muzykalyq drama teatrynan bır-aq şyqty… Biyl köktemde rejisser Janat Hadjiev dünieden ozǧanda akter Ädıljan Şombalov köz jasyn tyia almai, bızge būl rejisserdıŋ önerge keluıne tıkelei yqpalyn tigızgenın aitqan edı. Sol siiaqty Nūrai Tanabaevtyŋ da sahnada beinelerdı somdauyna sebepşı Janat Äubäkırūly boldy. Alǧaşqy rölı «Qyz Jıbek» spektaklındegı – Şege. Al Jezqazǧan teatrynda bastalǧan akterlık joly Q. Quanyşbaev atyndaǧy memlekettık akademiialyq Qazaq muzykalyq drama teatrynda tabysty jalǧasty.
Osynda sol teatrdyŋ negızın qalauşy rejisser Jaqyp Omarovtyŋ şaqyruymen kelgen edı. Öner oşaǧy Ǧ. Müsırepovtıŋ «Aqan serı-Aqtoqty» spektaklımen aşylǧany belgılı. Nūrai Tanabaevtyŋ enşısıne onda Jomarttyŋ beinesı tidı. Al byltyr teatrdyŋ mereitoilyq keşınde Aqan serınıŋ özı bolyp sahnaǧa şyqty. Būl teatrda attai 18 jyl qyzmet ıstedı. Aqmola-Astananyŋ qazaqylanuyna qallekilıkter üles qossa, onda keiıpkerımızdıŋ de ülesı bar. Osylaişa Jaqyp Omarovtan keiın teatrǧa basşylyq etken Qadyr Jetpısbaev, Äzırbaijan Mämbetov syndy sahna saŋlaqtarynan alǧany köp. Mäselen, Äzırbaijan Mämbetov teatrdaǧy qyzmetımen qatar Qazaq ūlttyq öner universitetınde sabaq berdı. Onyŋ sondaǧy alǧaşqy şäkırtterınıŋ bırı bolǧan keiıpkerımız qazır özı de atalmyş oqu ornynda ūstaz ärı Astana qalasy memlekettık akademiialyq filarmoniiasynda ärtıs. «At ainalyp qazyǧyn tabady» demekşı, keiıngı jyldary änge köŋılım qaita audy. Sodan filarmoniiaǧa bardym» deidı keiıpkerımız.
Al Q. Quanyşbaev atyndaǧy memlekettık akademiialyq Qazaq muzykalyq drama teatryndaǧy jolyn qyzy Aqmaral jalǧastyrdy. Läilä Beknazar-Haninganyŋ şeberhanasyn aiaqtaǧan ol qazır teatrda basty rölderdı somdauymen qatar kinodan da körınıp jür. Onyŋ bärı tabyssyz emes. Talǧat Temenov qoiǧan «Tyraulap ūşqan tyrnalar» lirikalyq dramasynda nemıs qyzy İnganyŋ rölın oinap, Mäskeudegı «Zolotoi vitiaz» halyqaralyq teatr festivalınde «Altyn diplomdy» ielendı. A. Chehovtyŋ «Şie» komediiasyndaǧy rölı de körermenderdıŋ köŋılınen şyqty. Jaqynda ǧana Ş.Aitmatovtyŋ «Qyzyl oramaldy şynarym» spektaklınde basty rölde körındı.
Keiıpkerımızdı jary Qarlyǧaşpen tanystyryp, tabystyrǧan da sahna. Qazır Astana qalasy Quyrşaq teatrynda qyzmet etıp jürgen jarynyŋ atynyŋ özı – än. Asa körnektı kompozitor Ahmetov Jūbanovtyŋ «Qarlyǧaş» atty belgılı änı bar. Ännıŋ sözın aqyn İbadulla Mataqov jazdy. Öleŋ avtory keiınnen nemeresı düniege kelgennen keiın osy tuyndynyŋ qūrmetıne Qarlyǧaş atyn qoiady. Būl – sol Qarlyǧaş.
Bügınderı Nūrai Tanabaev filarmoniiada jūmys ıstep jürse de, akterlıkten qol üzgen joq. Mäselen, juyrda ǧana «Şyŋǧys han» tarihi qoiylymynda Maiqy bidıŋ beinesın somdady. Ony aqyn, dramaturg Serık Tūrǧynbekūlynyŋ «Şämşı» spektaklınde de vals korolınıŋ rölınde, būiyrsa, körıp qalarmyz. Aqynnyŋ bır jyldai būryn Astanada ötken şyǧarmaşylyq keşınde spektalden üzındı körsetılıp, keiıpkerımız bızge qūiyp qoiǧan Şämşı bolyp elestegen. Endeşe, än qanaty talmasyn!
Amanǧali QALJANOV
