Astanaǧa kelgen adamnyŋ mındettı türde soǧatyn obektılerı bar. Sonyŋ bırı – Atameken» Qazaqstan kartasy» etno-memorialdyq keşenı muzeiı. Alǧaşqy aşylǧan künınen bastap «Atameken» – turister, qandastarymyz, elordalyqtar jiı keletın Astananyŋ basty körıktı oryndarynyŋ bırıne ainaldy. Jyl saiyn keşendı jaqyn jäne alys şet elderden kelgen 10 myŋnan astam qonaq tamaşalaidy.
«Atameken» Qazaqstannyŋ kartasy» etno-memorialdyq keşenı 2001 jylǧy 8 qyrküiekte aşyldy.
«Atameken» etno keşenın qūrudaǧy jäne qyzmetınıŋ negızgı maqsaty – tarihi-mädeni jäne ruhani qūndylyqtardyŋ saqtaluyn, qoljetımdılıgın qamtamasyz etu jäne halyqty olarǧa aralastyru, Qazaqstan mädenietınıŋ jetıstıkterın nasihattau, Qazaqstannyŋ barlyq tabiǧi aimaqtary men ekonomikalyq jetıstıkterınıŋ köptürlılıgın körsetu, mädeni qūndylyqtardy saqtau jäne eselei tüsu.
Köptegen türkı tılderınıŋ audarmasynda «Atameken» sözı «Ata-babalar jerı» retınde qabyldanady. Būl aşyq aspan astyndaǧy ǧajaiyp mūrajaidy köru arqyly bırneşe saǧattyŋ ışınde bükıl Qazaqstandy aralap kelgendei, barlyq oblys pen körıktı jerlerdı tabiǧi landşaftpen tanysuǧa mümkındık beredı. Qazaqstan aumaǧynyŋ alaŋy boiynşa älemde 9-oryn alatyny belgılı, degenmen mūnda bükıl eldı alaqandaǧydai köruge bolady.
Qalalar, elder men halyqtar tarihyn körsetudıŋ asa qyzyqty täsılı köptegen elderde – Avstriiada, Belgiiada, Ūlybritaniiada, Germaniiada, Şveisariia men basqa elderde tanymal. «Atameken» – basqa elderdıŋ saiabaqtaryna ūqsas salynǧan jäne älem saiabaqtarynyŋ ışınde bıregeilerınıŋ bırı. «Atameken» Qazaqstannyŋ kartasy» – Qazaqstannyŋ äleumettık-mädeni jäne önerkäsıptık obektılerın ǧana emes, sondai-aq landşaft januarlar men ösımdıkter älemın beineleitın älemdegı bırden-bır saiabaq.
1,7 gektar alaŋda (ekı futbol alaŋy) eldı alaqandaǧydai köruge jäne onyŋ säulet-landşaft tarihymen tanysuǧa bolady. Şaǧyn aumaqqa jasalǧan ülken kartada qyzylqūmnyŋ kürıştı, maqtaly alqaptary men Qaraǧandynyŋ kömırı, Maŋǧystaudyŋ mūnaiy, qart Burabai, Qorǧaljynnyŋ erke qūstary men Kaspiidıŋ aru aqqulary, Alataudyŋ aq bas şyŋdary, taǧy da basqa aityp tauysa almaityn qazynaly Qazaq dalasy äsem beinelengen. Kartada barlyq oblys pen 2 respublikalyq maŋyzy bar qala – Astana men Almaty ornalasqan, älı de tolyqtyru jūmystary jürgızıledı.
Mūnda tabiǧi-klimattyq aimaqtar men landşafttardyŋ, säulet pen qara qūrylysy ansamblderınıŋ san türlılıgı paş etılgen. Olardyŋ ışınde eŋ erekşesı – tarih jäne mädeniet eskertkışterı ekenı sözsız. Olar – Qoja Ahmet Iаsaui kesenesı men Būqtyrma SES, Prezidenttıŋ Rezidensiiasy men Qaraqiia oiysy, taǧysyn taǧylar. «Atameken» Qazaqstan kartasynyŋ qyzyǧuşylyq tuǧyzatyn bölıgı – Kaspii teŋızınıŋ dekorativtı türde resımdelgen modelı. Miniatiuralar saiabaǧynda 200-den astam körıktı jerler ornalasqan jäne olardyŋ sany bırtındep ūlǧaiuda.
Saiabaqtyŋ ortalyǧynda arenasy bar aşyq forum ornalasqan, onda merekeler, şeruler men basqa da būqaralyq ıs-şaralar ötkızıledı. Būǧan qosa mūnda qolöner şeberhanalary da barşylyq, onda qoldanbaly öner şeberlerınıŋ būiymdaryn, sondai-aq Qazaqstannyŋ türlı öŋırlerınen kelgen kädesyilardy satyp aluǧa bolady.
«Kartamen» jūmys aiqyndylyǧy boiynşa aiaqtaluǧa tiıs emes: Qazaqstan örkendep, damu üstınde bolǧanda jaŋa obektıge oryn tabylmaq. Erekşe tarihi optimizmnıŋ negızı de osynda – halyq igılıgıne berılgen uaqyt ışınde saiabaqtyŋ bırde-bır obektısı joǧalǧan joq, qaita tolyqtyru jūmystary toqtausyz jürıp jatyr.
«Qazdizain» jobany jasaǧan avtorlar – T.Süleimenov, A.Ordabaev, S.Bairov, A.Qainarbaev, N.Anarqūlov jäne A.Kenjetaev.
«Atameken» keşenı qazırgı taŋda keluşılerge taŋdai qaqtyrarlyq jädıgerler ūsynatyn tanym men taǧylymnyŋ aituly ordasyna ainaldy.
Etno-memorialdyq keşen halyqqa mädeni qūndylyqtarymyzdy nasihattai otyryp, jastardyŋ otanşyldyq sezımderın oiatyp, elıne, jerıne degen ystyq yqylastaryn arttyra tüsedı. Bükıl Qazaqstan alaqandaǧydai körınetın karta keŋ-baitaq tuǧan jerımız turaly paş etıp, tanymdyq tarihqa jetelei tüsedı. Tarihi taǧylym, ötkenge qūrmet, keleşekke senım täuelsızdıktı baiandy ete tüserı sözsız.
