Ūly Abaidy, zaŋǧar jazuşy Mūhtar Äuezovtı, Alaş qairatkerlerın zertteuşı Tūrsyn Jūrtbai 70 jasta. Mereilı data qarsaŋynda elordada «Eldık ūstanym jäne Täuelsızdık nysanasy» atty halyqaralyq ǧylymi-täjıribelık konferensiia öttı. Şaraǧa qatysqan Memlekettık hatşy Qyrymbek Köşerbaev Tūrsyn Jūrtbaidyŋ jazuşylyq, şyǧarmaşylyq jolyna toqtalyp, onyŋ ǧalym retınde atqarǧan auqymdy jūmysyn atap öttı.
Memlekettık hatşy ǧalymnyŋ ekı tomdyq «Dulyǧa» tarihi-tanymdyq kıtabynyŋ berer taǧylymy mol ekenın, «Beiuaq», «Besıgıŋdı tüze!..», «Talqy», «Muhtar Omarhanovich Auezov», «Qūnanbai», «Süre söz» eŋbekterınıŋ ǧylymi qūndylyǧy asa joǧary dep baǧa berdı.
– Tarihty tügendeu – mehnatty ıs. Tırnektep jinap, tübın qopara zerttep, köz maiyn tauysyp, jyldar boiy arhivterde otyryp eŋbek etuge ekınıŋ bırınıŋ, egızdıŋ syŋarynyŋ qairaty jete bermeidı. Ol üşın asa zor tabandylyq kerek, şydamnyŋ şegın körseter, tözımdı tügel tauysar auyr jūmysty ūlt aldyndaǧy jauapkerşılıgın sezıne alǧan azamat qana atqara alsa kerek. Jūrt jūmysyna janyn salyp ısteitın ǧalymdardyŋ bırı jetpıstıŋ jotasyna köterılıp otyrǧan ortamyzdaǧy ardaqty azamatymyz – Tūrsyn Jūrtbai. Al ǧalymnyŋ 50-jyldardaǧy ūlt ziialylaryn qudalau, quǧyn-sürgınge ūşyratu turaly, «Alaş» partiiasy men Alaşorda ükımetı basşylary men müşelerınıŋ üstınen jürgızılgen tergeu ısterınıŋ negızınde «Ūranym – Alaş!..» atty üş tomdyq zerdelı zertteuınıŋ şyǧuy ruhani düniemızge ülken serpılıs äkeldı. Tūrsyn Jūrtbai osy üştomdyq ırgelı zertteu eŋbegı men «Alaş aqiyqtary» atty sirek derekter jinaǧynyŋ negızınde bırtūtas Alaş ideiasynyŋ tūjyrymdamasyn mümkın bolǧanşa tolyq aşty, – dedı Qyrymbek Köşerbaev.
Halyqaralyq ǧylymi-täjıribelık konferensiiada Memlekettık hatşy tarihqa qatysty bırqatar oiyn ortaǧa salyp, ūsynystarymen bölıstı. Sonyŋ negızınde tarihi ılım-bılımnıŋ bırjaqty közqarastarynan aryla otyryp, ötken tarihymyzdyŋ şynaiy beinesın jasaudy, ejelgı jäne orta ǧasyrlar tarihyna basa nazar audarudy ūsyndy. Būdan bölek, keŋes däuırındegı Qazaqstan tarihyn qaita paiymdaudyŋ, elımızdıŋ osy zamanǧy tarihynyŋ tolǧaqty mäselelerın zertteudı küşeitudıŋ, qazaq diasporalarynyŋ tarihyn zerdeleudıŋ maŋyzdy ekenıne toqtaldy.
Sondai-aq konferensiiaǧa Prezident keŋesşısı Bauyrjan Omarov, QR Prezidentınıŋ baspasöz hatşysy Berık Uäli, Bılım jäne ǧylym ministrı Ashat Aimaǧambetov, Nūr-Sūltan qalasynyŋ äkımı Altai Kölgınov jäne elımızdıŋ belgılı ǧalymdary qatysty.
«Ūlt tarihy men ädebietı qos qanaty ıspettes bolǧan Tūrsyn Jūrtbaidy bärı ūlaǧatty ūstaz, sanaly ǧūmyryn otandyq ǧylymdy damytuǧa arnaǧan aitary mol azamat retınde jaqsy bıledı, şeksız qūrmetteidı. Täuelsızdık jyldarynda ūlt sanasyn jaŋǧyrtuǧa sübelı üles qosyp kelesız. Kıtap bop qaptalǧan qūndy eŋbekterıŋız älı talai buynǧa ruhani azyq bolary sözsız» dedı mereitoi iegerın qūttyqtaǧan elorda äkımı Altai Kölgınov.
Jiynda söz alǧan mereitoi iesı Tūrsyn Jūrtbai konferensiiaǧa qatysuşylardyŋ barlyǧyna alǧysyn bıldırdı. «Qoşemetke eşqaşan qūmar bolǧan emespız, alaida syisyz bolaiyn degen de oiym bolǧan emes. Eŋbegım elengen saiyn kışıreiıp, qarapaiym, elge jaqyn boluǧa tyrystym. Jūmys ısteuıme küş beretın de sol eldıŋ jan jyluy. Sol jyludy sezgen saiyn ömırım zaia ketpegenın tüsınıp, jūbanamyn» dedı ǧalym.
