Ündıstannyŋ Chennai qalasynda ötken Düniejüzılık şahmat olimpiadasynda älemnıŋ 188 elınıŋ 2 myŋnan asa şahmatşysy taqta üstındegı oi tartysynda şyn myqtyny anyqtady. Aituly sporttyq bäsekege sarapşy retınde qatysqan Käusar Bauyrjandy äŋgımege tarttyq.
– Ündıstandaǧy olimpiadanyŋ qorytyndysy boiynşa «Aziianyŋ körnektı şahmat töreşısı» atanypsyz. Qūtty bolsyn!
– Raqmet!
– Sızden bölek qai otandasymyzǧa qūrmet körsetıldı?
– Ündıstan törınde ötken aqyl-oi alaŋynda Gülmira Däuletova «Aziianyŋ körnektı şahmat ūiymdastyruşysy», Jansaia Äbdımälık «Aziianyŋ körnektı şahmatşysy», Bibısara Asaubaeva «2021 jylǧy Aziianyŋ körnektı şahmatşysy» jäne Dilaila Säduaqasova «Aziianyŋ äleumettık jelısınıŋ jūldyzy» marapatyna ie boldy.
– Endı şahmatşylardyŋ önerıne toqtalsaŋyz. Nätijege köŋılıŋız tola ma?
– Erler arasynda 189 komanda qatyssa, bızdıŋ komanda 17-şı, äielder arasyndaǧy oi jarysyna 162 komanda baq synasa, bızdıŋ qyzdar 5-şı orynnan körındı. Salystyrmaly türde alǧanda jaqsy nätije.
– Özbekstan men Ukraina komandasynyŋ jetıstıgıne qyzǧana da qyzyǧa qaradyq. Atalǧan elderdıŋ nätijelı önerınıŋ syry nede?
– Dūrys aitasyz, Özbekstannyŋ erler jäne Ukrainanyŋ äielder komandasy top jardy. Atalǧan elder kezdeisoq chempion bolǧan joq. Būl elder şahmatqa aqyl-oidy damytatyn sport retınde qaraidy.
Ukrainanyŋ äielder komandasynyŋ chempiondyq ruhy bar, talai ret halyqaralyq bäsekelerde jülde aldy. 1992 jyldan bergı olimpiadalarda Ukrainanyŋ äielder komandasy 2 ret bırınşı, 2 ret ekınşı, 3 ret üşınşı oryn aldy.
Bügınde özbekstandyq grossmeister Nodirbek Abdusattorov älemnıŋ üzdık 10 şahmatşysynyŋ qataryna kıredı. 2021 jyly 26-28 jeltoqsanynda Polşanyŋ astanasy Varşavada qalasynda ötken jyldam şahmattan (blis) älem chempionatynda Nodirbek Abdusattorov altynnan alqa taqqan-dy. Eŋ bastysy, Özbekstanda şahmat tanymal sportqa ainalyp, qarqyndy damuynda mektep baǧdarlamasyna pän retınde enuı oŋ äser ettı.
Ekınşı jaǧy, şahmattan älemdık reitingte üzdık ondyqqa kıretın Resei jäne Qytai şahmatşylarynyŋ qatyspauy da öz äserın berdı-au.
– Şahmattan sarapşy, töreşı retındegı täjıribeŋızge toqtala ketseŋız.
– 2015 jyldan berı töreşılık qyzmetke bet būryp, Malaiziia, Moŋǧoliia, Türkiia, Qytai, Gresiia, İran jäne Ündıstanda ötken halyqaralyq turnir men chempionattarda şahmatşylardyŋ oiynyŋ baqylap, törelık ettım.
– Şahmat adamnyŋ ziiatkerlık qabıletın damytumen qatar şydamdylyǧyn şyŋdap, analitikalyq oilau qabıletın arttyratyn sport türı. Solai emes pe? Şahmatty qalai damytu kerek. Maman retınde pıkır bıldırseŋız.
– Ärine, memlekettık deŋgeide män beru maŋyzdy. Prezident Qasym-Jomart Toqaevtyŋ tapsyrmasy boiynşa Oqu-aǧartu ministrı Ashat Aimaǧambetov mektep baǧdarlamasyna şahmattan fakultativtı sabaq engızetınıne quanyp qaldym. Sannan sapa şyǧatyny anyq. Mektep qabyrǧasynda ziiatkerlık oiyndy meŋgergen jastar biık jetıstıkterge jetetınıne senemın.
Özım 2015 jyldan berı «Intprofchess» atty şahmat mektebımdı aşyp, balalarǧa osy oiyndy üiretıp kelemın.
Nūrlat BAIGENJE
