Eŋ qūdırettı de qasterlı – özımnıŋ ana tılım. Ana tılı arqyly alǧaşqy älıppenı tanydym. Öz tarihymdy tanyp bıldım. Tuǧan tılınıŋ abyroiyn asqaqtatu – ärbır azamattyŋ boryşy. Sebebı bızdıŋ bolmysymyz, salt-dästürımız, dınımız, mädenietımız osy tılımızde jatyr. Täuelsız eldıŋ jas ūrpaǧyn parasatty, bılımdı, ısker, qabılettı, ūltjandy etıp qalyptastyruda memlekettık tıldıŋ rölı öte joǧary. Sondyqtan ony ärqaisymyz bıluge mındettımız.
Tıl – ata-babamyzdan qalǧan amanaty. Atalar mūrasyn jalǧastyru, onyŋ märtebesın köteru – myna barşamyzdyŋ paryzymyz. «Öner aldy – qyzyl tıl». Elınıŋ bolaşaǧyn oilaǧan, oǧan qūrmetpen qaraǧan ärbır azamat ana tılın saqtap qaluy üşın qolynan kelgen kömegın aiamauy tiıs. Asyl qazynamyzǧa ainalǧan qazaq tılınıŋ qūndylyǧynyŋ arta beruıne ärdaiym öz ülesımdı qosuymyz asa maŋyzdy. Täuelsız Qazaqstannyŋ kögınde kök bairaǧymyz jelbıredı, är qazaqtyŋ jüregınde Änūranymyz aityldy. Qazaqstan Respublikasynyŋ tıl turaly Zaŋy qabyldandy.
Bauyrjan Momyşūly «Anamyzdyŋ aq sütımen boiymyzǧa daryǧan tılımızdı ūmytu – bükıl ata-babamyzdy, tarihymyzdy ūmytu» degen bolatyn. Sondyqtan tılımızdı ūmytpai, älemdegı eŋ myqty, bäsekege qabılettı 50 eldıŋ qataryna enu üşın qazaq tılın joǧary märtebede ūstau kerekpız dep oilaimyn. Tıl bailyǧy – ärbır ūlttyŋ maqtanyşy, är azamat özınıŋ ana tılıne közınıŋ qaraşyǧyndai qorǧap, orynsyz şūbarlanuyna qarsy tūruy kerek.
Tıl – ötkennıŋ ūrpaqqa qaldyrǧan amanaty, bügıngı künnıŋ abyroiy, erteŋgı künnıŋ kepılı. Sondyqtan da öz ana tılımızdıŋ qadırın bılıp, öz tılımızde dūrys söilese bılu är qazaq balasynyŋ bırden-bır mındetı bolyp tabylady. Bız, bolaşaq jastar, tılımızdıŋ abyroiyn asqaqtatamyz, biıkke köteremız dep nyq senımmen aitqym keledı.
Ana tılım – ata-babamyzdan miras bolyp kele jatqan baǧa jetpes mūra. Demek, är adam ana tılın közınıŋ qaraşyǧyndai qorǧauǧa, onyŋ tazalyǧyn saqtauǧa tiıs. Amal ne, tuǧan tılımızdı şūbarlap, basqa tıldı aralastyryp söileitınder de bar. Tıptı, tuǧan tılınen bezetın soraqylardy, qazaqşa söileuge ūialatyndardy körgende, «Tuǧan tılıne jany aşymaǧan adam – jändık» degen söz oiyma erıksız oralady. Ana tılı – ar ölşemı. Olai bolsa, tıldı şūbarlau – ardy şūbarlau, köŋıl tūnyǧyn mailau. Eŋ jaqsy adam – ana tılın qūrmettegen adam. Būl senıŋ basqa tıldı meŋgeruıŋe böget bolmaidy, qaita senı adamgerşılıkke, şyn patriot boluǧa jeteleidı.
Ana tıldıŋ tereŋ iırımderıne boilai bılu – sanaly adam bolǧysy keletın jas adamnyŋ bırınşı paryzy. Ol – tuǧan jerıŋdı, elıŋdı, süiıktı Otanyŋdy süie bılu degen söz. Aqyn M.Maqataev «Otan» atty öleŋınde:
«Men onyŋ tünın
süiem, künın süiem
Aǧyndy özen, asqar
tau, gülın süiem.
Men onyŋ qasiettı
tılın süiem,
Men onyŋ qūdırettı ünın süiem» dep Otandy süiudıŋ, ana tılın süiudıŋ qūdırettı biık sezım ekendıgın bıldırgen. Būl mäselenı daudyŋ taqyryby emes, ūlttyŋ ūiytqysy ete bılgenımız jön. Tılımız memlekettıŋ barlyq jüiesınde qoldanyluy üşın bız özımızdı özımız qamşylap, osyǧan özımız atsalysuymyz qajet.
Güljazira QAIYRBEKOVA,
Astana qalasy mamandandyrylǧan audanaralyq tergeu sotynyŋ bas
mamany-sot otyrysynyŋ hatşysy
