Aŋsaǧan «Jerūiyq» – Astana
Qazaqtyŋ ruhani qazynasy taǧy bır tyŋ tuyndymen tolyqty. Ötken senbı künı Beibıtşılık jäne kelısım saraiynda «Jerūiyq» atty rok-operanyŋ tūsauy kesılıp, körermen jüregıne jol tartty.
Rok janryndaǧy operalyq qoiylym elımızde būryn-soŋdy sahnalanbaǧan. Būl – osy janrdaǧy alǧaşqy tuyndy. Şyǧarmanyŋ muzykasyn jazǧan belgılı kompozitor Tölegen Mūhamedjanov, al sözın – aqyn Qadyr Myrzaliev jazyp ketken.
Būl tuyndy negızınen osydan 33 jyl būryn düniege kelgen eken. Tıptı, äigılı «Dos-Mūqasan» ansamblınıŋ Almatydaǧy Respublika saraiynda oryndaǧany da bar. Bıraq olar şyǧarmany spektakl emes, konserttık baǧdarlama retınde alyp şyǧady. Halyq jyly qabyldaǧan tuyndy keiın ūmyt qalady. Alaida, Mūrat Qūsaiynov sekıldı öner janaşyrynyŋ qolqalauymen şyǧarma qaitadan jaŋǧyrady. Tölegen Mūhamedjanovtyŋ aituynşa, qazırgı «Jerūiyq» būrynǧyǧa ūqsamaidy. Būl – qazırgı zamanǧa laiyqtalǧan, mūnda balet te, drama da bar.
Qoiylym elıne jaily qonys qaraǧan Asan Qaiǧy turaly aŋyzdyŋ jelısımen örbidı. Qazaq dalasyn tügel şarlap, jer jannatyn ızdegen abyz eldıŋ bırlıgın, azattyǧyn aŋsaidy. Bıraq äzäzıldıŋ el arasyna salǧan ırıtkısı, üş jüz batyrlarynyŋ özara alauyzdyǧy men arazdyǧy oǧan mümkındık bermeidı. Oqiǧanyŋ soŋynda auyzbırşılıktıŋ eŋ qymbat qazyna ekenın tüsıngen el äzäzıl dūşpandy jeŋıp, derbes memleketke ainalady. Dudar men Märiiamnyŋ mahabbaty arqyly ūlttar arasyndaǧy tatulyqty meŋzep, yntymaqqqa şaqyrǧan spektakldıŋ şaryqtau şegınde Asan Qaiǧy Saryarqa tösınen armandaǧan jer jannatyn ızdep tabady. Talai ǧasyr ötkennen keiın būl mekende erkın qazaqtyŋ elordasy – Astana boi köteredı.
Rok-operanyŋ qoiuşy-rejisserı – Iýrii Aleksandrov. Būl elımızge tyŋ janr boluy sebeptı qoiylymdy sahnalauǧa osy reseilık rejisser şaqyrylǧan körınedı. Qazaqtyŋ salt-dästürımen jaqsy tanys ärı būǧan deiın qazaq sahnasyna «Abylai han», «Turandot» sekıldı äigılı operalardy alyp şyqqan Iý.Aleksandrovtyŋ būl kezektı şyǧarmasy da körermen jüregıne jol tapqany anyq.
Qoiylymdaǧy basty röl – Asan Qaiǧyny belgılı änşı Nūrlan Önerbaev oryndady. Körermenge köp körınbei ketken änşınıŋ abyz beinesınde jarq etuı jūrtşylyqtyŋ da köŋılınen şyqsa kerek.
Rok-operaǧa Mädina Basbaeva, Svetlana Vasina (Märiiam), Bauyrjan İsaev, Rüstem Seiıtbekov (Dudar), «Jastar» teatrynyŋ ärtısı Bauyrjan Nūrymbetov (Äzäzıl rölınde), Q.Quanyşbaev atyndaǧy memlekettık akademiialyq Qazaq muzykalyq drama teatrynyŋ ärtısterı, «Terra» jäne «Naz» bi teatry men temırtaulyq «Breik Dans» tobynyŋ bişılerı qatysty.
Qoiuşy rejisserler sahnanyŋ bezendırıluıne de erekşe män bergenın aita ketken jön. Asan Qaiǧy zamanyn köz aldyŋyzǧa äkeletın sahnalyq alaŋ balbal tastan jasalǧan adam müsınderımen aişyqtalypty.
Qymbat NŪRǦALİ