Qala men Sala

Aptap ystyqtan qalai qorǧanuǧa bolady?



Därıgerler ystyq künderı densaulyqqa kütımmen qaraudyŋ joldaryn aitty. Därıgerler ystyq künderı densaulyqty qalai kütu kerek jäne qalai sergek jüruge bolatyndyǧyn aitty.

Şılde ädette eŋ ystyq ai, sondyqtan kün säulesınen qorǧanu kerek. Mūndai ystyq auada egde jastaǧy adamdar men säbilerdıŋ, aşyq auada jūmys ısteitın jäne sozylmaly aurulary bar adamdardyŋ jai-küiı tıptı qiyn bolatyndyǧy belgılı.

Aua temperaturasynyŋ qatty köterıluı älsıreu men künnıŋ ötuın tudyruy, sonymen qatar jürek-qan tamyrlary, tynys alu, büirek jäne psihikalyq aurulardyŋ küşeiuıne äkep soqtyrady. Būndai jaǧdaida aptap ystyqtyŋ densaulyqqa tigızetın kerı äserın qarapaiym äreketter arqyly boldyrmauǧa bolady eken.

Mäselen, künnıŋ eŋ ystyq uaqytynda saǧat 12-den 16-ǧa deiın asa qajet bolmasa, dalaǧa şyqpauǧa jäne ülken fizikalyq küş saludy qajet etetın ıstermen ainalyspauǧa tyrysyŋyz.

Eger sız köşege şyǧyp ülgergen bolsaŋyz, köleŋkede köbırek bolatyn baǧytpen jürudı oilastyryŋyz. Balalar men januarlardy jabyq maşinalarda az uaqytqa da qaldyrmaŋyz. Sonymen qatar anda-sanda salqyndauǧa tyrysyŋyz, künıne 2-3 saǧatty salqyn jerde ötkızıŋız (mysaly, kondisionerı bar qoǧamdyq ǧimarattar).

Qatty ystyqtaudan jäne şöldeuden aulaq bolyŋyz. Tabiǧi matalardan, jaqsyraq aşyq tüsterden jasalǧan jeŋıl jäne keŋ kiım kiıŋız, jeŋıl bas kiımder, künnen qorǧaityn közıldırık kiıp, özıŋızben bırge su bötelkesın alyp jürıŋız.

Organizmdı susyzdanudan qorǧau üşın ünemı su nemese jyly şai, bıraq suyq emes jemıs şyryndaryn ışu kerek.

Terıge künge küiuge qarsy zattardy jaǧyp jürıŋız. Kosmetikany meilınşe köp qoldanbaŋyz.

Ystyq aua ­raiynda ­rasi­onnan ­maily, quyrylǧan jäne tättı taǧamdardy alyp tastauǧa tyrysyŋyz. Mäzırıŋızde jeŋıl taǧamdar – kökönıs­ter, jemıster, qainatylǧan nemese būqtyrylǧan balyq, tauyq etı, salqyn sorpalar men okroşkalar boluy kerek. Sanitarlyq gigiena erejelerın este saqtaŋyz, kökönıster men jemısterdı, ettı, balyqty aǧyndy sumen mūqiiat juyŋyz.

Alkogoldı (sonyŋ ışınde syrany) ışuge bolmaidy. Mamandar qūramynda kofeinı bar susyndar, sonymen qatar aǧzadaǧy metabolikalyq prosesterdı bäseŋdetetın susyndar men gazdalǧan susyndar şöldı qandyrmaityndyǧyn eskertedı.

Eger ädetten tys belgıler paida bolsa jäne simptomdar saqtalsa, bırden därıgerge jügıngen jön.

Jaz ystyǧynda, nemese qatty şarşasaŋyz, öte suyq sudy bırden ışpeŋız, sebebı būl tamyrlardyŋ nemese qan tamyr­larynyŋ taryluyna nemese jaryluyna, insultke äkeluı mümkın.


Taǧyda

admin

«Astana aqşamy» gazetı

Ūqsas jaŋalyqtar

Pıkır üsteu

Back to top button