Qazaqstan Respublikasynyŋ Memlekettık rämızder merekesıne orai Elbasy kıtaphanasynda «Memlekettılıktıŋ rämızderı» halyqaralyq ǧylymi konferensiiasy bolyp öttı. Biyl märtebelı nyşandardyŋ qabyldanǧanyna 30 jyl tolyp otyr.
«Kez kelgen el üşın Memlekettık rämızder täuelsızdıktı aiqyndaityn atribut qana emes, būl – tereŋ äleumettık-mädeni jäne saiasi tüsınıkter jüiesı. Olar tarihqa negızdelıp, ūlttyq jadty saqtap otyrady. Memlekettık rämızder – el kelbetınıŋ qūramdas bölıgı, azamattar patriotizmınıŋ körınısı, bükıl qoǧamdy bırıktıretın faktory, kez kelgen ūlt pen memlekettıŋ bolmysyn qalyptastyrudyŋ qūramdas bölıgı» dedı Elbasy kıtaphanasynyŋ direktory Baqytjan Temırbolat ıs-şarany aşa otyryp.
Halyqaralyq ǧylymi konferensiiaǧa onlain formatta şeteldık qonaqtar da qatysyp, söz söiledı. Sonyŋ bırı Qauıpsızdıktı zertteu jönındegı Djordj Marşall atyndaǧy europalyq ortalyq professory, Emeritus universitetınıŋ professory Gregori Glison (Niu-Meksiko, AQŞ) Qazaqstannyŋ täuelsızdık alǧanyna tıkelei kuä bolǧanyn aitty. 1991-92 jyldary bızdıŋ elde ıssaparda bolǧan ǧalym Qazaqstannyŋ halyqaralyq arenada qalai tanylǧany, osy otyz jyl ışınde jetken jetıstıkterı jönınde söz qozǧady.
Jandarbek Mälıbekov, eltaŋba avtory:
Eltaŋbany jai ǧana logotip dep qabyldamau kerek. Mūnda myŋdaǧan jyldyq tarihymyz, ruhymyz ben sanamyz, salt-dästürımız ben Ūly dalanyŋ filosofiiasy jatyr. Sondyqtan onda erekşe qadır-qasiet bar dep tüsınu kerek. Öz basym Eltaŋbanyŋ keudege taǧatyn kışkene nūsqasyn kielı boitūmardai ünemı taǧyp jüremın. Jaŋa däuırde, «Jaŋa Qazaqstanda» Memlekettık rämızderdı nasihattaudyŋ tyŋ täsılderın qoldanatyn kez keldı
L.Gumilev atyndaǧy Euraziia ūlttyq universitetınıŋ prorektory, professor Dihan Qamzabekūly rämıztanuǧa qatysty qūndy pıkırlerımen bölıstı:
«Bızdıŋ ūǧymymyzda rämıztanu – közsız süiıspenşılık emes, Otanǧa, elge degen ata-baba qanymen boiǧa sıŋgen sanaly ärı şynaiy qūştarlyq. Rämıztanu ūǧymy tuǧan memleketke, jaralǧan topyraq pen ösken ortaǧa degen ızgı sezımdı ǧana bıldırmeidı, ol – eldık bırlıktı, halyqtyq qasiet pen sapany, azattyq üşın kürestı, tarihi jol men jasampazdyqty qasterleudı aŋǧartatyn keŋ ūǧym. Ol – eldıŋ ötkenıne, bügınıne, keleşegıne degen berık senım men tereŋ jauapkerşılıktı oiatatyn ruhani ırgetastyŋ bır jüiesı. Qazır Qazaqstan jaŋaruǧa bet alǧan kezeŋde rämıztanu elımızdıŋ asa maŋyzdy ärı özektı qaǧidatyna ainalyp otyr. Öitkenı ol – otanşyldyqtyŋ bıregei salasy. Qazırgı älemdık syn-qaterler tūsynda täuelsız elımızdıŋ ǧalamdaǧy orny men qauıpsızdık mäselesı barşamyz üşın otanşyldyq ölşemı ekenın de este ūstaǧan jön».
Täuelsız Qazaqstannyŋ Memlekettık tuynyŋ avtory – belgılı suretşı Şäken Niiazbekov. Egemendı Qazaqstannyŋ eltaŋbasynyŋ avtorlary – belgılı säuletşıler Jandarbek Mälıbekov pen Şot-Aman Uälihanov. 1992 jyly qabyldanǧan alǧaşqy änūrannyŋ sözın T.Moldaǧaliev, M.Älımbaev, Q.Myrzaliev, J.Därıbaeva jazǧany belgılı. 2006 jyly jaŋa Memlekettık änūrannyŋ negızı retınde halyq arasynda keŋınen tanymal «Menıŋ Qazaqstanym» patriottyq änı taŋdap alyndy. Ol ändı Şämşı Qaldaiaqov 1956 jyly Jūmeken Näjımedenovtıŋ sözıne jazǧan bolatyn. Änūrannyŋ bastapqy mätının Elbasy Nūrsūltan Nazarbaev öŋdedı.
Tūlparyŋ tau men tasty attap,
Töske alsaŋ qoŋyr salqyndy.
Aspan tüs tuyŋ asqaqtap,
Asyrar älı-aq daŋqyŋdy! – dep aqyn jyrlaǧandai, qanşama jastarymyz qazır Qazaqstannyŋ daŋqyn şyǧaryp, kök bairaǧymyzdy kökke biık köterude. Sonymen bırge Memlekettık rämızderge nemkettı qarau nemese aiaqasty etu faktılerı de kezdesıp jatady. Keşe ǧana köpşılıktıŋ aşu-yzasyn tudyrǧan «İrina Kairatovna» toby änşılerınıŋ qylyǧy – sonyŋ bır belgısı. Sol sebeptı konferensiiaǧa qatysuşylar bırauyzdan atalǧan mäselege qatysty bırızdılık pen jaŋaşyldyq qajet degen toqtamǧa keldı.
Ǧylymi konferensiianyŋ qorytyndysy boiynşa rämızderımızdı memleket ışınde jäne el aumaǧynan tys jürgen jastar arasynda nasihattaudyŋ tyŋ ūsynysy äzırlendı.
Äbubäkır Smaiylov
