[wppa type=»slideonly» album=»52″ size=»auto»][/wppa]
Älemdık turne aiasynda «Astana Opera» memlekettık opera jäne balet teatry gastroldık saparmen Sankt-Peterburg qalasynda bolyp qaitty. Üş künge sozylǧan öner merekesı reseilıkterdı ruhani läzzatqa böledı. Oǧan sondaǧy körermen qauymnyŋ ystyq yqylasy dälel. Jerlesterımız ataqty Mariia teatrynda Djuzeppe Verdidıŋ «Atilla», Mūqan Tölebaevtyŋ «Bırjan-Sara» operalaryn jäne «Ballet Gala» qoiylymyn ūsyndy.
Sankt-Peterburgtegı Mariia teatry – bükıl dünie jüzı moiyndaǧan kielı öner ordalarynyŋ bırı. Teatrdyŋ jaŋadan salynǧan sahnasynda älı eşbır şeteldık ūjym öner körsetken joq. Al, qūrylǧanyna köp bola qoimaǧan jas teatr – «Astana Opera» özınıŋ älemdık turnesın däl osy jerden bastady.
Astanalyqtar dübırın estıgen aq tünder qalasynyŋ jūrty teatrǧa qarai aǧyldy. Halyqtyŋ köptıgı sonşa, kıreberıste ūzynsonar kezek boldy. Ekı myŋ adamdyq ülken zal körermenge lyq toldy. Neva jaǧalauyna arnaiy şaqyrtumen kelgen «Astana Opera» teatrynyŋ ūjymyn önersüier qauym osylai qarsy aldy.
«Atilla» qoiylymyna Memlekettık akademiialyq Mariia teatrynyŋ körkemdık jetekşısı, maestro Valerii Gergievtıŋ özı dirijerlyq ettı. Spektaklden keiın ol «Astana Operanyŋ» qūrmetıne dastarhan jaiyp, osy teatrdy qabyldau ülken oqiǧa ekenın atap öttı. Būdan keiın Valerii Gergiev jetekşılık etetın peterborlyq teatrdyŋ truppasy Astanaǧa Rihard Vagnerdıŋ operasymen keletın bolyp kelısıldı.
Erteŋgısın jergılıktı basylymdarda «Valerii Gergiev «Astana Operanyŋ» halyqaralyq gastrolın aşty», «Astana älemnıŋ türlı teatrlaryn bırıktıretın köpır bola alady» degen maǧynadaǧy maqalalar jazylyp jatty. Al, muzyka synşysy Vladimir Dudin: «Tıs qaqqan peterborlyq köpşılıktı myqty solisterdıŋ vokaldyq deŋgeiı ǧana emes, sondai-aq hor men orkestrdıŋ önerı de taŋdai qaqtyrdy. Hor dauysynyŋ naqtylyǧy, dinamizmı, aşyqtyǧy men teŋgerımdılıgı, partituranyŋ niuansyn tereŋ tüsınuı jinalǧandardy tänttı ettı. Solisterdı basyp tastaudy emes, qoldaudy maqsat etetın orkestr özındık erekşelıgımen, jūmsaqtyǧymen, jinaqylyǧymen, naqtylyǧymen jäne sazdylyǧymen qairan qaldyrdy. Aldymyzda biık asulardy baǧyndyrudy maqsat etken naǧyz passionariler tūrǧany aidan anyq» degen eken.
Odan keiın A.Vaganova atyndaǧy Orys baletı akademiiasynyŋ jäne N.Rimskii-Korsakov atyndaǧy Sankt-Peterburg konservatoriiasy horeografiia kafedrasynyŋ dosentı Olga Rozanova da alǧan äserımen bölıstı: «Bügın bız tamaşalaǧan qoiylym erıksız eleŋ etkızdı. Spektakl joǧary, tıptı europalyq deŋgeide qoiyldy der edım. Jūldyzy jarqyraǧan Jūpar Ǧabdullina İtaliiadan kelgen üş änşıden qalysqan joq, olar bırlesıp naǧyz ansambl qūrdy. Jas teatrdan mūndai qoiylym tamaşalauǧa bolady dep oilamaisyŋ, äitse de, nesıne taŋ qalamyn, eger maestro Gergiev «Astana Opera» teatrymen şyǧarmaşylyq bailanys ornatsa, ol jaqta şynymen soǧan tūrarlyq närsenıŋ bar bolǧany, äitpese, mūndai odaq qūrylmas edı!» dep aǧynan jaryldy.
«Atilladan» keiın körermender «Birjan-Sara» operasyna da bilet aluǧa asyqty. Peterborlyqtar qoiylymǧa ülken qyzyǧuşylyq tanytqany sonşalyq, kassada bırde bır bilet qalmapty. Mūqan Tölebaevtyŋ osynau tuyndysy qazaq tılınde oryndalǧanymen, biık önerdıŋ tılı bır. Sondyqtan körermender örbıgen oqiǧaǧa ortaqtasyp otyrdy. Qoiylym barysynda Sara sahnaǧa atqa mınıp şyqty. Mūny köpşılık asyǧa kütıp otyr edı. Sol-aq eken, teatrlyq tärtıp jaiyna qalyp, peterborlyqtar ūialy telefondarymen kameraǧa tüsıre bastady. Basty keiıpkerdı ystyq yqylaspen qoldau da nazardan tys qalǧan joq. Üzılıs kezınde spektakldı talqyǧa salǧan olar operanyŋ qyzyqty ärı qarama-qaişylyqqa toly jelısın äŋgıme etıstı. Sankt-Peterburgte köpten berı tūryp jatqan qazaqtar qoiylymdy tamaşalaǧannan keiın elge baryp qaitqandai bolǧandaryn aityp jatty.
«Alǧaşqy jetıstıkterden keiın gastroldıŋ ekınşı künınde özıŋdı anaǧūrlym jeŋıl ärı senımdı sezınesıŋ» deidı «Astana Opera» baletınıŋ körkemdık jetekşısı Tūrsynbek Nūrqaliev. «Äu basta «Ūiqydaǧy aru» baletın qoimaqşy edık. Alaida, jospar özgerıp, körermen teatr ärtısterınıŋ şeberlıgıne tolyqqandy köz jetkızuı üşın türlı baletterden üzındıler qoiudy ūiǧardyq. Osylaişa jūrtşylyqqa «Ūiqydaǧy arudyŋ» II aktısınen «Silfida» baletın, «Korsar» baletın ūsyndyq. Bırınşı bölımde körermen ūlttyq baletten Äigerım Beketaeva men Rüstem Seiıtbekovtıŋ oryndauyndaǧy «Qozy-Körpeş pen Baian sūludy» tamaşalady» deidı ol.
Atalǧan körınıs peterborlyqtar üşın şynymen jaŋa dünie edı, sebebı, erekşe ūlttyq ruh, jalyn körermendı baurap, jūrtty quanyşqa böledı. «Ekınşı aktıde batys europalyq jäne ūlttyq baletpen aralasqan alty nömır ūsynyldy. Jas ta bolsa, «Astana Opera» baletınıŋ jetekşı solisı atanǧan Äigerım Beketaevanyŋ oryndauyndaǧy keudenı kerneitın dramatizmge toly «Ölıp bara jatqan aqqu» jürekterdı qozǧady. Körermen erıksız közıne jas aldy. Du qol şapalaq zaldy jaryp jıbere jazdady» deidı Tūrsynbek Nūrqaliev. Qoiylymnan keiın qoiuşy horeograf Boris Eifman jetekşı solistıŋ oryndauyna täntı bolyp, oǧan joǧary baǧa berdı. Öte äserlı şyqqan L.Minkustyŋ «Don Kihot» baletınen, A.Borodinnıŋ «Qypşaq biınen» üzındıler «Gala balettıŋ» baǧdarlamasyn aiaqtady. Taǧy bır aita keterlıgı, qoiylymǧa täntı bolǧan körermen soŋǧy qyryq jyl ışınde tūŋǧyş ret türegep tūryp şapalaq ūrdy. Zaldan şyqqanda peterborlyqtar älı de qazaq şeberlerınıŋ önerınen alǧan äserlerımen bölısıp bara jatty…
Endı «Astana Operany» alda Parij, London jäne Niu-Iork saparlary kütıp tūr.
Erkejan SÄTIMBEK
