Astana – täuelsızdık tıregı

Elordamyz Astana qa­la­synyŋ tarihyndaǧy eleu­lı künnıŋ bırı – 1997 jyldyŋ 10 jeltoqsany. Bügın el astanasy Almatydan Aqmola qalasyna köşıp kel­genıne 19 jyl toldy. Osy künı Astanaǧa elımızdıŋ Memlekettık tuy, Eltaŋbasy, Prezidenttıŋ ştandarty äkelıngen edı.

Däl osy künı sol kezdegı Prezident rezidensiiasy (qa­zırgı Astana qalasynyŋ äkımdıgı) aldyndaǧy alaŋda saltanatty jiyn öttı. Ūlan sarbazdary alaŋǧa Tuymyzdy, Eltaŋbamyzdy jäne Prezident ştandartyn köterıp şyqty. Memleket basşysy Nūrsūltan Nazarbaev «Bügınnen bastap būl qala Qazaqstannyŋ astanasy bolady» dep jariialady. Bır top ardaqty aqsaqaldar Elbasyǧa jaŋa astananyŋ simvoldyq kıltın tabys ettı.
Sodan berı säuletı men däuletı qatar örkendegen Astana barşa qazaqtyŋ bas qalasyna ainaldy. Törtkül düniege beibıtşılık mekenı bolyp tanyldy.

ASTANA BEIBITŞILIK QALASY
Biyl elımızdıŋ täuelsızdık alyp, öz tızgınıne özı ie bol­ǧanyna 25 jyl tolyp otyr. Osy şirek ǧasyrǧa juyq uaqytta elımız köptegen jetıs­tıkke jetıp, älem elderı arasynda özınıŋ ornyn aldy.
Astana özınıŋ 19 jyldyq tarihynda älemnıŋ ozyq el­derınıŋ saiasatkerlerınıŋ basyn qosatyn ırı saiasi orta­lyqqa ainaldy. Aitalyq, 2010 jyly elordada Europalyq qauıp­sızdık jäne yntymaqtastyq ūiy­mynyŋ sammitı öttı. Osy rette Qazaq elınıŋ būrynǧy keŋestık keŋıs­tıktegı elder arasynan atalǧan ūiymǧa eŋ alǧaş ret töraǧalyq etken memleket ekenın aityp ötken jön. Sondai-aq, Astanada 2003 jyldan berı älemdık jäne dästürlı dınder liderlerınıŋ sezı ūiym­dastyrylyp, ärtürlı dınnıŋ ökılderı bas qosyp otyrady. Atalǧan qūryltaida älemdegı kürdelı dıni mäseleler ortaǧa salynyp, bır üstelge otyrmaityn dın ökılderı pıkır almasyp jür.
Belgılı saiasattanuşy Erlan Sairovtyŋ aituynşa, Astana halyqaralyq saiasi arenada özınıŋ ornyn qalyptastyryp, halyqaralyq qauymdastyq sanasatyn därejege jettı.
– Almaty qalasy şekaralyq aimaqta ornalasqandyqtan, bır­qatar kedergıler boldy. Al alys­ty oilaityn bolsaq, halyqty elımızdıŋ ortalyǧyna toptastyru üşın astanany köşıru kerek edı. Sondyqtan da Prezidenttıŋ astanany köşı­ru­degı saiasatynyŋ stra­tegiialyq maŋyzy zor dep esepteimın. Jalpy, Astana elımızdıŋ ışındegı geosaiasi jäne geoekonomikalyq mäse­lelerdı oŋynan şeştı. Ekın­şıden, Astana özınıŋ az ǧana tarihynda älem elderı arasynda mädeni ǧana emes, sonymen qatar, saiasi salmaqqa ie boldy. Mäselen, kezınde IýNESKO Astanany dünie jüzındegı «Beibıtşılık qalasy» dep tanydy. Sebebı elordada älemdık jäne dästürlı dınder li­derlerınıŋ sezı ūiymdas­ty­rylyp tūrady. Mūnyŋ bärı ainalyp kelgende Astananyŋ halyqaralyq saiasi arenada özı­­nıŋ ornyn oiyp alǧanyn aŋ­ǧartady, – deidı Erlan Sairov.
İä, rasynda da Qazaq elınıŋ astanasynda saiasi maŋyzy jo­ǧary ärı kürdelı mäseleler tal­qy­­lanyp, öz şeşımın tauyp keledı.

ASTANA RUHANİIаT ORDASY
Būǧan deiın jūrtşylyq arasynda «Astana – şeneunıkterdıŋ qalasy. Onda ruhani-mädeni iıs joq» dep synauşylar bolǧan edı. Soŋǧy jyldary köpşılıktıŋ būl synynan aitarlyqtai qorytyndy şyǧarylyp, elordada mädeni oşaqtar köbeie bastady. Mäselen, Astanada Ūlttyq akademiialyq kıtaphana, Qazaqstan Ortalyq konsert zaly, «Astana Opera» Memlekettık opera jäne balet teatry, Qazaqstan Respublikasynyŋ Tūŋǧyş Prezidentı – Elba­synyŋ kıtaphanasy, QR Ūlttyq mūrajaiy syndy jäne taǧy da basqa köptegen mädeni oşaqtar paida boldy. Bügınde atalǧan nysandar Astananyŋ mädeni ortalyqqa ainaluyna bırden-bır sebepker bolǧanyn köpşılık körıp, bılıp otyr.
Belgılı aqyn ärı Jazuşylar odaǧynyŋ Astana qalalyq filialynyŋ töraǧasy Nesıpbek Aitūlynyŋ aituynşa, Täuel­sızdık pen Astana – egız ūǧym. Sondyqtan da ol: «Eger täuel­sızdık almaǧanda astanany Arqa tösıne köşırıp äkelıp, jasampaz ısterdı közımızben köre almas edık» degen pıkırde.
– Astana bügınde ruhani ortalyqqa ainala aldy dep nyq senımmen aita alamyn. Qazırgı taŋda ziialy qauym ökılderı men ärtürlı öner adamdary Astana qalasyna köşıp kelıp, qalanyŋ ruhani-mädeni damuyna özderınıŋ ülesın qosyp jatyr. Alaida aldaǧy uaqytta elordanyŋ tolyqqandy mädeni ortalyqqa ainaluy üşın bıraz şarualar jasaluy kerek. Mäselen, Almatydaǧy Jazu­şylar odaǧyn Astanaǧa köşırıp äkelse, nūr üstıne nūr bolar edı. Eger Almatydaǧy qara şaŋyraq elordaǧa köşıp kelse, şyn mänısınde Astana ruhani ortalyqqa ainalar edı dep oilaimyn. Öitkenı Almatydaǧy köptegen aqyn-jazuşylar, öner qairatkerlerı Astanaǧa köşıp kelıp, ūlttyq ruhaniiatymyzdy biık şyŋǧa köterıp jatyr, – deidı Nesıpbek Aitūly.
Şynymen de 19 jyl būrynǧy Astana men qazırgı Astananyŋ mädeni äleuetın salystyrsaq, jer men köktei aiyrmaşylyq baiqaimyz. Būǧan ūlt ziialylary men öner adamdarynyŋ elordaǧa köşıp kelıp, onyŋ ruhani-mädeni damuyna üles qosty. Būl degen Astananyŋ tek qana şeneunıkterdıŋ emes, sonymen qatar ziialy qauym ökılderı men öner adamdarynyŋ astanasy bolǧanyn aiǧaqtaidy.

ASTANA SPORT BRENDINE AINALDY
Astana saiasat pen ruhaniiat­ta ǧana emes, sonymen qatar, sportta da öz ornyn qalyp­tastyryp ülgerdı. Mäselen, jyl saiyn elordada köptegen halyqaralyq sport şaralary ūiymdastyrylyp, sonyŋ arqasynda sportqa qyzyǧuşy jastardyŋ sany artty. Naq­tyraq aitsaq, Astana men Almaty qalasynda tūŋǧyş ret VII qysqy Aziia oiyndary ötıp, sonyŋ nätijesınde köptegen jastar qysqy sport türlerımen ainalysuǧa den qoidy.
Respublikalyq «Sport» gazetınıŋ bas redaktory Dürälı Düisebaidyŋ aituynşa, Astana sport ortalyǧyna ainalǧan. Mysaly, soŋǧy jyldary sportqa bet būrǧan jastar Astanaǧa kelıp, ırı halyqaralyq jarys­tarǧa qatysuǧa mümkındık aldy.
– «Astana» prezidenttık käsıpqoi sport klubynyŋ qūramyndaǧy barlyq komanda Astananyŋ sport salasyndaǧy imidjın jasap jatyr. Naq­tyraq aitsam, «Astana» velokluby, boksşylardan jasaq­talǧan «Astana arlandary», «Astana» futbol kluby, «Astana» basketbol kluby ha­lyq­aralyq därejede öner kö­rsetıp jür. Sondai-aq, «Astana» futbol kluby Europa chempiondar Ligasynyŋ toptyq turnirıne qatysqan elımızdegı tūŋǧyş komanda bolyp sanalady. Özınıŋ sättı oiyndarynyŋ arqasynda atalǧan futbol kluby Europadaǧy eŋ yqpaldy futbol komandalarynan qosyldy. Al «Astana arlandarynyŋ» ekı ret chempion atanyp, alaştyŋ abyroiyn asyrǧanyn sport süier qauym jaqsy bılse kerek, – deidı Dürälı Düisebai.
Tüiındep aitqanda, As­tana saiasat pen ruhaniiatta jäne de sportta özınıŋ ornyn qalyp­tastyryp ülgerdı. Mūnyŋ bärı ainalyp kelgende täuel­sız­dık­tıŋ arqasy dep eseptei­mız. Täuel­sızdık bolma­ǧanda bızdıŋ bügıngıdei därejege köterılıp, halyqa­ralyq arenada atoi saluymyz ekıtalai edı. Sondyqtan da qazaqstandyqtar üşın Astana Otanymyzdyŋ jüregı, Täuelsızdıgımızdıŋ tıregı bolyp tūr.

Serık QŪDAIBERGENŪLY