Nauryz meiramynyŋ bır erekşelıgı ūlttyq salt-dästürımızdı jaŋǧyrtady. Al qazaqtyŋ bolmysymen bıte qainaǧan önerdıŋ bıregeiı, ärine, januar töresı – jylqy tülıgımen bailanysty ekenı belgılı. Elımızde atalyp ötıletın qai merekenı alyp qarasaq ta, at önerınsız qyzyǧy kelmeitındei körınedı. Halyq at qūlaǧynda oinaityn şabandozdardyŋ eptılıgı men qaisarlyǧan köruge asyǧady. Osy oraida bız Nauryz meiramy qarsaŋynda qalamyzdaǧy at sportyna mamandandyrylǧan mekemede bolyp, osyndaǧy tırlıkpen tanysyp qaitqan edık.
Astana ırgesındegı Köktal kentınde ornalasqan şaǧyn ippodromnyŋ bazasynda «№7 Balalar men jasöspırımder sport mektebı» memlekettık kommunaldyq qazynalyq käsıporny 2004 jyly qūrylǧan edı. Sodan berı mekemede elordamyzda at sportyn damytuǧa baǧyttalǧan jūmystar jüielı jürgızılıp keledı. Alǧaşqyda kökpar, bäige jäne audaryspaq sekıldı saiys türlerı boiynşa jattyǧular jäne jarystar ūiymdastyryla bastaǧan. Bırtındep sport mektebınıŋ tärbielenuşılerı elımızdıŋ är aimaǧynda ötıp tūratyn jarystarǧa qatysatyn boldy.
Arada ekı jyl ötkende qala äkımdıgınıŋ bastamasymen mamandandyrylǧan mekteptıŋ baǧdarlamasyna olimpiadalyq sport türlerın engızu jönınde mäsele köterılıp konkur (atpen kedergılerden sekıru) sporty qosylady. Bılıktı mamandar şaqyrylady. Qyz quu men teŋge ılu saiystary boiynşa da toptar ūiymdastyryldy. Jyl ötken saiyn at sportyna qyzyqqan jastar men balalardyŋ qatary da köbeie tüstı.
Atalǧan mekeme bazasynda at sporty türlerınen Astana qalasynyŋ qūrama komandalary da jasaqtaldy. Şeberlıgı şyŋdala tüsken şabandozdar respublikalyq, sonymen qatar, halyqaralyq jarystarǧa qatysyp, elordaǧa jülde äkele bastady. Mäselen, 2010 jyly Şymkent qalasynda ötken Qazaqstannyŋ aşyq bırınşılıgınde astanalyq şabandozdar bır altyn, bır kümıs jäne bır qola medal jeŋıp alǧan. Al Almatyda konkurdan ötken Älem kubogynyŋ etapynda bır altyn jäne qola jüldege qol sozady. Hanty-Mansiisk qalasynda jasöspırımder arasynda ötken Bükılreseilık jarystan da astanalyqtar qanjyǧasy mailanady.
2011 jyly mektep baǧdarlamasyna taǧy bır olimpiadalyq sport türı engızıldı. Atap aitqanda, üşsaiys qosylady. Būl – manejde belgılengen baǧytpen aiaŋdap jüru, jeldırtıp jüru jäne kedergılerden ötu saiystarynyŋ qosyndysy. Iаǧni, tiianaqtylyqty, jyldamdyqty jäne eptılıktı qajet etetın, üş kündık jarys türı. Būl sportqa da qatysuşylar tabylyp jatty.
Bır aitarlyǧy, atalmyş mekemede şynyqqan kökparşylardyŋ jetıstıkterı köŋıl könşıtedı. Astana kökparşylary Qazaqstan chempionatynyŋ tūraqty qatysuşylary bolyp qana qoimai, soŋǧy jyldary jüldegerler qatarynan jiı körınıp keledı. Atap aitar bolsaq, elorda qūramasy 2012 jyldan berı kökpar jarysynda altyn, kümıs jäne qola jüldeger atandy. Mäselen, 2015 jyldyŋ özınde ǧana 12 sportşy ūlttyq qūramanyŋ sapynda qabyldanyp, bırneşe halyqaralyq jarystarda el namysyn qorǧady. Qazaqstannyŋ sport şeberı ataǧyn alǧandardyŋ aldynda köş bastap tūrǧandar da osy kökparşylar bolyp otyr.
Al olimpiada baǧdarlamasyna kıretın konkur jäne üşsaiys jarystarynda da astanalyq sportşylar jyldan jylǧa jaqsy körsetkışterge qol jetkıze bastady. Seul, Taşkent, Omby, Almaty, Bışkek, Astana qalalarynda ötken Älem kubogy etaptary men halyqaralyq turnirlerde Astana şabandozdary el namysyn abyroimen qorǧap, san märte Qazaqstan tuyn biıkten jelbırettı.
Osydan ekı jyl būryn atalmyş mekeme «Astana» kökpar kluby» memlekettık kommunaldyq qazynalyq käsıporny bolyp qaita qūryldy. Däl bügıngı taŋda astanalyq şabandozdar kündelıktı jattyǧularyn jürgızıp, aldaǧy jarystarǧa daiyndyq üstınde eken. Osy oraida halyqaralyq jarystarda saiysqa tüsıp, el men elordamyzdyŋ namysyn abyroimen qorǧap jürgen kökparşylar Bauyrjan Aimaǧanbetov, Qairat Älımqūlov, Daniiar Ǧalinūrov, Nūrlan Asqarov, Ädılhan Hasenov, Evgenii Altergot, konkurşy-üşsaiysşylar Anel Hudiakova, Änuar Dosmaiylov, Aian Ǧani, Valerii Starodubsev, Viktoriia Kotina syndy sportşylarǧa ülken senım artylyp otyr. Ärine, būl rette jattyqtyruşy-ädıskerlerdıŋ eŋbegı de ūşan-teŋız ekenın aituǧa tiıspız. At qūlaǧynda oinap, köptegen jarystarda jülde alyp jürgen şabandozdardy daiyndap jürgen Grigorii Matiuh, Erlan Qanapin, Daniiar Ospanov, İrina Prilepskaia, Valeriia Kabjanova jäne basqa da bılıktı mamandar elordamyzda at sportyn damytuǧa orasan üles qosyp jürgen maitalmandar dese bolady.
– Bızdıŋ klubtyŋ sportşylary tek jarystarǧa qatysyp qana qoimai, elordamyzda ötıp tūratyn memlekettık merekelerımız ben ūlttyq meiramdarymyzda türlı şaralarǧa atsalysyp, jarystar ūiymdastyrady. Būl rette Astana qalasynyŋ Dene tärbiesı jäne sport basqarmasynyŋ at sportyn damytuǧa jan-jaqty qoldau körsetıp kele jatqanyn aitqym keledı. Halqymyz «Er qanaty – at» dep tekke aitpaidy ǧoi, iaǧni, jylqy tülıgı eldıktıŋ de, erlıktıŋ de, symbattylyqtyŋ da simvoly bolsa kerek. Sondyqtan Astanamyzda at sportyn örkendetuge barynşa üles qosyp kele jatqanymyzdy maqtan etemız, – deidı bızben äŋgımesın tüiındegen «Astana» kökpar kluby» MKQK direktory, sport şeberı, ūlttyq därejedegı töreşı Amanjol Hasenov.
Astanalyq şabandozdardyŋ bır kündık tırlıgıne köz jetkızıp, aldaǧy saiystarǧa daiyndalyp, attaryn kütıp-baptap jürgen şabandozdarǧa sättılık tıledık. Jeŋıstı künderde jüzdeseiık degen nietpen qol alystyq.
Ǧalym QOJABEKOV
astana-akshamy.kz
