11 qazanda ötken Ükımet otyrysynda Auyl şaruaşylyǧy ministrınıŋ bırınşı orynbasary Qairat Aituǧanov Astana qalasynyŋ azyq-tülık beldeuın jetıldıru jönındegı jol kartasyn tanystyrǧan bolatyn. Jaŋa joba qandai tüitkıldı mäselelerdı şeşudı közdeidı? «Astana aqşamy» mäselege tereŋırek üŋıludı ūiǧardy.
Million tūrǧynnyŋ sūranysyna sai emes
Esterıŋızde bolsa, QR Statistika komitetı biylǧy 1 mausymdaǧy jaǧdai boiynşa Astana halqy millionnan asyp ketkenın (1002,8 myŋ) habarlaǧan bolatyn. Osynau alyp qalaǧa, tūtynudyŋ eŋ tömengı mölşerımen eseptegennıŋ özınde, jylyna şamamen 617,2 myŋ tonna negızgı azyq-tülık önımderı qajet. Qolda bar mälımetterge sensek, ūn, nan, makaron önımderı men jūmyrtqany qala şegındegı önerkäsıp oryndary qamtamasyz ete alady. Al Aqmola oblysynyŋ 17 audany men Qaraǧandy oblysynyŋ taiau jatqan tört audanynyŋ şaruaşylyqtarynan siyr, jylqy, şoşqa, qūs etı, süttıŋ qyşqyl önımderı, piiaz ben aqqaudandy qyryqqabattan basqa kökönıstıŋ barlyq türı tūraqty jetkızılıp tūrady. Alaida qoi etı, aqqaudandy qyryqqabat, şūjyq önımderı, balyq, süt, ırımşık, süzbe, sary mai men künbaǧys maiy tapşylyǧy ara-tūra bılınıp qalatyny jasyryn emes. Jaǧdaidy saraptai kele mamandar būl salada bırqatar problemalar bar ekenın anyqtady. Atap aitsaq, käsıporyndardyŋ öndırıstık jüktemesı az; önımdı daiyndau jäne ötkızu boiynşa kedergıler köp; sondai-aq, ūsaq tauarly öndırıs pen sauda-logistikalyq infraqūrylymnyŋ jetıspeuşılıgı jeme-jemge kelgende azyq-tülıktıŋ baǧasyna äser etpei qoimaidy. Atalǧan problemalardy şeşu joldaryn qarastyrudy Elbasy aǧymdaǧy jyldyŋ 21 säuır aiynda ötken jinalystyŋ bırınde Ükımet pen Astana qalasy äkımdıgıne şegelei tapsyrǧan bolatyn (2017 jylǧy 21 säuırdegı №11-8/04-260//170-01-7.3 hattamalyq tapsyrmasy – red). Soǧan säikes, Auyl şaruaşylyǧy ministrlıgı «Astana qalasynyŋ azyq-tülık beldeuın qalyptastyru jönındegı 2017-2018 jyldarǧa arnalǧan jol kartasyn» äzırledı. Auyl şaruaşylyǧy vise-ministrı Qairat Aituǧanovtyŋ aituynşa, joba üş maŋyzdy maqsatty közdeidı. Endı onyŋ qalai jüzege asatynyna jeke-jeke toqtalyp öteiık.
Öndırıstık äleuet küşeitıledı
Azyq-tülıktı üzdıksız qamtamasyz etu üşın äuelı qalanyŋ jäne körşıles Aqmola jäne Qaraǧandy oblystaryndaǧy önerkäsıpter men şaruaşylyqtardyŋ öndırıstık äleuetın, äsırese, şikızat bazasyn damytu qolǧa alynbaq. Osy maqsatta 300 şaqyrym radiusta jatqan eldı mekender şartty üş aimaqqa bölınıp, ekonomikalyq taldau jürgızıldı. Nätijesınde qoi etı öndırısın 60 paiyzǧa, şūjyq önımderı, süt jäne süt önımderı kölemın 50 paiyzǧa arttyratyndai mümkındık bar ekenı anyqtaldy. Äzırge azyq-tülık beldeuıne kıretın aumaqtaǧy et öŋdeuşı 24 käsıporynnyŋ öndırıstık quaty 72 paiyzǧa, süt jäne süt önımderın şyǧaratyn 20 süt zauyty bar bolǧany 55 paiyzǧa ǧana jüktelgen. Atalmyş öŋdeu käsıporyndaryn şikızatpen qamtamasyz etu ūsaq jäne ortaşa şaruaşylyqtardy kooperativke bırıktıru arqyly küşeitılmek.
«Azyq-tülık beldeuıne qatysuşy» märtebesı berıledı
Sonymen qatar, respublikanyŋ barlyq öŋırlerınen negızgı azyq-tülık önımderın tūraqty jetkızuge jaǧdai jasalmaqşy. «Atameken» ūlttyq käsıpkerler palatasy ükımettık emes ūiymdarmen bırlese otyryp, «Astananyŋ azyq-tülık beldeuıne qatysuşy» märtebesın anyqtaudyŋ zaŋdyq tetıgın pysyqtaityn bolady. Auylşaruaşylyq öndıruşılerı būl arqyly bırqatar jeŋıldıkterge qol jetkıze alady. Atap aitsaq, subsidiia, «QazAgro» enşıles käsıporyndary arqyly kredit räsımdegen kezde basymdyqtar beru, elorda naryǧyna, onyŋ ışınde kommunaldyq bazarlarǧa qoljetımdılıktı qamtamasyz etu közdelıp otyr.
Derek pen däiek
-«Astana» ÄKK mausymdyq baǧa ösımıne beiım, äleumettık maŋyzy bar myna tauarlardy satyp aldy:
– 500 tonna kürış;
– 500 tonna qaraqūmyq
– 1500 tonna qant
– Sondai aq «Kenmart» jäne «Astyqjan» sauda ortalyqtaryna jeŋıldetılgen üstememen qaryz berıldı. Atalmyş sauda oryndarynda, kelısımşartqa säikes, 70 türlı azyq-tülıkke tūraqty baǧa bekıtılgen.
Sauda infraqūrylymy jaqsarady
Azyq-tülık beldeuın jetıldıru sauda-logistika infraqūrylymyn küşeitu arqyly jüzege aspaq. Ol üşın Astana qalasynda, Aqmola jäne Qaraǧandy oblystarynda üş köterme sauda-taratu ortalyqtary ūiymdastyrylady. Sonymen qatar, jyl soŋyna deiın Astanada 50 moduldık sauda pavilony aşylady. Būl şaruaǧa jauapty «Astana» äleumettık käsıpkerlık korporasiianyŋ mälımetınşe, sauda pavilondaryn salu memleket pen jekenıŋ ärıptestıgı negızınde jüzege asyrudy közdep otyr. Iаǧni, memleket tarapynan sauda oryndaryn salǧysy keletın käsıpkerlerge memleket tarapynan kelısımmen jer telımderı bölınedı. Qazırdıŋ özınde köşe saudasyna arnalǧan pavilondar ornalastyru jobasyna 90 mln teŋgedei investisiia tartylyp otyr. Jobaǧa qyzyǧuşylyq tanytqan käsıpkerler jer beru erejesımen «Astana» äleumettık-käsıpkerlık korporasiiasynyŋ resmi veb-saitynan (www.astana-spk.kz) tanysa alady. Mūndai sauda pavilondary qalanyŋ barlyq nüktelerınde, äsırese, Sol jaǧalauda paida bolady. Onda kündelıktı tūtynatyn azyq-tülık, kökönıs, jemıs-jidek satylady.
Ädılbek JAPAQ
