Astananyŋ tūrǧyn alaptary bas qalamen bırge damyp, körkeiıp keledı. Gazetımızdıŋ tılşısı elordanyŋ eŋ jas aimaǧy sanalatyn Baiqoŋyr audanynyŋ bügıngı tynys-tırşılıgımen tanysyp qaitqan bolatyn. Tömende osy audannyŋ äkımı Erlan JAULYBAEVPEN bolǧan äŋgımenı nazarlaryŋyzǧa ūsynamyz.
– Erlan Älımbaiūly, Baiqoŋyr audanynyŋ osydan bes jyl būryn ǧana qūrylǧany belgılı. Bügınde onyŋ qūramyna qala maŋyndaǧy qandai tūrǧyn alaptar kıredı jäne onda qanşa halyq tūrady?
– İä, Baiqoŋyr audany – elordanyŋ eŋ jas audany. Ol jalpy aumaǧy 4736 ga jerdı alyp jatqan üş tūrǧyn alaptan: «Öndırıs», «Kirpichnyi» jäne «Kazgorodok» eldı mekenderınen jäne «Qoiandy» saiajai alabynan tūrady. Al bızdıŋ Baiqoŋyr audany tūrǧyndarynyŋ jalpy sany qazırgı künı 63000 adamdy qūraidy.
– Audan äkımdıgınıŋ aldynda şet aimaqtardy damytu boiynşa tūrǧan bırınşı kezektegı mındetter qandai?
– Audannyŋ damu strategiiasy şeŋberınde «Şet aimaqsyz qala» qaǧidatyna erekşe nazar audarylady, onyŋ maqsaty – jatyn audandardy damytu, tūrǧylyqty jerıne qaramastan, megapolistıŋ barlyq audandarynda halyqtyŋ ömır süruınıŋ joǧary standarttaryn qamtamasyz etu. Baǧdarlama qalanyŋ ortalyǧynda jäne ırı audandarynda bastalǧan özgerısterdı jalǧastyruǧa mümkındık beredı jäne şaǧyn audandardyŋ, kentterdıŋ jäne şalǧai audandardyŋ ondaǧan myŋ tūrǧyndary üşın üidıŋ janynda jaŋa mümkındıkter aşady.
Aǧymdaǧy jyly tūrǧyn alaptarda halyqtyŋ jaily ömır süruı üşın bırqatar äleumettık nysandardyŋ qūrylysy, atap aitqanda, «Kirpichnyi» tūrǧyn alabyndaǧy №12 mektep pen balabaqşa, «Öndırıs» tūrǧyn alabyndaǧy «Dostyq» otbasylyq-densaulyq ortalyǧynyŋ qūrylysy jalǧasty.
Ötken jyly «Öndırıs» tūrǧyn alabynda halyqtyŋ bos uaqytyn tiımdı ötkızu jäne sportpen şūǧyldanu üşın zamanaui dene şynyqtyru-sauyqtyru keşenı salyndy. Keşende HQKO-nyŋ qosymşa sektory, ortalyqtandyrylǧan kıtaphana jelısı, belsendı ūzaq ömır süru ortalyǧy jäne ärtürlı seksiiadan tūratyn jattyǧu zaldary jūmys ısteidı. Qosymşa sektor baǧa qūjattamadan basqa barlyq qajettı memlekettık qyzmetterdı körsetedı. Ornalasqan jerı audannyŋ köptegen tūrǧyndary üşın yŋǧaily. Būl HQKO-nyŋ basqa jergılıktı bölımşelerıne jüktemenı azaituǧa mümkındık berdı. Dene şynyqtyru-sauyqtyru keşenın bolaşaqta «Kirpichnyi» tūrǧyn alabynda aşu josparlanyp otyr.
Audannyŋ damu strategiiasy şeŋberınde «Şet aimaqsyz qala» qaǧidatyna erekşe nazar audarylady, onyŋ maqsaty – jatyn audandardy damytu, tūrǧylyqty jerıne qaramastan, megapolistıŋ barlyq audandarynda halyqtyŋ ömır süruınıŋ joǧary standarttaryn qamtamasyz etu. Baǧdarlama qalanyŋ ortalyǧynda jäne ırı audandarynda bastalǧan özgerısterdı jalǧastyruǧa mümkındık beredı jäne şaǧyn audandardyŋ, kentterdıŋ jäne şalǧai audandardyŋ ondaǧan myŋ tūrǧyndary üşın üidıŋ janynda jaŋa mümkındıkter aşady
– Tūrǧyndarmen kezdesulerde, körıp-estıp jürgenımızdei, olardy aulalardyŋ abattandyryluy jiı mazalaidy. Osy mäsele qalai şeşılude?
– Sözıŋızdıŋ jany bar. Rasynda da, qazır ärbır tūrǧyn öz aulasynyŋ zaman talabyna sai abattandyrylǧanyn, onda balalar oiyn alaŋynyŋ bolǧanyn qalaidy. Tūrǧyndarmen ünemı kezdesıp tūramyn, sonda olar köpşılıgıne osy mäselenı qozǧaidy.
Baiqoŋyr audanynda biyl 55 aula aumaǧyn abattandyru josparlanǧan. «Öndırıs» jäne «Kirpichnyi» tūrǧyn alaptaryndaǧy tūrǧyndar Jezkiık, Q.Kemeŋgerūly, Jolymbet, Şet, Bestöbe köşelerındegı aulalardyŋ abattandyryluyn köpten küttı. Bügıngı taŋda jūmys tolyǧymen aiaqtalyp, jaŋa aulalar paidalanuǧa berıldı.
«Kazgorodok» tūrǧyn alabynda jöndeu-qalpyna keltıru jūmysy jäne aulalardy abattandyru jūmysy jürgızıldı. Sonymen bırge jyl basynan berı tūrǧyn alaptarǧa jüzdegen jasyl jelekter otyrǧyzyldy.
– Tūrǧyn alaptardyŋ joldaryn jöndeuge qanşalyqty köŋıl bölınıp jatyr?
– 2022 jyly audan boiynşa 9 şaqyrymnan astam jol jöndeldı, onyŋ 6 şaqyrymy tūrǧyn alaptardyŋ aumaǧyna tiesılı. Atap aitqanda, Jetıgen köşesınde H.Dosmūhamedov köşesınen Alaş tasjolyna deiın, Alaş tasjolynda Jolymbet köşesınen 191-köşege deiın, Semenov-Tianşanskii köşesınde Qūsjoly köşesınen Üşqoŋyr köşesıne deiın, Qūsjoly köşesınde Şardara tūiyǧyna deiın, Susamyr köşesınde Rechnaia köşesınen Iý.Malahov köşesıne deiın ortaşa jöndeu jürgızıldı, Susamyr köşesınen Öndırıs köşesıne deiın, Aqpan köşesınen Qaraǧaily köşesıne deiın, Şaǧan köşesınen Sartübek köşesıne deiın, İgılık köşesınen T.Şonanūly köşesıne deiın, Naizatas köşesınen 126-köşege deiın, Jolymbet köşesınen Severnaia köşesıne deiın jäne Arqarly köşesınen Jolymbet köşesıne deiın jol jöndeu jūmysy jürgızıldı. Sonymen qatar aǧymdaǧy jyly Bögenbai batyr daŋǧyly-Alaş tasjoly (A343) boiyndaǧy kölık airyǧy qūramyndaǧy avtojol temırbeton ötkelın qaita jaŋartu jobasy boiynşa jūmys aiaqtaldy. Sonymen qatar tūrǧyndarǧa yŋǧaily bolu üşın tūrǧyn alaptarda jyly aialdama keşenderı men jol belgılerın ornatu jūmysy jüzege asyryldy.
– Elordany gazdandyru jaiy qalai? Kögıldır otyn Baiqoŋyr audanynyŋ şetıne jettı me?
– Astana qalasyn gazdandyru şeŋberınde «Öndırıs» tūrǧyn alabynda «Öndırıs» gaz rettegış blog punktınıŋ (20000 tekşe m/saǧ) jäne «2-JEO» gaz rettegış blog punktınıŋ (2005 tekşe m/saǧ) qūrylysy qarastyrylǧan. Qazırgı uaqytta gaz retteu punktı bar jetkızu jelısın saluǧa konkurs aiaqtaldy jäne merdıger ūiym anyqtaldy.
Jobalauşy «Astana qalasyn gazdandyru. Qūrylystyŋ III kezeŋı. «Öndırıs» tūrǧyn alabyn gazdandyru» jobasy şeŋberınde «Öndırıs» tūrǧyn alaby üşın tūtynylatyn quatty aiqyndau jäne tūrǧyn alaby köşelerı bölınısınde gaz taratu jelılerın jobalau maqsatynda boljamdy esep jürgızedı. «Astana Bas jospar» derekterıne säikes, tūrǧyn alaptaǧy üilerdıŋ jalpy tūrǧyn audany 216,9 myŋ şarşy metrdı qūraidy, öndırıstık jäne äkımşılık obektılerdıŋ audany – 2626,1 myŋ şarşy metr.
Jalpy, gazdandyru – Elbasynyŋ auqymdy jobasy. Ol qala tūrǧyndarynyŋ ömır süru sapasyn arttyryp, qala ekologiiasyn aitarlyqtai jaqsartuǧa mümkındık beredı. Būl mäselenı qala basşysy da qataŋ qadaǧalap otyr.
Elorda äkımdıgınıŋ basşylyǧymen atqarylǧan jüielı jūmystardyŋ nätijesınde soŋǧy kezde gazdandyrylǧan üilerdıŋ sany kün saiyn artyp keledı. Jalpy, Baiqoŋyr audany boiynşa gaz taratu jelılerınıŋ qūrylys jūmysy kezeŋ-kezeŋımen jürgızılıp jatyr.
– Tūrǧyn alaptardaǧy kölık qozǧalysy turaly ne aitasyz, jalpy qala syrtyndaǧy tūrǧyndarǧa avtobus marşruttary jetkılıktı me?
– Qazırgı uaqytta «Öndırıs» tūrǧyn alabyna №24, 24n avtobus marşruty qatynaidy. Olar «Bastau» tūrǧyn üi keşenınen №39 razezge deiın jüredı, qozǧalys intervaly – 5-20 minut, kesteler sany – 21 bırlık. №30 marşrut Susamyr köşesınen bastap «Zelenyi kvartal» tūrǧyn üi keşenıne deiın jüredı, qozǧalys intervaly – 15-20 minut, kesteler sany – 10 bırlık. Marşruttardy 40 minutqa deiın keşıktıru faktılerı bar. Būl mäselenı ortalyq dispetcherlık qyzmet baqylauǧa aldy. Mūndai jaǧdailar jürgızuşı kadrlarynyŋ jäne jyljymaly qūramnyŋ tapşylyǧynan tuyndaidy.
– Temırjol ötkelı arqyly ötetın köpır – būl qaladan syrtqaryraq ornalasqan eldı mekenderdıŋ tūrǧyndary üşın ǧana emes, barlyq astanalyqtar üşın de özektı mäsele. Ol qaşan salynady?
– Bügıngı taŋda Saryarqa jäne Baiqoŋyr audandarynyŋ şekarasynda būrynǧy «Stroitel» kinoteatry audanynda temırjol ötkelı arqyly ötetın joldyŋ boiynda keptelıs problemasy bar.
Ş.Beisekova köşesı men N.Tılendiev daŋǧylynyŋ qiylysynda perspektivaly kölık airyǧy audanynda injenerlık jelıler salu boiynşa jūmys jürgızılude. Ş.Beisekova köşesı boiynşa jylu jelısınıŋ qūrylysy jalǧasyp jatyr. Köşe qūrylysy boiynşa jobalar qūramynda audannyŋ damu perspektivasyn eskere otyryp, temırjol arqyly ötetın kölık qūraldarynyŋ keptelıs problemasyn şeşu üşın barlyq injenerlık jelılerdıŋ qūrylysy jandandyrylady.
«Öndırıs» tūrǧyn alaby audanyndaǧy joldar jönınde aitar bolsaq, Astana qalasynyŋ Kölık jäne jol-kölık infraqūrylymyn damytu basqarmasy şaǧyn ainalma joldyŋ 4 uchaskesın salu boiynşa jobalau-smetalyq qūjattamany äzırleudı bastady. Būl – Konstitusiia köşesınen Ugolnaia köşesıne deiıngı Ş.Beisekova köşesınıŋ jalǧasy.
Jobada Ugolnaia köşesı men Ş.Beisekova köşesınıŋ qiylysynda kölık airyǧyn, Ş.Beisekova köşesınıŋ boiymen Aqjol köşesınen Konstitusiia köşesıne deiıngı jol ötpesın, Ş.Beisekova köşesı men Konstitusiia köşesınıŋ qiylysynda kölık airyǧyn salu közdelgen. Ol 2024 jyly jol airyǧyn salu üşın uchaske tolyǧymen bosatylǧannan keiın, sondai-aq qarjylandyrudy eskere otyryp jüzege asyrylady.
Jas audanymyz osy aumaq tūrǧyndarynyŋ tıkelei atsalysuymen damyp keledı. Ärbır eldı mekende oryn alǧan tüitkıldı mäselelerdı şeşuge atsalysatyn belsendı tūrǧyndar bar. Audandaǧy kürdelı problemalardy şeşude osyndai azamattardyŋ qoldauy öte maŋyzdy.
Aldymyzda infraqūrylymdy qalpyna keltıru jäne damytu, ekonomikalyq äleuettı arttyru, äleumettık mäselelerdı şeşu, tūrǧyndardyŋ ömır süru sapasyn jaqsartuǧa baǧyttalǧan auqymdy jūmystar kütıp tūr. El müddesı jolynda halyq bolyp küş bırıktırgende ǧana olardyŋ barlyǧyn tez ärı oŋai jüzege asyramyz. Endeşe, bereke-bırlıgımız bekem bolsyn!
