Baiqoŋyrdyŋ belesı

Astananyŋ oŋ jaǧalauynda ornalasqan Baiqoŋyr audanynyŋ qūrylǧanyna biyl 5 jyl toldy. Bügınde boiyn tıktep, elordamen bırge eseiıp kele jatqan aimaqta tūrǧyndar sany da kün sanap ösıp keledı. Qazırgı taŋda olardyŋ qatary 241 myŋǧa juyqtady. Audannyŋ jalpy aumaǧy 18 myŋ gektardan asady. Osy turaly baiandai kele, Baiqoŋyr audanynyŋ äkımı Talǧat Rahmanberdı qalalyq kommunikasiialar alaŋynda ötken baspasöz mäslihaty barysynda soŋǧy 11 aida atqarylǧan jūmystarǧa toqtalyp, aldaǧy jyldyŋ josparlarymen bölıstı.

Audan basşysynyŋ aituynşa, jyl basynan berı tūrǧyndardan 20 myŋnan astam ötınış kelıp tüsken. Būl, negızınen, jeke qabyldaularda, tūraqty jäne köşpelı kezdesuler barysynda, resmi internet-resurstarynda, «IKomek» qalalyq monitoring jäne jedel sūraq qoiu ortalyǧyna kelıp tüsken ötınışter.

– Tūrǧyndardan kelıp tüsken ötınışterge qaraǧanda olardy köbıne tūrǧyn üi-kommunaldyq şaruaşylyq, aulalardy abattandyru, qyzmet körsetetın ūiymdardyŋ jūmysy, tūrǧyn üilerdıŋ qasbetterı men şatyr­lary, Äleumettık jäne basqa da mäseleler tolǧandyratyny anyqtaldy. Jalpy, kelıp tüsken barlyq ötınışter boiynşa uaqtyly şaralar qabyldanyp, tüsınıktemeler berıldı, – dedı Talǧat Rahmanberdı.

Qoǧamdyq keŋıstıkter köbeiıp keledı

Audan aumaǧynda tūrǧyndardyŋ bos uaqytyn qolaily ötkızuıne barynşa jaǧdai jasaluda. Jyl saiyn jaŋa qoǧamdyq keŋıstıkter men oryndar men aula aumaqtary jabdyqtalady.

– Biyl 11 qoǧamdyq keŋıstık abattandyryldy, 25 aulada keşendı abattandyru jürgızıldı, 42 aulada oiyn jäne sport aimaqtary jöndeu-qalpyna keltıru jūmystary jürgızıldı. Onyŋ ışınde «Halyq qatysatyn biudjet» jobasy aiasynda 20 aula abattandyryldy. Jürgızılıp jatqan jūmys nätijesı boiynşa abattandyrylǧan aulalar sanyn 205-ke deiın ūlǧaituǧa qol jetkızıldı, būl audannyŋ barlyq aula aumaǧynyŋ 84%-yn qūrady, – dedı audan äkımı.

Aldaǧy 2024 jylǧy tiıstı qarjylandyru bölıngen jaǧdaida, Baiqoŋyr audanynda 20 qoǧamdyq keŋıstık aşu, sondai-aq 90 aulada abattandyru jürgızu josparlanyp otyr.

Audan tūrǧyndarynyŋ ötınışı boiynşa 20 jaŋa konteinerlık alaŋ ornatylyp, 200 jūmys ıstep tūrǧan konteinerlık alaŋǧa jöndeu jürgızıldı, 50 kül konteinerı daiyndaldy. 2024 jyly qoldanystaǧy 300 alaŋdy jöndeu jäne keŋeitu, sondai-aq jäne 100 kül konteinerın daiyndau josparlanyp otyr.

Ainalany kögaldandyru – keşendı ıs

Memleket basşysynyŋ tapsyrmasy negızınde Baiqoŋyr audanynyŋ äkımdıgı megapolistı kögaldandyruǧa jäne kök jelektı qalaǧa ainaldyruǧa köp köŋıl böledı. Audan äkımınıŋ aituynşa, būl rette biyl ülken jūmys atqaryldy.

Audannyŋ kögaldandyruyna jergılıktı käsıporyndar men ūiymdar, ŞOB, kommunaldyq käsıporyndar, PİK jäne belsendı tūrǧyndar qatysady.

– Biyl audan aumaǧynda 3 myŋnan astam aǧaş otyrǧyzyldy, 22 myŋ şarşy metr gülzarlar jasalyndy, 14 myŋ syzyqtyq metr boiymen kögaldy qorşaular, 25 myŋǧa juyq sändık güldı būtalar otyrǧyzyldy. Bügıngı taŋda osy jasyl jelekterdı kütu üşın audanda jergılıktı suaru jüiesın ornatuǧa basymdyq berıledı. 2023 jyly jergılıktı suaru jüiesı 5 orynǧa ornalastyryldy, – dedı Talǧat Rahmanberdı.

Sala mamandarynyŋ aituy boiynşa, aǧaşty kütıp-baptauǧa barynşa nazar audaru kerek. Aldaǧy uaqytta audan basşysy osy mäselege erekşe köŋıl bölınetının atap öttı.

2024 jyly audanda 6 myŋnan astam aǧaş, 20 myŋ būta otyr­ǧyzu, 15 myŋ syzyqtyq metr boiymen kögaldy qorşaular salu josparlanyp otyr.

Jaryqtandyru jūmysy jalǧasady

Audan boiynşa kündelıktı kölık jäne jaiau jürgınşıler qozǧalysynyŋ qauıpsızdıgın qamtamasyz etu maqsatynda köşeler men aula aumaqtar jaryqtandyrylyp jatyr. Audan äkımınıŋ sözınşe, biyl jaryqtandyru boiynşa jürgızılıp jatqan jūmystar şeŋberınde 205 jaryqtandyru baǧanasy ornatylǧan.

Eskırgen jaryq şamdary aiyrbastalyp, zamanaui diodty şamdar ornatylsa, elektr energiiasyn tiımdı paidalanu jäne ünemdeu üşın energiia ünemdeitın jaryqdiodty şamdar ornatyluda.

– Biyl audandy jaryqtandyru boiynşa jürgızılıp jatqan jūmystar şeŋberınde 205 jaryqtandyru baǧanasy ornatyldy. Ūzyndyǧy 4,5 şaqyrym qūraityn 10 kV kabel auys­tyryldy. «Qūtqaruşylar», «Grebnoi kanal», «Ūstazdar», «Jer-Ana» atty skverlerındegı kabelder auystyryldy. 2024 jylǧa arnalǧan josparda 20 jaŋa qoǧamdyq keŋıstıkte jäne 90 aulada jaryqtandyru aspaptaryn ornatu, tozǧan injenerlık jelılerdı auystyru josparlanuda, – dedı audan basşysy.

Sondai-aq tūrǧyn üilerdı sändık jaryqtandyru boiynşa da jūmystar jürgızılude.

– Aǧymdaǧy jyly audandaǧy tūrǧyn üilerdı sändı jaryqtandyru boiynşa auqymdy jūmys­tar jürgızıldı. Osy künge deiın 14 üi boiynşa jūmystar jüzege asyryldy, jyl soŋyna deiın taǧy da 1 üidı jaryqtandyru josparlanuda. 2024 jyly 30 üide sändık jaryqtandyru jürgızıledı.  Sonymen qatar qysqy demalysty qūru maqsatynda 11 nüktede sändeu jūmystary jürgızıldı. Onda 10 şyrşa, 5 mūz aidyny, 24 şaǧyn arhitekturalyq formalar ornatyldy, – dedı audan äkımı.

Jol infraqūrylymy turaly aita kele, Talǧat Rahmanberdı Baiqoŋyr audanynda jalpy ūzyndyǧy 338, 7 şaqyrym bolatyn 310 köşe ornalasqanyn, 2023 jyly Astana qalasy Kölık jäne kölık infraqūrylymyn damytu basqarmasymen bırlesıp jalpy ūzyndyǧy 15,3 şaqyrymdy qūraityn 12 köşege ortaşa jöndeu jūmystary jürgızılgenın jetkızdı. 8 köşede trotuar salyndy, onyŋ jalpy ūzyndyǧy 3,6 şaqyrym, frizerlık materialmen 65 jol uchaskesı jöndeldı.

2024 jyly audan aumaǧyndaǧy ūzyndyǧy 8 şaqyrymdy qūraityn 11 köşenı, atap aitsaq, Täşenov, Rahimov, Jangeldin, Ǧūmar Qaraş, Kenesary, Brusilovskii, Aq bidai, İgılık, Arqarly jäne Alaş tas joly köşelerın jöndeu jūmystaryn jürgızu josparlanyp otyr.

Sonymen qatar audan äkımdıgınıŋ jūmysyndaǧy maŋyzdy ärı özektı mäselelerdıŋ bırı  – aialdama keşenderı. Audanda jalpy sany 232 aialdama keşenı bar. Olardyŋ 149-y aşyq ülgıdegı bolsa, jyly aialdamalardyŋ sany – 38. Aldaǧy jyly 31 aialdama keşenın qoiu közdelude.

Äleumettık mäseleler –­ basty nazarda       

Baiqoŋyr audanynda bügınde 22 myŋnan astam zeinetker, 573 tyl eŋbekkerı, 5591 mümkındıgı şekteulı adam, 3963 köpbalaly otbasy, 1107 köpbalaly ana, «Altyn alqa» jäne «Kümıs alqa» belgılerımen marapattalǧan, 421 äleumettık az qamtylǧan otbasy tūrady.

Jasy ülken kısılerdıŋ bos uaqytyn paidaly ötkızuı üşın audanda 3 şaǧyn ortalyq ornalasqan.

– Audan tūrǧyndaryn äleu­mettık qamtamasyz etude, būrynǧydai josparly jūmys jürgızılıp jatyr, ötkızıletın aksiialar aiasynda audannyŋ köpbalaly jäne äleumettık az qamtylǧan otbasylarynan 5500-den astam bala türlı ıs-şaralar men aksiialarǧa qatysty, onda olarǧa jaŋa oqu jylyna daiyndaluǧa kömek körsetıldı jäne jaŋa jyldyq syilyqtar taratyldy, olar merzımdı būqaralyq-sporttyq ıs-şaralarǧa qatysuǧa tartyldy, sondai-aq aula merekelerı ötkızıldı, – dedı äkım.

Biyl audanda tūratyn 421 otbasyǧa atauly äleumettık kömek taǧaiyndaldy. Mındettı memlekettık äleumettık tölemderden basqa, 1500-ge juyq äleumettık az qamtylǧan, köpbalaly jäne tolyq emes otbasylarǧa azyq-tülık jiyntyǧy, balalarǧa arnalǧan kiım, kömır, uaqytşa baspana beru, balalardy balabaqşalarǧa tegın ornalastyru, medisinalyq mekemelerde tekseruden jäne emdeuden ötu jäne t.b. türınde kömek körsetıldı.

– Täuelsızdık künıne orai Astanada Ardagerler keŋesınıŋ üşınşı ortalyǧy aşyldy. Osy uaqytqa deiın A.Brusilovskii köşesınde «Aidar» ortalyǧy aşyldy. Onda 80-nen asa ardagerler bar. Ekınşı ortalyq, iaǧni «Parasat» ortalyǧy A.Jūbanov köşesınde aşylǧan. Ortalyqta 50-ge juyq ardager kelıp, bos uaqyttaryn ötkızedı. Audannyŋ belsendı eŋbek ardagerlerınıŋ bos uaqytyn tiımdı ötkızuge arnalǧan osyndai basqosu oryndarynyŋ boluy asa maŋyz­dy, – dedı audan basşysy.

Onyŋ  mälımdeuınşe, öskeleŋ ūrpaq ta nazardan tys qalmaidy. Bügıngı taŋda audan aumaǧynda 8 aula kluby jūmys ısteidı. Onda sport seksiialary men şyǧarmaşylyq üiırmeler ūiymdastyrylady.

Aǧymdaǧy jyly audan ­aumaǧynda jalpy 10 myŋnan astam adamdy qamtityn 120-dan astam mädeni-būqaralyq ıs-şaralar ötkızıldı. Audan tūrǧyndarynyŋ ömır süru sapasyn jaqsartu boiynşa josparly jūmys jalǧasuda.

Brifing barysynda äkım su tasqynyna qarsy ıs-şaralar jaiynda da  aitty.

– Biyl jalpy ūzyndyǧy 2600 syzyqtyq metr aryq-naua jelısın ornatu boiynşa jūmystar aiaqtaldy jäne Chehoev pen Yrys köşelerınıŋ qiylysynda 2 dana jaŋbyr qabyldaityn qūdyqtar ornatyldy. 2024 jyly ūzyndyǧy 2700 syzyqtyq metr 9 köşede jelılerdı jabdyqtau josparda bar, – dedı äkım.

Baspasöz mäslihaty barysynda Talǧat Rahmanberdı audan tūrǧyndarynyŋ äleumettık jelı arqyly qoiǧan saualdaryna jauap berdı. Mäselen, audan tūrǧyny Kabira Parmanova Taraz köşesınde ornalasqan «Tūlpar» saudan üiınıŋ artynda tūratynyn aita kele, «osy aimaqqa sivilizasiia kele me? Astananyŋ qaq ortasynda tūryp tütınge, qoqystyŋ qolaŋsy iısıne tūnşyǧyp bıttık» dedı. Audan äkımı būl aumaqta aldaǧy uaqytta süru jūmystarynyŋ jürgızıletının tūrǧyndar jaqsy bıletının, osyǧan orai qazırgı kezde audan qyzmetkerlerı investorlardy tartu josparlanyp, olar jaqyn arada şeşım qabyldaitynyn, negızı ol jerge zamanaui eŋselı biık üiler salynatynyn jetkızdı.

– Tütınge keletın bolsaq, özderıŋız bılesızder, ol jerde gaz tartylmaǧan. Kärız jüielerı de keibır köşelerde bar, keibır köşelerde joq. Bıraq qalanyŋ bas josparyna säikes, būl jerlerde qazırgı tūrǧan jer üilerdıŋ ornynda biık üiler ornalasuy kerek. Bügıngı taŋda osy baǧyttaǧy jūmystar jalǧasuda. Audanymyzda 6 300-ge tarta osyndai üiler bar. Osy aimaq boiynşa myna jaǧy Respublika daŋǧyly men Seifullin, Bögenbai köşelerınen bastap Kültöbe köşesıne deiın aimaq 240 gektardy qūraidy. Būl jerde 670 üi bar. Ol üilerge qatysty keşendı jospar daiyndaluda, jaqynda ony tanystyratyn bolamyz. Qazırgı kezde investorlarmen tyǧyz jūmys ıstelude, – dedı audan äkımı.

Köpbalaly ana Güljan Qara­tılekovaǧa demeuşılerdıŋ aralasuymen tiıstı kömek körsetılgenın, mäsele baqylauda ekenın aitty. Audan tūrǧyny Almagül Töleubaeva Syrdariia, Seifullin jäne Bişı qaiyŋ köşelerınde 110 myŋ voltty symdar üilerdıŋ üstınen ötetının, bırneşe jyl boiy būl qala tūrǧyndaryna zardabyn tigızıp jatqanyn, osy mäselenıŋ qaşan şeşıletının sūrady.

– Būl mäsele bızdıŋ audannyŋ kün tärtıbındegı özektı problemalardyŋ qatarynda tūr. Bügıngı taŋda Kültegın, Bişı qaiyŋ, Syrdariia köşelerınıŋ jartysy sürıldı. Osy mäselemen audan äkımdıgı emes, qalalyq Tūrǧyn üi basqarmasy ainalysady. Basqarmanyŋ aqparatyna süiensek, tiıstı qarajat bölındı, süru jūmystary kelesı jyly da jalǧasatyn bolady. Sondai-aq 110 volttyq kabelderdı Syrdariia köşesınen alyp, Aqan Serı köşesıne jer astymen jürgızu jobasy daiyndaluda. Säl şydau kerek, aldaǧy uaqytta būl mäsele şeşıledı, – dedı Talǧat Rahmanberdı.