Bügıngı taŋda Nūr-Sūltan qalasynda äskerge şaqyru nauqany jürıp jatyr. Mäslihatta «Nūr Otan» partiiasy qalalyq filialynyŋ bastamasymen Qazaqstan Respublikasynyŋ merzımdı äskeri qyzmetıne 18 ben 27 jas aralyǧyndaǧy azamattardyŋ şaqyrtyluyna qatysty jiyn öttı.
Elordadan 800 jasöspırım äskerge attanady
Qyrküiek aiynyŋ alǧaşqy künderınen bastap bozbalalardy äskerge şaqyrtu bastaldy. Nūr-Sūltan qalasynan osy küzde oǧan 6 myŋdai azamat şaqyrtylyp, qazırgı kezde medisinalyq tekseruden ötıp jatyr. Bıraq jasöspırımderdıŋ tek 800-ı ǧana Otan aldynda boryşyn öteuge baratyn bolyp otyr. Būl turaly Nūr-Sūltan qalasy Qorǧanys ısterı jönındegı departamentı bastyǧynyŋ mındetın atqaruşy Aidyn Saǧynbekov mälım ettı.
Jalpy, äskerge şaqyrylǧan jastar alǧaşqy legı qyrküiekte şekara jäne memlekettık küzet qyzmetterıne şaqyrtyldy. Al qazan aiynda tankister men motoatqyştar ırıktelse, jeltoqsanda Ūlttyq gvardiiaǧa baratyn sarbazdar taŋdalady. Sondai-aq äskerge jūmyssyz jastardy şaqyrtuǧa erekşe köŋıl bölıngen. Bozbalalar äskeri qyzmette jürıp, qosymşa mamandyqtardy meŋgeretın bolady: bailanysşy, jürgızuşı mehanik, dizelşı, motorist, avtomehanik, äuejailarda jūmys ısteitın maman, dozimetrşı, baqylauşy, qūtqaruşy, kinolog jäne t.b. desanttyq jäne basqa arnaiy daiarlyqtardan ötedı. Nysandardy küzetu men qoǧamdyq tärtıptı qorǧau ısıne üirenedı. Osydan keiın äskerden kelgen jıgıtterge azamattyq ömırde jūmys tabuǧa bırşama jeŋılırek bolady. 2019 jyldyŋ köktemınde armiiaǧa şaqyrylǧandardyŋ qatarynda jūmyssyz jastardyŋ ülesı 62 paiyzdan asqan.
– Keiınge 6 jylda äskerge şaqyrylatyndardyŋ sany elordada 2013 jylǧy 800 adamnan 2018 jyly 1600 adamǧa deiın artqan. 2019 jyldyŋ soŋyna deiın olardyŋ sanyn 1650 adamǧa (köktemgı, küzgı şaqyrylymdar) jetkızu josparlanyp otyr, – dedı podpolkovnik A.Saǧynbekov.
Biyl 5 800 adam äskeri esepke alyndy. Köktemgı şaqyrylym kezınde 18-27 jas aralyǧyndaǧy 6000 adam, 17 jastaǧy 5 800 jasöspırım medisinalyq tekseruden öttı. Esepke alu kezınde şaqyrylǧandardyŋ ışınde nauqastary anyqtalǧan bolsa, olar sauyqtyru üşın emdeu mekemelerıne jıberıledı. Jalpy, medisinalyq şaqyrylym komissiiasynyŋ tekseruınen jyl saiyn 18 000 adam ötedı.
Sondai-aq aǧymdaǧy jyly zapastaǧy 100 adam äskeri qaita daiarlaudan ötken. Äskeri-tehnikalyq mektepterde 24-27 jas aralyǧyndaǧy 500 şaqyryluşy zapastaǧy äskeri mındettı sanatyna köşırıldı.
Balaŋyz äskerge daiyn ba?
Soŋǧy jyldary äskerge şaqyrtylǧandardyŋ densaulyǧy jaqsaryp kele jatyr deidı därıgerler. Degenmen, medisinalyq tekseruge kelgen jas jıgıtterdıŋ köbınıŋ közı naşar köredı eken. Ony kompiuterde, smartfonda köp otyrǧannyŋ äserımen bailanystyrady. Jasöspırımderdıŋ arasynda salmaǧy jetıspeuşıler köp.
Mäslihatta ötken jiynda «Nūr Otan» partiiasy Almaty audandyq filialynyŋ töraǧasy Gaidar Qasenov qaladaǧy eŋ joǧary oqu oryndarynda äskeri kafedralarǧa kvotanyŋ az berıletınıne narazylyǧyn bıldırdı.
– EŪU pen Agrarlyq universitette äskeri kafedralarǧa 150 oryn ǧana kvota bölıngen. Al özderı aqşa tölep onda oqyǧysy keletın studentterge rūqsat joq. Äskeri kafedrada oqyǧysy keletınderge nege şekteu qoiylǧan? Elımızge äskeri mamandar kerek emes pe? – dep qynjyldy G.Qasenov.
Nūr-Sūltan qalasy Qorǧanys ısterı jönındegı departamentı bastyǧynyŋ mındetın atqaruşy podpolkovnik Aidyn Saǧynbekov būl jaitty QR Qorǧanys ministrı şeşetının, äzırge ondai sūranystyŋ joqtyǧyn aitty.
Taǧy bır aita keterlık jait, armiiadan jaltaryp jürgender az emes. Astanada 5 myŋnan astam azamat äskeri qyzmetten qaşyp jür. Al jaltaryp jüre bergenderge, ışkı ıster organdaryna materialdar joldap, ıs qozǧalady. Olar 387-bap boiynşa bas bostandyǧynan aiyryluy nemese aiyppūl töleuı mümkın. Mūndai keleŋsızdıkterdıŋ aldyn alu üşın äskerge şaqyrylu jasyndaǧy azamattardyŋ arasynda tūraqty türde tüsındırme jūmystary jürgızıledı. Äskeri qyzmettıŋ tanymaldyǧyn arttyru üşın BAQ-ta, äleumettık jelılerde nasihattar jariialanyp tūrady. Nūr-Sūltan qalasy äkımdıgınıŋ qoldauymen jasöspırımderge äskeri-patriottyq tärbie beru maqsatynda dene şynyqtyru jäne sporttyq, tanymdyq-tälımdık şaralar ūiymdastyrylady.
Patriottar qaidan şyǧady?
Qazırgı künı qalanyŋ 99 jalpy bılım beretın ūiymdarynda 84 äskeri-patriottyq klubtar men 66 «Jas sarbaz» synyptary jūmys ısteidı. Osy joba aiasynda jyl basynan berı 516 ıs-şara ūiymdastyrylyp, oǧan qatysuşylar sany, iaǧni äskeri-patriottyq ıs-şaralarǧa qatysatyn jasöspırımder qatary 174 myŋnan asyp otyr. Būl – ülken körsetkış.
Mäselen, «SMART-SARBAZ» synyby bar. Atalǧan ūiymdarda 5648 jas öskın tärbielenude. Jaqynda 68665 äskeri bölımşesınde qalalyq «Jas sarbaz» küzgı äskeri-patriottyq oiyndary öttı. Onyŋ aiasynda üzdık mektepterdı, üzdık jas sarbazdardy marapattau räsımı öttı. Al jasöspırımder bolsa, äskeri bölımşenıŋ tırşılıgımen tanysyp, jauyngerlermen kezdestı. Öz önerlerın ortaǧa saldy. Osynyŋ bärı Qorǧanys ısterı departamentınıŋ ūiymdastyruşylyq jūmysynyŋ jemıstı nätijesı deuge negız bar. Jas sarbazdardyŋ bılımı men bılıktılıgın aiqyndaǧan baiqau da joǧary deŋgeide ötkızıldı. Qazylar alqasynyŋ müşelerı Nūr-Sūltan qalalyq mäslihatynyŋ deputaty Mūhtar Töleutaev, Qoǧamdyq damu ısterı basqarmasy basşysynyŋ orynbasary Jüsıp Jūmaǧūlov, Qorǧanys ısterı departamentı bastyǧynyŋ mındetın atqaruşy Aidyn Saǧynbekov jäne atalǧan departamenttıŋ bastyǧynyŋ orynbasary Erbolat Jüsıpov äskeri bılıktılıgın körsetken oquşylarǧa alǧys bıldırıp, jüldelerın tapsyrdy.
Jalpy, beibıt künde, mümkın, äskeri mamandarǧa degen sūranys artyp tūrmaǧan şyǧar? Degenmen, Qazaqstanǧa quatty armiia, bılıktı äskeri mamandar asa kerektıgı dausyz, sondyqtan äsker mäselesı uaqyt küttırmeitın özektı ärı maŋyzdy jait dep bılemız.
